Taraflar arasındaki davadan dolayı, (İstanbul 1. AsIiye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 13.2.1990 tarih ve 4483-423 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü;

 

Davacı vekili; dava dışı "M   Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nden çek ve bonoya dayalı alacakları sebebiyle bu şirket aleyhine İstanbul 9. ve 2. İcra Memurlukları'nda iki ayrı takip başlatıp 9. İcra'daki takip kesinleştirilerek hacizli menkul malların paraya çevrilerek bedeli (7.920.000) TL.nın müvekkiline ödendiğini, Ikinci İcra'da ise malların satıldığını, bu aşamada davalı bankanın devreye girerek satılan menkul mallar üzerinde "işletme rehni" hakkının bulunduğundan bahisle paranın kendisine verilmesini istemesi üzerine Tetkik Merciilerine şikayet yoluna gidilmesi sonucu ikinci icra dosyasından 5. Tetkik Mercii'nin şikayeti reddettiğini, ancak dokuzuncu icra dosyasında ise 4. Tetkik Mercii'nin şikayeti hatalı olarak kabul etmesi, akabinde iadei muhakeme sonucunda yapılan düzeltmenin ise usul hatasından dolayı 12. Hukuk Dairesi'nce bozulmasıyla davalı bankanın (7.920.000) TL.yi geri istemek için muhtıra çıkarttığını, aslında menkul işletme rehni tesisinin usulsüz olduğunu, davalı bankanın borçlusunun "K   Tekstil A.Ş." olduğunu ileri sürerek davalının çıkardığı muarazanın men'iyle (7.920.000) TL.nın müvekkiline ait olduğunun tesbitini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili; dava dışı "M  Ltd. Şti'nin yine dava dışı "K   Tekstil A.Ş."nin paravan bir şirketi olup alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla kurulduğurıu, davacının sattırdığı malların işletme rehni kapsamındaki menkul mallar olduğunun anlaşıldığını, davacının malların "M Ltd. Şti.'ne ait olduğuna dair İİK. 99'a dayalı istihkak davası açması gerekirken bu davayı açamıyacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

 

Mahkemece; iddia, savunma, mübrez belgeler ile ilgili icra ve icra tetkik mercii dosyalarına nazaran davacı isteminin İstanbul 9. İcra dosyasındaki paranın kendisine ait olduğunun tesbitine yönelik olduğu, davacı-nın parayı 8.1.1990 tarihinde tahsil ettiği, davanın 26.10.1990 tarihinde açtığı, davalının 27.9.1990 tarihinden itibaren parayı ele geçirmek için. icra dosyasında taleplerde bulunmağa başladığı ve 01.11.1990 tarihinde davacıdan geri aldığı, şu duruma göre davacının dava açtığı tarihte yedinde olan bir para için davalı aleyhine davalı iktisabının haksız ve sebepsiz olacağından bahisle bir eda davası açması gerekirken bir tesbit davası açmasının anlamsız olduğu, eda davası açılabilecek durumlarda tesbit davası açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı gerekçeleriyle davanın bu sebeple reddine karar verilmiştir.

 

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

 

Davacı vekili; dava dilekçesinde, müvekkilince dava dışı borçlusundan icra yoluyla tahsil ettiği para hakkında davalı bankanın bu para üzerinde hak iddia ederek ve kendisine ödenmesi gerektiğini ileri sürerek muaraza çıkardığını, bu muarazanın önlenmesiyle para üzerindeki hakkın kendisine ait olduğunun tesbitini talep ve dava etmiş bulunmaktadır. Nitekim, yargılama sırasında da davalı banka muarazayı devam ettirerek yine icra marifetiyle bu parayı davacıdan almış bulunmaktadır.

 

Türk usul hukuku uygulamasında "muaraza'nın men'i" davaları, sadece tesbit değil bünyesinde tesbit işlemini de içeren bir tür eda davası olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle davanın esasına girilmesi gerekirken davaya mücerret bir tepsit davası niteliği verilerek davanın sırf bu yönden reddi doğru görülmemiştir.

 

SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 15.10.1992 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972