 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1991/2880
K: 1991/2790
T: 03.05.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : T.... Tekstil İmalat İth. ve İhracat Dahili Tic. A.Ş. ile T.... Mehmet P.. Uluslararası Nak. A.Ş. arasındaki davadan dolayı, (İstanbul Asliye 4. Ticaret Mahkemesi)'ce verilen 15.3.1989 gün ve 393-167 sayılı hükmü onayan Dairenin 21.1.1991 gün ve 8168-33 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilini yurt dışından satın aldığı makine ve aksamın davalı tarafından kusurlu davranışı sonucu 5 aylık gecikme ile taşındığını ve bu gecikme nedeniyle müvekkilinin zarar gördüğünü ileri sürerek, (15.260.018)lira zararın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, gecikmenin müvekkilinin kusurundan kaynaklanmadığınısavunarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine dair tesis edilen karar Dairemizce onanması üzerine davacı vekili bu defa karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Mahkemece, TTK.nun 780/2. maddesindeki hükme dayanılarak taşıma sözleşmesinde taşıma süresi gösterilmeyen hallerde davacının taşıma ücretinin indirilmesinden başka, taşınmanın geç yapılmasından dolayı davacının mal hasar ve ziya dışındaki uğranılan zararların istenemeyeceği görüşüyle dava reddolunmuş bulunmaktadır.
Bilindiği üzere TTK.nun 779. maddesinde taşıma süresi, sözleşme ile taraflarca tayin edilebileceği gibi, sözleşmede bu yolda hüküm bulunmayan hallerde sürenin ticari teamüle göre tespit edilmesi gerektiği, böyle bir teamülün bulunmadığı durumlarda ise,halin icabına göre, uygun görülen bir süre içinde taşımanın yapılması gerektiğini hükme bağlayarak taşıma süresini taşıyıcının keyfi davranışına bırakmamış ve taşıma işinin ticari hayatın gerektirdiği sürat ve uygun bir süre içinde yapılmasını öngörmüş bulunmaktadır.
Bu maddeyi izleyen 780/1. maddesinde ise,anılan maddeye yollama yapılarak gecikme halinde taşıma ücretinin oranlama yolu ile indirileceği hükme bağlandıktan sonra, sözleşme ile saptanan sürenin iki mislini aşan bir gecikme halinde ise, taşıma ücretinin tamamının düşülmesi gerektiği gibi, ayrıca bu yüzden doğan zarardan da taşıyıcının sorumlu tutulması gerektiği benimsenmiştir. Maddenin lafzi yorumu ile taşıma süresinin sözleşme ile tayin edilmediği hallerde taşımanın geç yapılmasından kaynaklanan zararın 781. maddeye hasredilerek yani sadece zarar ve ziyan halinde tazminat istenebileceği, bunun dışında oluşan zararların istenemeyeceği soncuna varılması genel sorumluluk ilkeleri ile bağdaşmamaktadır. Zira, herkesin kusurlu davranışı ile diğer tarafa verdiği zarar karşılamakla yükümlü olduğu, Ticaret kanunun ayrılmaz bir parçası olan Medeni ve Borçlar Kanununun genel ilkeleri icabındadır. O halde, TTK.nun 780/1. maddesinin de kanun vazı'nın gerçek amacına uygun olarak yorumlanması gerektiğinin kabulü borçlar hukukunun yukarda açıklanan ana ilkesi ve hak ve nesafet kuralları gereğidir. Nitekim, doktrinde de anılan maddenin bu şekilde yorumlanması gerektiği kabul edilerek Dairemizin önceki uygulaması haklı bir şekilde eleştirilmiş bulunmaktadır.(Bkz., Dr. Sabih Arkan, Eşya Taşımacılığı Sempozyumu, Ankara-1984, sh. 121, dipnot 78).
Dava konusu olayda da, ilk bilirkişi kurulu raporunda da belirtildiği vechile mutad olarak 7 günde taşınması gereken mal taşıyıcı adamın kusurlu davranışı sonucu yaklaşık beş ay gibi uzun bir sürede taşındığı sabit bulunduğuna göre, artık davalı taşıyıcının sözlemede taşıma süresi belli edilmemiş olsa dahi hasar ve ziyan dışında taşınanın bu yüzden uğradığı tüm zararları da gidermekle yükümlü olduğunun kabulü gerekir.
O halde, davacı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulü ile davanın reddine dair mahkemece tesis edilen kararı onayan Daire ilamı kaldırılarak hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme itirazarının kabulü ile Dairemizin 21.1.1991 gün ve 1989/8168 esas ve 1991/33 karar sayılı onama ilamının kaldırılarak hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin, temyiz ilam ve karar düzeltme harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 3.5.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.