 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1989/9256
K: 1991/1139
T: 21.02.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, Ankara Asliye 2. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 17.5.1989 tarih ve 247-625 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin keşidecisi, dava dışı Halit isimli şahsın lehdarı olduğu 124.385 TL. bedelli çekin bu şahıs tarafından tahrif edilerek 4.929.000 TL. bedelli haline getirildiğini, tanzim tarihinin de değiştirildiğini ve davalı banka şubesinin müvekkili ile mutabakat sağlamadan aldığı provizyon sonucu çek bedelini çek lehdarı olan Halit'e ödediğini, bu işlemde davalı banka elemanlarının kusurlu olduğunu belirterek müvekkili zararı olan 4.795.615 TL.nın tahsili için davalı hakkında yapılan icra takibine davalının haksız olarak itiraz ettiğini iddia ederek, davalı itirazının iptaline ve inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu çekte tahrifat yapıldığının belli olmadığını, müvekkili elemanlarının ihmal ve kusurunun bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia ve savunmaya, Adli Tıp Kurumu raporuna ve toplanan kanıtlara nazaran dava konusu çekte çek lehdarının tahrifat yaptığı, ancak bu çekteki önceki bedel ve tarihin yazı ve rakamlarının kimyevi madde ile silinmesinden sonra yeniden doldurulmuş olduğunun ve bu tahrifatın anlaşılmasının ancak labaratuvar tetkiki sonucu belli olacak şekilde olması nedeniyle davalı banka elemanlarının ihmal ve kusurlarının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacının keşide ettiği 124.385 TL.lık isme yazılı çek lehdar tarafından yapılan sahtecilik sonucu 4.929.000 TL.na çevrilerek davalı bankaya ibraz edilmiş ve banka tarafından çekte yazılı meblağ lehdara ödenmiştir. Yaptırılan bilirkişi incelemesinde lehtar tarafından yapılan tahrifatın ancak labaratuvar muayenesi ile anlaşılabileceği belirtilmiş ve mahkemece bu rapora dayanılarak davalı banka kusursuz sayılarak dava reddedilmiştir.
Ancak, TTK.nun 724. maddesi hükmünce sahte veya tahrif edilmiş bir çekin ödenmiş olmasından doğan zarar muhatap bankaya aittir. Olayda aynı maddede gösterildiği şekilde keşideciye atfı kabil bir kusur da mevcut değildir. Yasa hükmünce muhatap banka olayda kusurlu olsun olmasın sahte veya tahrif edilmiş çeki ödemekten dolayı sorumlu sayılmıştır. Bu sorumluluk kusursuz sorumluluktur.
Davacı keşidecinin bankadaki hesabından fazla bir ödeme yapılması sonucu zararı doğmuştur. Bu zarardan BK.nun 51. maddesi hükmünce hem banka, hem de tahrifat yapan çek hamili sorumludur. Keşidecinin bunlardan herhangi birisini dava etmeye hakkı vardır. Davalı banka zararı ödediği takdirde sahteciliği yapan çek hamiline rücu edebilir. Açıklanan bu hukuki duruma göre mahkemece davanın kabulü gerekirken reddi doğru olmamış ve hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.2.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.