 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E:1989/2496
K:1989/3861
T:19.06.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK DAVASI
- İFLASIN KALDIRILMASI
ÖZET : Borçlunun, bütünalacaklılarınisteklerini(taleplerini)geri aldıklarına ilişkin bir beyanname veya bütün alacakların ödenmiş bulunduğuna dair bir belge göstermesi (ibraz etmesi) ve yahut konkordatonun mahkemece onanmış olması hallerinde iflasın kaldırılması olanaklıdır. Borçlar Yasasının 118.maddesinin tüm borçlular atanıdığı takas hakkından; müflis borçlunun da yararlanması gerekir.
(818 s. BK. m. 118)
(2004 s. İİK. m. 200, 182)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 9.3.1989 tarih ve 248-118 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı iflas idaresi vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Müflis Kollektif Şirket ve (Ş.D) İflas İdaresi birinci sıraya kayıtlı alacaklı T...Onent Kuhlespeclition G.M.B.H. Firması'nın alacağının (196.000.000) TL. olarak masaya kaydedildiğini, müflis kollektif şirketin bu alacaklıdan borç miktarından daha fazla alacaklı olduğunu, müflis vekiline iflas idaresince gönderilen meşruhatlı tebligatta müflisin karşıalacağının bulunduğunu, ödeme varsa vesikalarının ibrazının istendiği, ödeme vesikası ibraz edilmediği takdirde müflisin takas iddiasının kabul edileceği bildirildiği halde herhangi bir beyanda bulunulmadığını, diğer alacaklıların alacaklarının ödendiğini ve iflasın kapatılmasına muvafakat ettiklerini, birinci sıradaki alacağın datakas mahsup yoluyla ödendiğini ve müflislerin borcu kalmadığını iddia ederek tasfiye işlemleri tamamlandığından müflisler hakkındaki iflasın kaldırılmasını talep etmiştir.
Mahkemece, dosya üzerinde yapılan inceleme ve alınan bilirkişi raporu sonucu, İİK.nun 200 ve BK.nun 118. maddelerine göre sadece müflis alacaklılarına takas hakkı verildiği, masanın takas sureti ile borcun ödediği sonucuna varmasının yasal olmadığı gerekçesiyle iflasın kaldırılması talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı iflas idaresi vekili temyiz etmiştir.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere dava, İİK.nun 182. maddesine dayalı iflasın kaldırılması istemine ilişkin bulunmaktadır. Anılan maddede açıkça belirtildiği gibi; borçlunun bütün alacaklılarının taleplerini geri aldıklarına dair bir beyanname veya tekmil alacakların itfa olunduğuna dair bir vesika ibraz etmesi veyaut da konkordatonun mahkemece onanmış olması hallerinde iflasın kaldırılması mümkün bulunmaktadır.
Mahkemece İİK.nun 200. maddesi hükmüne dayanılarak, iflasta sadece alacaklılara takas hakkı verildiği, iflas idaresine ise böyle bir haktanınmadığından bahisle dava reddolunmuş bulunmaktadır. İflas İdaresinin 24.2.1989 tarihli iflasın kaldırılması istemine ilişkin talep metni ile ekli dosya içeriğinden, diğer iflas alacaklılarınınalacaklarından feragat etmiş bulundukları anlaşıldığına göre BK.nun 118. maddesinin tümborçlulara tanıdığı takas hakkından müflis borçlunun da yararlanması ve yasada bu hakkıönleyiciaçıkbirhükümde bulunmaması karşısında bu hakka dayanarak iflasın kaldırılmasını istemek hak ve yetkisinin bulunduğunun ilke olarak kabul edilmesi gerekir.Bu hakkın mahkemece kabul edilemeyeceğinin ilke olarak benimsenmesi doğru görülmemiştir.
Nevarki,yukarıda da değinildiği gibi, İİK.nun 182. maddesi iflasın kaldırılabilmesi için tüm alacaklıların iflas istemini geri aldıklarına ilişkin onların imzalarını içeren bir belge veyahut bütün alacaklıların alacaklarının itfa olunduğuna ilişkin bir vesikanın mahkemeye ibrazı gerekmektedir. Dava konusu olayda ise, iflas idaresince, takas dermeyan edilen alacaklı yabancı şirketin imzasını taşıyan talebin geri alındığına ilişkin bir belge ibraz edilmediği gibi, takasta alacaklı tarafından kabul edildiğine ilişkin birbelge veya bu takasta hukuken sonuç doğurduğuna diğer bir deyişle takas yolu ile borcunsöndürüldüğüne ilişkin vesika niteliğinde bir mahkeme kararı da ibraz edilmemiştir. Sadeceborcun takas edildiğine ilişkin alacaklıya iflas idaresince yapılan bir tebligatın İİK.nun182. maddesi anlamında iflasın kaldırılmasını temin edecek bir vesika (belge) niteliğindekabul edilmesi mümkün bulunmadığından iflasın kaldırılması istemine ilişkin davanın reddisonucu itibariyle doğru görüldüğünden kararın onanması gerekmiştir.
Sonuç : Yukarıda açıklanan nedenlerle sonucu itibariyle doğru görülen kararın (ONANMASINA), 3.500.- lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubu ile temyiz edendenalınmasına, 19.6.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.