Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Kırıkkale Asliye 1. Hukuk Mahkemesi)nce verilen 22.12.1992 tarih ve 351-961 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı vekili; şirketlerine ait işyerlerinde devamlılık arzetmeyen işler meyanında genel temizlik, tahliye, aşçılık, garsonluk, bahçe bakımı ve tanzimi için ihale açtıklarını, davalı müteahhitlerle iş yapım ve istisna sözleşmesi imzaladıklarını, bu işler için müteahhitlerin işçi temin edip, işyerlerinde çalıştırdıklarını, müteahhitlerle ihale edilen işler çerçevesinde imzalanan sözleşmelerin ilgili maddeleri uyarınca müteahhidin SSK.' dan ayrı bir işyeri numarası aldığını ve temin edilen işçilerin her türlü vergi, resim, harç ve her çeşit sigorta primlerinin işveren ve işçi hisseleriyle SSK. ve iş Kanunu hükümlerinden doğan ve işin icabı gereği yerine getirilmesi gereken vecibelerin davalılara aidiyetinin ilgili sözleşme maddelerince açıkça düzenlenip kabul edildiğini ve işçilerin ücretlerini ödediklerini, sözleşme uyarınca kendilerinin işçi ücretlerini adam gün hesabı ile müteahhitlere ödediklerini, davalı müteahhitlerin temin ettiği işçilerin Kırıkkale iş Mahkemesine dava açarak dayanışma aidatı ödemek suretiyle işyerlerinde uygulanan TIS. hükümlerinden yararlanarak ücret, ikramiye, bayram harçlığı, sosyal yardım, kıdem ve ihbar tazminatı gibi alacakların tahsili için dava açtıklarını ve davanın kabul edildiğini, bu kararların Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nce onandığını iddia ederek, müteahhitlerin işçilerine ödemiş oldukları meblağın faizle birlikte davalılardan rücuan tahsilini istemiştir.

 

Davalı vekilleri cevap dilekçelerinde; iş mahkemesinden verilen kararların kesin hüküm olduğunu, o nedenle davanın reddi gerektiğini, ayrıca ihaleye girilirken davacının müteahhit işçilerinin TIS. hükümlerinden yararlanmayacakları hükmünü getirdiğinden, müteahhitlerin bu şartla ihaleye girdiğini, TIS. nin tarafının davacı olduğunu, TIS.nin hükümlerinin bir sözleşme olup, hükümlerinin sadece tarafları bağlayacağını, o nedenle TIS.'den doğan haklardan sorumlu olmayacaklarını ve davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.

 

Mahkeme, davacı şirketin iddia ettiği gibi taraflar arasındaki sözleşmelerde davacı şirketle çalıştırılacak işçilerin iş kanunu ve işin icabı yerine getirilmesi gereken vecibelerin müteahhide aidiyeti hüküm altına alınmadığı ve davalılarca kabul edilmediğinin anlaşıldığını, ayrıca dava açan işçilerin özel hizmet sözleşmesine dayanmadıklarını bu kişilerin işyerlerinde geçerli TIS. nin kendilerine uygulanmasını istediklerini, TIS.nin de davacı şirket ile sendika arasında kararlaştırılmış olduğunu, müteahhitlerin bu sözleşmeye taraf olmadıklarını, 1983-1989 yılları arasındaki döneme ait davacı işveren şirketin imza attığı TIS.ni hepsinin 3. maddesinde müteahhit işçilerinin TİS. hükümlerinden yararlanamayacağı hükmü olup müteahhitlerin bu hükme güvenip ihaleye girdiklerini, buna rağmen işçilerin iş mahkemesine başvurup TIS. den doğan haklarını elde ettiklerini taraflar arasındaki sözleşmeye göre, müteahhit aracılığı ile çalıştırılan işçilerin işe alınması, işten çıkarılması ile işyerlerinde uygulanacak kuralların ve işçiye ödenecek ücretin belirlenmesinde asıl söz sahibinin davacı Tüpraş olduğunun düzenlendiği, davacının rücu isteminin haklı ve yasal olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar vermiştir.

 

Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.

 

1475 sayılı iş Kanununun 1/son maddesine göre; "Bir işverenden, belirli bir işin bir bölümünde veya eklentilerinde iş alan ve işçilerini münhasıran o iş yerinde veya eklentilerinde çalıştıran diğer bir işverenin, kendi işçilerine karşı o iş yeri ile ilgili ve bu kanundan veya hizmet akdinden doğan yükümlerinden asıl işverenle birlikte sorumludur". Görüldüğü üzere bu maddeye göre, bir işverenin (asıl işveren) bir işinin bazı bölümlerini alan ikinci işveren (taşaron) o iş yerinde çalıştırdığı işçilerine karşı yasa ve hizmet sözleşmesinden doğan yükümlerinden asıl işverenle birlikte sorumlu olur.

 

Taraflar arasında imzalanan 1.4.1990 ve 9.5.1990 günlü ihale sözleşmelerinin "müteahhitin sorumluluğu" başlığını taşıyan 18.0 maddesiyle, bu sözleşmelere ekli özel şartnamenin "özel Götürü Fiyatlarının Kapsamı" başlığı taşıyan 5.0 maddesinde gösterilen giderlerden, ikinci işveren durumunda olan taşaronların, yani davalıların sorumlu olacağı hükme bağlanmıştır. Bu değinilen maddelerdeki giderler içine Toplu iş Sözleşmesi'ndeki işçiler lehine artırılan ücretler ve eklentilerinin gireceği açık ve seçiktir.

 

Bu durumda, anılan sözleşmelerin süresi içinde ve işin devamı sırasında, Toplu iş Sözleşmesi nedeniyle, davacı işverenin çalışan işçilerine tanınan hakların, ikinci işverenin işçilerine de verilmesinin gerekmesine ve bu işçilere mahkeme kararıyla ödenen ücretten, davalılar da sorumlu olacağından, mahkemece, bu yön gözönüne alınarak ödeme miktarı hakkında inceleme yapılarak sonucu doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve hükmün bozulması gerekmiştir.

 

SONUÇ :Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı tarafın temyiz isteminin kabulüyle yerel mahkeme kararının (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 8.3.1994 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972