DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 6. Ticaret Mahkemesince verilen 4.5.1988 tarih ve 1555-392 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü :

 

KARAR : Davacı vekili, davalının Almanya'da faaliyet gösteren müvekkili tasarruf sandığında alacak ve borç bakiyesi verebilen bir cari hesap açtırdığını ve bununla birlikte halen Almanya'da tasarruf sandıkları için geçerli olan umumi şartname hükümlerinin bütün iş ilişkilerinin mütemmim cüzü olduğunu kabul ve beyan ettiğini, anılan şartnamenin 9/4 maddesinin ise, tasarruf  sandığının müşteri hesabını taşan çek çekişi veya başkaca depasman sonucu doğuran tasarruflarına müsaade etmesi durrumunda, müşterinin faiz dışında ayrıca depasman komisyonunu da ödeyeceği hükmünü içerdiğini ve davalının Almanya'da gayrimenkul alma ve bunu müvekkiline ipotek etme izlenimi vermesi nedeniyle müvekkilince depasmana müsamaha edildiğini, ancak davalının borcunu ödemeyerek Türkiye'ye döndüğünü belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ihtiyati haciz tarihi itibariyle 96.944.42 Alman markı karşılığı olan 13.306.078 liranın dava tarihinden itibaren % 53 banka iskonto faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davaya bakmaya Consbeck-Meors (Batı Almanya) mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek yetki itirazında bulunmuş, ayrıca da davada Alman hukuk kurallarının uygulanması gerektiğini, davanın zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin mevduatını aşan çek bedelinin ödenmesinin ve bu şekilde meydana gelen deposmanın müvekkilini ilzam etmeyeceğini, müvekkili ile davacı arasında bir cari hesap sözleşmesi bulunmadığını, müvekkilinin davacı nezdinde sadece çek hesabı açtırdığını, müvekkilinin Almanca bilmemesine rağmen yanında yeminli bir bilirkişi bulunmaması nedeniyle yapılan muamelelerin geçersiz olduğunu, müvekkilinin umumi şartnamede imzası bulunmadığını, davacının müvekkilinin dolandırılmasına alet olduğunu, 6200 DM olarak doldurulmak şartıyla davacıya açığa imza atılarak verilen 2 adet çeke toplam 50.000 bedel konduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia ve savunmaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davalının yerinde olmayan yetki itirazının reddine, davalının davacı nezdindeki hesabının çek hesabı olduğu, taraflar arasında mevcut bir cari hesap sözleşmesi bulunmadığı, imzası bulunmaması nedeniyle umumi şartname hükümlerinin davalıyı ilzam etmeyeceği, davacının davalının çek hesabında para bulunmamasına rağmen zorunluluğu olmadığı halde çek bedellerini ödemekle 3. şahısların alacaklarını temellük etmiş olduğu, bu itibarla davacının davalıyı çeklerle değil, çekleri ödediği alacaktan doğan temellük ettiği alacaklarla takip etmesi gerektiği, oysa bu hususta bir kanıt bulunmadığı gibi, bu yolda bir iddianın dahi bulunmadığı sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Davalı ile davacı banka arasında bir kredi sözleşmesi veya cari hesap sözleşmesi yoksa da aslı kasa evrakı arasında bulunan (Hesap Açma Başvuru) belgesi mevcut bulunmaktadır. Bu kartın incelenmesinde, sağ alt bölümünde 1 numara bulunan ön yüzünde hesap açma koşullarının düzenlendiği, kartın diğer tarafından (sol üst) köşedeki açıklamaya göre, önyüzün devamı olan bu sahibinin kimliği ve imza hanelerinin bulunduğu ve bu şekilde matbu olarak düzenlenmiş olan kartın imza hanesi bulunan arka yüzüne davalının iki adet imzasının alındığı görülmektedir. Tamamen matbu olarak düzenlenmiş bu hesap açma başvuru kartına sonradan ilave veya çıkıntı yapıldığı ileri sürülmediğine göre, bu imzaların kartın her iki tarafındaki koşullar bilinerek imzalandığını gösterir. Kartın birinci sahifesindeki yani ön yüzündeki matbu şartlarda ise, bütün tasarruf sandıkları için geçerli olan umumi şartname hükümlerinin bu ilişkinin ayrılmaz parçası olduğu kabul edilmiş ve bu şartnamenin banka gişelerinde aslı ve görüşe hazır olduğu hesap sahibi tarafından kabul ve teyid olunmuştur. O halde, bu şartname hükümleri ile davalı hesap sahibinin sorumlu tutulması gerekirken, davalının kartın sadece bir yüzünde imzası bulunduğu gerekçesiyle umumi şartname hükümlerinin kendisi hakkında uygulanamayacağının kabulü isabetli görülmemiştir.

Öte yandan, bir an için böyle bir görüşün doğru olduğu kabul edilse bile, muhatap bankanın, hesap müsait olmasa dahi keşideci tarafından men edilmedikçe keşideci tarafından imzalanmış bulunan çek bedellerinin lehtar veya hamiline ödeme yetkisi bulunmaktadır. Böyle bir durumda Daire'mizin yerleşmiş içtihatları uyarınca, bankaca çek hesap sahibine açık kredi kullandırılmış olacağından bankanın bu şekilde kullandırdığı para için mevcut krediler için uyguladığı komisyon veya faiz oranı üzerinden hesap sahibi adına borç tahakkuk ettirip ondan talep etmeye yetkili bulunmaktadır.

Bütün bu hususlar dikkate alınmadan davacı bankanın davalı hesap sahibinden talep hakkı bulunmadığından bahisle hüküm tesisi doğru görülmemiştir. Bu durumda mahkemece yapılacak iş; imzası inkar edilmeyen çekler ile davalının ödeme talimatı bulunduğu ileri sürülen belge bakımından uzman bankacılardan oluşturulacak bilirkişi kurulundan rapor alınarak hasıl olacak sonuç çerçevesinde hüküm kurmaktan ibarettir. Bu hususlar dikkate alınmadan ve imzanın arka yüzde bulunmadığı kanısıyla davanın reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.

 

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 12.6.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972