T.C. YARGITAY11. Hukuk DairesiE: 1992/6717K: 1993/7530T: 19.11.1993
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 1. Ticaret Mahkemesince verilen 1.7.1992 tarih ve 1050-2367 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 16.11.1993 gününde taraf avukatları tebligata rağmen gelmediğinden tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin 34 BBE 92-34 0 483 plaka nolu çekici ve römorku 31.8.1986 tarihli poliçe ile davalı şirkete sigorta ettirdiğini, 11.11.1986 tarihinde fren patlaması nedeniyle tırın hız alıp, bütün yükün motora bindiğini ve 6 km yol alan aracın rapma çıkışta yavaşlayarak yolun sağ şarampol kısmında durduğunu, bu arada yangın çıkması nedeniyle aracın hasara uğradığını, araçta meydana gelen hasarın (40.000.000) TL.nin üstünde olduğunu, ancak araç (15.000.000) TL. üzerinde kaskolu olduğundan davalıdan bu miktarın istendiğini ve davalının ödemede bulunmadığını ileri sürerek, (15.000.000) TL.nın banka iskonto faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, poliçenin 23 Trans uluslararası Taşımacılık adına düzenlendiğini, bunun dışında poliçenin sigortalı hanesinde sigorta ettiren, lehdar, dain ve murtehini gibi hiç bir kayıtın mevcut olmadığını, oysa dava dilekçesinde davacı olarak gösterilenin farklı olduğunu, öte yandan aracın dava dışı M.Selim Akar adına kayıtlı bulunduğunu (çekicinin), remorkun ise Uysal ... Ltd.Şti.ne ait bulunduğunu, malik olmayan davacının dava hakkı bulunmadığını, ayrıca olayın oluş şekline göre hasarın teminat harici bulunduğunu, eksik sigorta bulunduğunu, ekspertiz raporuna göre gerçekte hasar tutarının (5.992.500) TL. olduğunu ve ancak % 30 faiz istenebileceğini ileri sürerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, (11.100.000) TL.nin dava tarihinden % 45 faiziyle birlikte davalıdan tahsiline ilişkin olarak verilen kararın dairemizin 16.10.1990 tarihli ilamıyla davalı yararına bozulması üzerine; Mahkemece, davacının aracın kiracı ve zilyedi bulunması ve bu nedenle menfaat sahibi olması nedeniyle sigorta ettiren olarak dava hakkını haiz bulunduğu, hasarın teminat dahili olduğu, her ne kadar araç hasarı bilirkişilerce (16.989.000)TL. olarak tesbit edilmiş ise de bu miktar sigorta bedeli olan (11.000.000) TL.yı aştığından (11.000.000) TL.ye hükmedilmek gerektiği gerekçesiyle (11.000.000) TL.nin dava tarihinden itibaren % 45 ve değişen oranlardaki faizi ile birlikte davalıdan tahsiline faiz oranındaki değişikliklerin icra memurluğunca gözetilip uygulanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1 - Dairemizin 15.12.1983 tarih ve 1983/3111-5709 sayılı kararında da belirtildiği üzere (Bkz. 1. Ulaş, uygulamalı Sigorta Hukuku, Ankara, 1992, S.15) TTK.nun 1269. maddesinden de açıkça anlaşılacağı üzere sigorta konusu mal deyil, menfaattir. Bu itibarla sigorta akdini yaptıran kimsenin bir mali sigorta ettirmekte para ile ölçülebilir bir menfaatinin olması gerekir, aksi halde TTK.nun 1264/2. maddesi uyarınca sözleşme bağlı olur. Dava konusu olayda sigorta poliçesinde davacının aracı Kiracı sıfatıyla sigorta ettirdiğine dair bir kayıt mevcut değildir. Bu itibarla poliçe içeriğine göre davacının aracı malik sıfatıyla sigorta ettirdiğinin kabulü gerekir. Oysa trafik kaydına göre davacı malik değildir ve poliçe içeriğinin aksinin yani aracın malik sıfatıyla deyil, kiracı sıfatıyla sigorta ettirildiğinin davacı tarafından kanıtlanması gerekir. Davada, davacı bu hususu geçerli delillerle kanıtlayamamıştır. Her ne kadar bozmadan sonra bu hususun kanıtı olarak adi şekilde düzenlenmiş bir belge ibraz etmiş ise de, HUMK.nun 299/1. maddesi uyarınca bu belgenin davalıyı bağlamayacağı tabiidir. Kaldı ki, belgenin şekli de bu belgenin sonradan düzenlendiği yolundaki davalı savunmasını doğrular niteliktedir. Ayrıca, bilahare aynı olay nedeniyle malik sıfatıyla kendisi de davalı aleyhine dava açmış bulunan M.Selim Akar'ın 13.11.1986 tarihli tesbit dilekçesindeki beyanı da davacının iddiasını hükümden düşürücü mahiyette bir beyandır. Bu itibarla, mahkemece trafik kaydına göre araç maliki olmadığı ihtilansız bulunan davacının aracı kiracı sıfatıyla sigorta ettirdiğini, dolayısıyla para ile ölçülebilir bir menfaatinin bulunduğunu kanıtlayamadığı ve bu itibarla da TTK.nun 1264/2. maddesi uyarınca sözleşmenin batıl olduğu nazara alınarak davanın reddine karar verilmek gerekirken, anılan husus gözden kaçırılarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, hükmün bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir. 2 - Bozma şekline göre davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ: : Yukarıda (1) nolu bendde yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (2) nolu bendde yazılı nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine gerek bulunmadığına, davalı vekili duruşmaya gelmediğinden davalı yararına duruşma vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 19.11.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.