 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas no : 1994/3738
Karar no : 1994/8413
Tarih : 10.11.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Davacı vekili, davalı banka hesabında olan iki adet 25.000 lira çeklerini kaybettiğini ve çeklerin ödenmemesi için davalıya tebliğ edildiği halde, banka memuresinin hatası nedeniyle 29.000.000 lirayı haksız yere ödemek durumunda kaldıklarını ve 23.650.000 lirayı ödemek durumunda olduğunu, fazlaya ait hakları saklı kalmak kaydıyla 53.250.000 liranın takip tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili yanıt süresi geçtikten sonra verdiği yanıt dilekçesinde, davanın zaman aşımına uğradığını, ayrıca davanın mutlak ticari dava olup ticaret mahkemesinde görülmesi gerektiğini, İcra Tetkik Merciine konan tedbirin, mahkemenin görevsizlik kararı vermesi nedeniyle ortadan kalktığını bu arada teminat parasının çekin son hamiline ödendiğini, davacının isteklerinin diğer mahkemelerde red edildiğini, bankanın davranışı nedeniyle davacının herhangi bir zarara uğramadığını ve davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya içindeki yazılara göre, süresinde yapılmayan iş bölümü ve zaman aşımı itirazlarının reddine, diğer mahkeme kararlarının bu çekler yönünden hatalı bulunduğu, keşidecinin muhatap bankaya adı geçen çeklerin ödenmemesi hususundaki duyurusu sonucunda davalı bankanın hatalı ve sorumluluğu gerektirir işlem yapmış olduğu, TTK.nun 711/2'ye göre keşideci çekin kendisinin elinden rızası olmaksızın çıkarmış olduğunu, muhatap bankaya ödemekten men edilmesi hususunda yükümlülüğünü yerine getirmiş, buna rağmen ödenmemesi istenen çeklerin arkasının yazıldığı, çek hamili tarafından 22.545.800 lira tahsil edilmiş ve arta kalan kısım için takibin devam ettiği davacının 2.486.800.- lira masraf yaptığı, davalı bankanın çekler hakkındaki keşidecinin ödemekten men istemine rağmen arkasını doldurması suretiyle elinde bulunduran hamil Mustafa Bal'a verip takip yaptırmasında tam kusurlu olduğu, bankanın keşidecinin haklarına halef olacağı bu nedenle; davanın kısmen kabulü ile 52.486.800 liranın davalıdan tahsili ile, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacının çeki haksız olarak elinde bulunduran ve takip yapan Mustafa Bal hakkında istirdat davası açmakta muhteriyatına karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davacı keşidenin rızası olmaksızın elinden çıkan çek için davalı muhatap bankaya çeki ödemekten men talimatı vermesine karşın, davalı bankanın bu talimat dışına çıkarak, ibraz edilen çeki işleme koymasında ağır kusurlu olduğu anlaşıldığından, davalı banka vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davalı banka, az önce değinildiği gibi, keşidecinin talimatı dışında işlem yapılmış olması nedeniyle, ağır kusurlu olup, oluşan zararından dolayı davacıya karşı sorumludur. Ancak, davacının zararının açık ve kesin olarak saptanması gerekir. Zaranın saptanmasında da, davacının dava tarihine kadar ödemiş olduğu çek miktarı ve faiz ile bununla doğrudan doğruya ilgili giderleri gözönüne almak gerekir. Bu hususun yerel mahkemece gözden uzak tutulması ve ödemesi muhtemel olan kısma karar verilmesi doğru görülmemiş ve yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda birinci bentte gösterilen nedenle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte gösterilen nedenle yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 10.11.1994 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.