 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1989/4174
K: 1990/4273
T: 28.05.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Ankara Asliye 3. Ticaret Mahkemesi)nce verilen 8.3.1989 tarih ve 180-146 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin hamili bulunduğu (656.000) liralık çekin zayi edildiğini, bu nedenle açılan iptal davasında, verilen ödeme yasağı kararının tebliğine rağmen davalı bankanın çeki ibraz eden H.. Halıcılık A.Ş.'ye çek bedelini ödediği bu yüzden kusurlu olan davalının iptal davasının da konusuz kalmasına sebep olduğu ileri sürerek (656.000) liranın ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, çekin iptali davasının çekin iptali davasının çeki elinde bulunduran kimse belli olduğundan istirdat davası açmakta muhtar olmak üzere reddedildiğini, davacının zararı doğmadan bu davayı açtığını, iptal davasının reddolunması ile ödeme yasağının kendiliğinden kalktığını, belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkeme; iddia, savunma ve toplanan delillere göre davalı bankanın, ödeme yasağı kararının 1.9.1987 tarihinde tebliğine rağmen bu tarihten sonra çek bedelini 3. kişiye ödediği, bu yüzden TTK.nun 670. maddesinde belirtilen çekin istirdadına dair dava yolunu kapattığı, bu tasarrufu ile kusurlu bulunan bankanın sorumlu olduğu gerekçesi ile (656.000) liranın dava tarihinden itibaren % 30 faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar vermiştir.
Dava konusu çekin hamili olduğu iddiası ile davacı, hasımsız olarak iptal davası açmış ve ödeme yasağı kararı alarak bu kararı 1.9.1987 tarihinde bankaya tebliğ ettirmiştir. Dava devam ederken, çekin hamili olduğu anlaşılan H...Halıcılık A.Ş. vekili vasıtası ile çek bedelini bankadan tahsil etmiştir. İptal davası devam ederken hamil ortaya çıktığı taktirde mahkemece, davacıya, hamile karşı istirdat davası açmak üzere, mehil verilir ve dava açıldığı takdirde iptal davası reddedilir. Olayımızda iptal davası devam ederken çek bedelinin hamil tarafından tahsil edildiği anlaşıldığından hamile karşı açılacak istirdat davası yerine çek bedelinin geri alınması için bir dava açılması bahis konusu olmuştur. Açılacak bu davada davacı çekin gerçek hamili olduğunu, bunu zayi ettiğini ve çekin haksız şekilde hamilin eline geçtiğini ispat etmek durumundadır. Davacı o davayı kazandığı takdirde hamilden tahsil imkanına kavuşacak ve tahsil imkanı olmadığı takdirde ve o zaman zararı gerçekleşmiş olacağından ödeme yasağına rağmen tediyede bulunan bankaya karşı tazminat isteme hakkı doğacaktır. Mücerret ödeme yasağına banka tarafından uyulmaması, çek bedelinin bankadan tahsiline imkan vermez. Bu sebeble henüz bankadan tazminat isteme hakkı doğmadığından davanın reddedilmesi gerekirken kabul edilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 28.5.1990 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.