 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1991/2146
K: 1991/2410
T: 05.04.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Selpin Tekstil Örme San. ve Tic. A.Ş. ile T.Garanti Bankası A.Ş. Şişli Şb. Müd. arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 7. ticaret Mahkemesince verilen 3.3.1989 gün ve 23-188 sayılı hükmü bozan dairenin 27.12.1990 gün ve 4046-8459 sayılı ilamı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalı bankanın Şişli Şubesinin müvekkiline hitaben düzenlediği 4.2.1987 tarihli teminat mektubuna güvenerek, dava dışı Besa Ltd. Şti.ne mal sattığını, mektubun, davalının İstanbul Şubesine de teyit ettirildiğini, daha sonra davalı Bankanın, müvekkilinin ihraç ettiği teminat mektubunun sahte olduğunu, hakikisinin mal alıcısınca iade edildiğini kendilerini ilzam etmiyeceğini ileri sürdüğünü, müvekkilinin elindeki mektup sahte olsa bile teyit edilmekle ödeme mecburiyetinde olduğunu bildirerek ödenmeyen teminat mektubu tutarı (99.995.000) TL faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacıya hitaben düzenlenen teminat mektubunun, daha sonra iade edildiğini, davacının elinde bulunan sahte mektup nedeniyle bankanın sorumluluğunun bulunmadığını, dilekçe ile vaki müracaat üzerine miktar ve seri numarası belirtilen mektubun verildiğinin bildirildiğini, sahte teminat mektubu düzenlenmesinde ve haksız fiilde bankanın ilgisi olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davalı banka tarafından dava dışı Besa Ltd. Şti.'ne verilen teminat mektubunun adı geçen şirket tarafından sahtesi düzenlenerek davacıya verildiği, davacının teminat mektubunun unsurlarını belirterek yaptığı müracaat üzerine, davalı bankanın bu unsurları havi teminat mektubunu verdiklerini teyit ettiği, bu teyidin davacının elindeki sahte mektubu gerçek bir teminat mektubu haline dönüştürmeyeceği, gerçek mektubun daha sonra bankaya iade edilerek iptal edildiği, bankanın işlemlerinin, bankacılık kurallarına uygun bulunduğu, davacının dava dışı Besa Ltd. Şti. tarafından dolandırılmış olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiş, karar Dairemizce ilamda belirtilen nedenlerle davacı yararına bozulmuştur.
Bu defa davalı vekili karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
Davacı yan, dava dilekçesinde haksız fiil hukuki esaslarına göre davalı bankadan tazminat isteminde bulunmuş, ise de sonradan vermiş bulunduğu ve davalı yanca karşı çıkılmayan 5.8.1988 tarihli cevaba cevap dilekçesinde, sözleşme ilişkisinin de mevcut olduğunu bildirerek dava konusu alacağını bu hukuki esasa da dayandırmış bulunmaktadır. Mahkemece sözleşme ilişkisi iddiası değerlendirilmeden, sadece haksız fiil hukuki esasına istinatla inceleme yapılıp hüküm kurulduğu halde, Dairemiz bozma ilamında sözleşme ilişkisinin de Mahkemece incelendiği kabul edilerek, sözleşme ilişkisi açısından bozma yapılmış isede, bu defa yapılan incelemede Mahkeme kararının sadece haksız fiil unsurları değerlendirmek suretiyle davanın çözüme götürüldüğü anlaşıldığından dairemizin Bozma gerekçesinin kaldırılması gerekmiştir.
Yukarıda açıklandığı gibi Mahkemece, haksız fiil ile birlikte, sözleşme ilişkisinin de dava konusu olayda mevcut olup, olmadığının tesbiti ve araştırılması gerekir. Bu meyanda işi biten teminat mektubunun, muhatap tarafından mı, yoksa lehtar tarafından mı bankaya iade edilmesi gerektiği üzerinde durulmalı ve bu yoldaki banka uygulamaları araştırılarak, dava konusu zararın oluşmasında tarafların müterafik kusurlarının da bulunup bulunmadığı ve oranının,bu sahadaki uzman bilirkişiler aracılığıyla tesbit ettirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş bulunması doğru görülmemiş davalı vekilinin HUMK. 440. ve müteakip maddelerine uygun düşen karar düzeltme isteminin kabulüyle hükmün yukarıda gösterilen nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüyle Dairemizin 27.12.1990 tarih, 1989/4046 esas ve 1990/8459 sayılı kararımızın bozma gerekçesinin kaldırılmasına ve yine yukarıda yazılı nedenlerle yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, ödediği karar düzeltme harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 5.4.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.