DAVA : Mustafa İzzet B. ile Bankası A.Ş. arasında çıkan davadan dolayı İstanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesince verilen hükmü onayan dairenin 8.3.1988 gün ve 8826-1409 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş olmakla, gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Davacı vekili, davacının da üyesi bulunduğu davalı anonim şirketin 17.9.1984 günü yapılan genel kurul toplantısında şirket sermayesinin 5 milyar liradan 40 milyar liraya arttırılmasına karar verildiğini, değiştirilen maddeye göre hissedarların bu değişikliğe uygun olarak kendilerine verilmesi kararlaştırılan hisse senetlerini alabilmeleri için 2791 sayılı kanun 11. maddesinin 5. bendi gereğince, nakit karşılığı arttırılan sermaye kısmına iştirak etmeleri ve nakten ödeme yapmaları şarttır) hükmünün getirildiğini, bu hükmün davacının aleyhine olduğunu, nakten hisse almayan ortağa da yeniden değerlendirme sonucu meydana gelen değerlerin ücretsiz olarak intikal ettirilmesi gerektiğini ileri sürerek bunu engelleyen kararın iptalini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce karar ekseriyetle onanmıştır.

Davacı vekili karar düzeltilmesi isteminde bulunmuştur.

Davalı banka genel kurulu, bankanın 5 milyar lira olan sermayesini 40 milyar liraya arttıran kararı almıştır. Arttırılan 35 milyarlık bölümün 12.500.000.000 TL?'lık kısım yeniden değerleme, 10.000.000.000 liralık kısım gayrimenkul satış ve 12.500.000.000 liralık kısım nakten ödenmek sureti ile karşılanacaktır. Anasözleşmenin 8. maddesi 3-d bendi düzenlenirken yeniden değerlendirme sonucu doğan değer artış fonundan karşılanacak 12.500.000.000 liralık kısım için çıkarılacak hisse senetleri hissedarlara ücretsiz verilecektir; ancak, hissedarların bu hisse senetlerini alabilmeleri için 2791 sayılı kanunun 11. maddesi 5. bendi gereğince nakit karşılığı arttırılan sermaye kısmına iştirak etmeleri ve nakten ödeme yapmaları şarttır) şeklinde bir hüküm getirilmiştir.

Yeniden değerlendirme sonucu çıkarılacak pay senetlerinin, ortak bulunan kişilere payları oranında ve ücretsiz olarak verilmesi gerekir. Nitekim, davalı banka da bu durumu kabul etmiş; ancak, bu bedelsiz senetlerin ortaklara verilmesini, onların nakit karşılığı arttırılan sermaye kısmına iştirak etmeleri ve nakten ödeme yapmaları şartına bağlamıştır.

Bankanın böyle bir şartı getirip getiremeyeceği üzerinde durulmak gerekir. Banka vekili, bu şartın 2791 sayılı kanun yeniden değerleme ile ilgili geçici 11. maddesinin 5. bendi hükmü gereği olduğunu savunmuştur. Geçici 11. maddesinin 5. bendi ilk cümlesinde aynen (Bankalar yeniden değerleme neticesinde doğacak değer artışların, nakit karşılığı hisse senedi ihracı sureti ile sermaye arttırımına gidilmesi ve taahhüt edilen pay bedellerinin ödenmesi şartıyla sermayelerine ekleyebilirler) ibaresi mevcuttur. Bu hüküm yoruma muhtaçtır. Yeniden değerlendirme sonucu meydana gelen meblağın sermayeye eklenmesi, nakit karşılığı hisse senetleri çıkarılması ve taahhüt edilen pay bedellerinin ödenmesi şartına bağlanmış; ancak, nakit karşılığı çıkarılacak hisse senetlerinin nitelik ve miktarı yönünden bir açıklık getirilmemiştir. Davalı banka, yeniden değerleme miktarı kadar ve 12.500.000.000 liralık nakit karşılığı hisse senedi çıkarılmasını karar altına almış ve hissedarlar bu nakit karşılığı hisse senetlerini satın almaya mecbur kalmıştır.

Nakit karşılığı çıkarılan hisse senetlerinin mevcut ortaklarca satın alınmasını zorunlu kılacak bir sebep yoktur. Bu hisse senetleri sermaye arttırımı amacına yönelik olduğundan TTK.394. maddesine göre rüçhan hakları kullandırılabilmek üzere mevcut ortaklara teklif edilir. Ortaklar rüçhan haklarını kullanırlarsa mesele kalmaz, ortaklar bu haklarını kullanmak istemezlerse, bu durumda nakit karşılığı çıkarılan hisse senetleri yeni ortaklar alınmak üzere pazarlanabilir, Yeni ortakların nakit ödemeleri sonucu 2791 sayılı kanunun geçici 11. maddesi 5. bendi hükmü yerine getirilmiş olur.  Davacının, 5.000.000.000 liralık sermaye itibariyle bankada 40.000.000.

liralık hissesi mecuttur. Davacının nakit karşılığı hisse senedi almaya mecbur tutulması halinde davacı, ayrıca 100.000.000 lira nakit ödemek durumunda kalacaktır.

Hissedarların yeniden değerleme sonucu hakettikleri bedelsiz hisse senetlerini alebilmeleri hususunun yüksek meblağlara ulaşan yeni hisse senetleri almamaları şartına bağlanması, Anayasa ve yasalara aykırı bir davranış olur. Bahsi geçen 2791 sayılı kanun geçici 11/5 maddesinin Anayasa ve yasalara aykırı bir hüküm getirdiği düşünülemez.

Bu durumda mahkemece, banka genel kurulunun 17.9.1984 tarihli toplantıda anasözleşmenin 8/3-d maddesini değiştirmek suretiyle kabul ettiği kararın, yeniden değerleme sonucu hissedarlara ücretsiz verilecek pay senetlerinin verilmesini onların nakit karşılığı çıkarılan pay senetlerini almaları şartına bağlayan kısmının TTK.381. madde çerçevesinde iptaline karar verilmek gerekirken, davanıne reddi isabetli olmadığı halde, dairemizce kararın onandığı anlaşıldığından, davacı vekilinin karar düzeltilmesi isteminin kabulü gerekmiştir.

 

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltilmesi isteminin kabulüne, Dairemizin 8.3.1988 tarih ve 1987/8826 esas ve 1988/1409 karar sayılı onama kararının kaldırılmasına ve yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, 7.10.1988 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972