 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No: 1993/6337
Karar No: 1994/4720
Tarih: 06.06.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 7. Mahkemesince verilen 4.5.1993 tarih ve 1262-386 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 3.6.1994 gününde davacılar avukatı C. İ. ile davalılardan D. N. avukatı İ. Y. gelip, diğer davalı avukatı tebliğata rağmen gelmediğinde temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkillerim sigorta şirketlerince taşıma rizikolarına karşı sigortalanmış fındık emtiasının İtalya'ya taşınması işinin T-N AŞ. tarafından 22.11.1988 tarihli 5 adet uluslararası hamule senedi (CMR) gereğince üstlenildiğini, emtianın yüklenmiş olduğu 5 adet Tır ile birlikte davalı D.N. AŞ.'ye ait "S.Ö." gemisine yüklenmiş olduğunu seferde iken 22.11.1988 tarihinde çıkan yangın sonucu yüklerin tam ziyana uğradığı, yangının davalı AŞ.'nin kusuru ile meydana geldiğini, diğer davalının yasa ve sözleşme gereği sorumlu olduğunu, davacılar tarafından sigortalısına (427.230.000) liret ödediklerini halefiyet nedeniyle ödemenin yapılacağı tarihteki döviz kuru üzerinden hesaplanacak TL. karşılığının faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı D.B.D.N. AŞ. vekili, "Kaptan S.Ö." gemisinin sefere elverişli durumda yolculuğa başladığını, gemi adamlarının kusurundan ileri gelen bir durumda bulunmadığını, konişmentoda yükün değeri yazılmadığından azami (100.000) TL. ile sorumlu olduklarını, talebih fahiş olup davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı T-N vekili, müvekkiline Ulaştırma Bakanlığınca Yugoslavya'dan geçiş için Dozvole belgesinin verilmemesi üzerine emtianın İtalya'ya gönderilmek üzere İzmir limanında S.Ö. gemisine yüklendiğini, 2.12.1988 tarihinde geminin makine dairesinde çıkan yangın sonucunda gemi ve bütün yüklerin hasara uğradığını, yangının diğer davalının ihmal ve kusuru sonucu meydana geldiğini, kendilerine izafe edilen bir kusur olmadığını, davanın M. AŞ.'ye ihbar edilmesini, yersiz açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, konişmento, hamule senedi, poliçe, yola elverişlilik belgesi, emsal kararlar, tazminat makbuzu, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından davacı sigortacının İtalya'da yapılan sigorta sözleşmesi gereğince teminatı ödemesi üzerine sigortalının haklarına halef oluduğu; davacının geminin iskele ana makinesinin sefere elverişsiz olduğunu iddia etmesine rağmen geminin denize elverişlilik belgesi ve geminin tek makina ile manevra kabileyetinin bulunduğu ve böyelece bütün klas şartlarının tamamlandığı; olayda yangının makine dairesinde yağ veya yakıtın sızdırması ile kızgız bir yüzeye damlaması veya bir kıvılcım nedeniyle çıkmış olabileceği, bunların gemi adamlarının kusuruyla da meydana gelmesinin mümkün olabileceği; ancak TTK.nun 1062/2. maddesi gereğince, taşıyanın, gemi adamlarının kusurları ile sebep oldukları yükteki yangın zararından sorumlu tutulamayacağı; davacının sigortalısı ile davalı donatan arasında akti ilişki bulunmadığından TTK.nun 947. maddesine göre gerek taşıyanın gerekse gemi adamının kusurunun ispatı da davacıya ait olup, gemi adamlarının kusuru olsa bile donatanın tazminle sorumlu olmadığı; davalı T-N'ın sorumluluğu ise, hamule senetlerinde taşımanın CMR'ye tabi oluduğu ve tarafların bu konuda anlaştığı; CMR ikinci maddesinde eşyanın üzerinde yüklü taşıttan ayrılmadan deniz, demiryolu ve havada taşınmasının da CMR'ye tabi olmasını elgellemeyeceği ilk taşıyanın sorumlu olacağı; ancak ikinci taşıyanın kusuru ile meydana gelen hallerde CMR 14. madde de talimat alınmasının öngörüldüğünü ve karayolunun kapalı olması nedeniyle mecburen deniz taşımacılığı yapıldığı; olayda taşıyıcı, yardımcı şahsın adamları olan gemi adamlarını bu niteliği ile değil de üçüncü şahıs olarak kabul edilip kusurlu olduklarını ileri
sürmek suretiyle TTK.nun 781. maddesi gereğince sorumluluğunun olmadığını iddia etmekte; bilirkişi raporunda davalı D.B. AŞ.nin yükün yansımasından
doğan zarar için yangının kendi şahsi kusurudan değil, gemi adamlarının kusurundan meydana gelmesiyle mutlak sorumsuzluk halinden yararlanacağı, diğer davalı T-N'ın ise CMR 2. md. nedeniyle mutlak sorumsuzluk halinden yararlanacağından davacıların davalarının reddine karar verilmiştir.
Kararı davacılar vekili temyiz etmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere karayolunun engelli olması sebebiyle eşyanın deniz yoluyla taşınmasından gönderenin haberi olduğu halde buna karşı çıkmamış olmasının deniz yoluyla taşınmasına muvafakatının olduğunun kabulü gerekmesine göre davalı T-N'ın da sorumlu tutulmasının mümkün olmadığından davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle hükmün onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı davacılar vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıdaki yazılı bakiye 41.000 TL. temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 750.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacılardan alınarak davalı D.B. Deniz Nak. T.A.Ş.'ya verilmesine, 06.06.1994 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.