 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1989/1207
K: 1990/4122
T: 22.05.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Germencik Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 30.12.1988 tarih ve 195-450 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalılar vekili tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili taraflar arasında 2.12.1979 tarihinde akdolunan yazılı sözleşme uyarınca davalı şirketin Nisan 1980-Nisan 1981 arasındaki süre zarfında fiatları tuğla ebatlarına göre değişen ve sözleşmede belirtilen birim fiyatlarla davacılara toplam 2.000.000 adet blok tuğla satıp teslim etmeyi üstlendiğini, davacıların da satış bedeline mahsuben davalıya 600.000 TL depozito verdiğini, ancak davalının 23.6.1980 tarihli ihbarnameyle maliyet girdilerinde aşırı artışları olduğundan bahisle sözleşmede kararlaştırılan fiyatlarla mal teslim etmeyeceğini ve yeni fiyatlar üzerinde bir anlaşma sağlanamaması halinde akdi feshedeceğini bildirdiğini, davacıların mezkur sözleşmenin ifa edilmemesi yüzünden kendi müşterilerine olan taahhütlerini yerine getirebilmek için başka firmalardan tuğla satın almak zorunda kaldıklarını ve bu yüzden büyük zarara uğradıklarını ileri sürerek sözleşmede öngörülen 1.000.000.-TL cezai şart ile şimdilik 3.000.000.-TL tazminat olmak üzere toplam 4.000.000.-TL alacağın dava tarihinden itibaren yıllık % 10 nispetinde faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili cevabında 2.12.1979 tarihli sözleşmenin bağıtlanmasından kısa bir süre sonra maliyet girdilerinde önceden tahmini mümkün olmayan mücbir sebep niteliğinde artışlar meydana geldiğini, davalının piyasada cari olan fiyatların yine de altında olmak üzere sözleşmedeki fiyatların arttırılması için müzakereler yapılması hususundaki iyiniyetli teklifinin davacılar tarafından nazara alınmadığını, eski fiyatlarla mal tesliminin davalının iflasına yol açabileceğini, sözleşme fiyatlarıyla mal teslimi için talepte bulunmayan ve temerrüt ihtarnamesi keşide etmeyen davacıların cezai şart veya tazminat isteyemeyeceklerini, kötüniyetli davacıların haksız kazanç peşinde olduklarını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece davacıların davalı şirketin akdi ifa etmemesi nedeniyle başka firmalardan satın aldıkları 1.174.250 adet blok tuğla için 7.033.650.-TL bedel ödedikleri, davalının akdi ifa etmesi halinde davacıların bu tuğlalar için davalıya sadece 3.634.695.-TL ödeyeceği, bu durumda davacıların akde riayetsizlik yüzünden 3.398.955.-TL zarara uğradığı gerekçesiyle taleple bağlı kalınarak 3.000.000.-TL tazminatın dava tarihinden itibaren yıllık %10 faiziyle ve 1.000.000.-TL cezai şartla birlikte tahsiline karar verilmiştir.
Hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davacının 2.12.1979 tarihli sözleşmeye dayanarak talepte bulunmasına, teslimatın bir seneye yayılmış olmasına, davalının sözleşmeyi yaparken sözleşme şartlarını gözönüne almada müdebbir bir tacir gibi davranması gerekmesine, kendisinin tedbirli davranmamasının sonuçlarına dayanmasının iyiniyet kurallarıyla bağdaşmamasına göre davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Davacı hem cezai şart hem de tazminat istemiş bulunmaktadır. Bilindiği üzere B.K. 159/f.II maddesi hükmü gereğince borçlunun kusurlu davranması halinde alacaklı cezai şart miktarını aşan zararını da isteyebilir. Olayda bilirkişiler davacı zararının 3.398.955.-TL olarak belirttiklerine ve davacı 1.000.000.-TL cezai şart isteğine göre cezai şartı aşan zarar miktarı 2.398.955 TL dan ibarettir. Bu durumda mahkemece sonuç ve toplam olarak 3.398.955.-TL ya hükmedilmek gerekirken 4.000.000.-TL ya hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 nolu bentte yazılı nedenlerle sair temyiz itirazlarının REDDİNE, hükmün 2 nolu bentte gösterilen nedenle temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA 22.5.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.