 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1990/2569
K: 1991/4102
T: 17.06.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Sivas Asliye 2. Hukuk Mahkemesince verilen 27.12.1989 tarih ve 140-573 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan R. ve Y.'ye 26.345.000 TL.lık mal satıp teslim ettiğini, bu hususun davalıların imzasını havi tutanakla sabit olduğunu ve teslim ettiği mallar karşılığında davalılardan muhtelif çekler aldığını ve ayrıca da davalılardan S.'nin de kefil sıftıyla imzaladığı 26.345.000 Tl.lık bir teminat bonasu alındığını, davalıların 1.254.000 er TL.lık 2 çeki ödeyip diğerlerini ödemediklerini, bunun üzerine protokol gereği bonoya istinaden 23.837.000 TL. üzerinden davalılar aleyhine ilamsız takibe girişildiğini, davalıların takip esnasında borca itiraz ettiklerini belirterek takibe yapılan itirazın iptaline ve % 40 tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia ve savunmaya, toplanan kanıtlara ve davalıların imzalarını havu tutanak içeriğine göre, davacının davalılara 26.345.000 TL.lık mal teslim ettiği ve karşılığında mal tutarı kadar çekler aldığı, bu çeklerden 1.254.000 TL.lık olan 2 çekin ödenip diğerlerinin ödenmediği, davalılar tarafından ibraz olunan 17.616.000 TL.lık davacının imzasını ve kaşesini havi belgede bu paranın ne amaçla alındığı hususunda bir ibarenin mevcut olmadığı, bir kısım çeklerin davacı elinde bulunmalarının bedellerinin ödenmediğini gösterdiği, zira ödenen iki çekin davalılara verildiği, 19.231.100 TL.lık mal teslim edildiği yolundaki savunmanın, davalıların malları teslim aldıklarını belirten tutanak karşısında dinlenemeyeceği, 17.616.000 TL'lık belgede yazılı tutarın neye karşılık verildiği belli olmadığından bu paranın davacı tarafından verilmesinin bu davayı ilgilendirmeyeceği, gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davalıların imzasını havi 26.5.1988 tarihli belge içeriğine göre davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Ancak, davalı taraf dava konusu bono bedelinin 17.616.000 TL.lık bölümünün haricen davacıya ödendiğini savunarak bu hususta davacının kaşe tarafça kabul edilmekle birlikte bu ödemenin başka bir ilişki nedeniyle yapıldığı ileri sürülmüştür.
TTK.nun 621. maddesinde emre muharrer senetlerin, gösterilen ödeme şekilleri sayılı ve sınırlı olmayıp, tarafların iradesine bırakılmış bazı ödeme şekilleri sayılı ve sınırlı olmayıp, tarafların iradesine bırakılmış bazı ödeme türlerini göstermektedir. Bu itibarla dava konusu teminat bonosu ve aynı alacak için düzenlenen bir kısım çeklerin davacı alacaklı elinde bulunması her halde bedellerinin ödenmediği anlamına gelmez. Bu nedenle mahkemenin bono ve çekler davacı elindedir o halde bedelleri ödenmemiştir şeklindeki gerekçesine itibar olunamaz.
Diğer yandan, her ne kadar ibraz olunan belgede ödemenin hangi borca mahsuben yapıldığı açıklanmamış ise de BK.nun 86. maddesine göre yapılan ödemenin kural olarak muaccel olan bu borca mahsup edilmesi ve bu husustaki karinenin davalılar davalılar lehine olduğunun kabulü gerekir. Ancak davacının bu ödemenin dava konusu bono dışında başka bir ilişki nedeniyle yapıldığını kanıtlaması halinde ise elbetteki davalıların BK.nun 86. maddesinden yararlanmaları mümkün olmayacaktır. Açıklanan bu nedenlerle ödendiği mahkemece de kabul olunan 17.616.000 TL.lık ödemenin başka bir ilişki nedeniyle yapıldığı hususundaki isbat külfetinin davacıda olduğu nazara alınarak davacıdan varsa bu konudaki delilleri istenmek, değerlendirilmek ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmek gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış hükmün bu nedenlerle davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 no'lu bendde açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 no'lu bendde yazılı nedenlerle hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 17.6.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.