DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Bursa Asliye 1. Hukuk Mahkemesince verilen 22.2.1988 tarih ve 1-126 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 14.3.1989 gününde davacı avukatı İ.D. ile davalı avukatı B.A. gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Davacı vekili müvekkilinin davadışı B. Alman WP firmasıyla akdettiği lisans anlaşmasıyla Türkiye'de imalat tekeline sahip olduğu "MW-180 "Matador" tipi ekmek fırınlarını marka siciline tescil ettirip ürettiğini, davalının ise bu tipin özelliklerini taklit ederek imal ettiği ekmek fırınlığını "İdeal" adı altında pazarladığını; keza davacının kendi buluşu olup markasını tescil ettirdiği "RT-130" "Rotaterm" adlı döner arabalı ekmek fırının taklidi olan "Mevlana" ekmek fırınlarını davalının imal edip sattığını ileri sürerek haksız rekabetin men'ini, maddi sonuçlarının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.

Davalı vekili cevabında müvekkilinin dava konusu fırınları 1980 yılından beri ürettiği ve TTK.nun 62. maddesindeki zamanaşımının dolduğunu, davalının da ürettiği fırınları markalarını tescil ettirdiğini ve ihtira beratları için başvurduğunu, tarafların ürettikleri makinalar arasında iltibasa yol açacak bir benzerliğin bulunmadığını, gerek Türkiye'de gerek yurt dışında bir çok aynı standartlarda fırınların üretildiğini, savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece davacının "Matador" ve davalının "İdeal" fırınları arasında dizayn ve yapısal bakımından benzerlikler bulunduğu, ancak davacının patentini devraldığı Alman WP firmasının "Matador" fırının ihtira beratını 1966 yılında aldığı, ihtiranın yenilik vasfının ve himaye süresinin çoktan sona erdiği; davacının "Rotaterm" ve davalının "Mevlana" adlarıyla ürettiği fırınların da 1965 yılından beri benzerleri Avrupada üretilen klasik fırınlar olduğu, ancak bu modellerin Türkiye'de yeni üretilmeğe başlaması nedeniyle davacının "Rotaterm" fırını için 14.8.1984 tarihinden davalının da "Mevlana" fırını için 10.10.1985 tarihinden itibaren onbeş yıl süreyle geçerli olmak üzere ihtira beratları verildiği, bu iki fırın arasında iltibasa yol açabilecek benzerlikler bulunsa bile iki taraf da fırınları ihtira beratına dayanarak ürettiği cihetle haksız rekabetten söz edilemeyeceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

1 - Mahkemenin gerekçesinde belirtildiği üzere davacının "Rotaterm" adı altında daha önceden imal etmeğe başladığı döner arabalı ekmek fırını ile davalının sonradan "Mevlana" adıyla ürettiği fırın arasında gerek yapısal gerek dizayn bakımından iltibasa yol açan bir benzerlik mevcuttur. Mahkemece her iki fırının da tarafların sahip bulundukları ihtira beratlarının himayesinde olduğundan ve bu nedenle haksız rekabetin oluşmadığından söz edilmiş ise de davalının dayandığı 10.10.1985 tarih ve 22131 sayılı ihtira beratı davalı limited şirkete değil dava dışı bir anonim şirkete aittir. Her iki şirketin unvanında Ekmasan sözcüğünün bulunması davalı limited şirketin mezkür ihtira beratının sahibi addedilmesini haklı göstermez. Kaldı ki davacının 14.8.1984 tarih ve 21625 sayılı beratı davadan önce alınmış olduğu halde, davalının savunmasına dayanak yaptığı 10.10.1985 tarihli beraat dava açıldıktan sonra alınmıştır. Nihayet davacının ihtira beratı döner arabalı ekmek fırını'nın tümünü kapsam ve himayesine aldığı halde davalının dayandığı berat döner arabalı fırınlarda çift buhar ünitesi ne münhasır bulunmaktadır.

Şu hale göre davalının Mevlana fırınını imal edip pazarlamasının haksız rekabet oluşturduğu benimsenerek buna ilişkin davanın kabulüne hükmedilmek lazım gelirken bu husustaki talebin reddi bozmayı gerektirmiştir.

2 - Davacının "Matador", davalının "İdeal" adıyla imal ettiği fırınlara ilişkin uyuşmazlıkta ise "Matador" fırının gerek lisansının alındığı B. Almanya'da gerek üretildiği Türkiye'de ihtira beratı himayesini ve yenilik vasfını çoktan yitirmiş bir modelden imal edildiği görüşüyle dava reddedilmiştir. Oysa bu dava ihtira beratının geçerliliğinin tespitine ilişkin olmayıp TTk. nun 56 ve devam maddeleri anlamında haksız bir rekabetin bulunup bulunmadığına ilişkindir. Bu durumda bilirkişilerden her iki fırın arasında gözle görünür bir benzerlik bulunup bulunmadığı, aşikar bir benzerlik varsa bu benzerliğin teknik bir zaruretten ileri gelip gelmediği, benzerlik teknik bir zaruretin sonucu değilse davalının imal ettiği İdeal fırınının ne sebeple davacının Matador tipi fırınına benzetilmek istendiği; bu fırınların müşterileri ekmek fırını işleticileri gibi belirli vasıfları haiz kimseler olmasına göre bunların sırf şekil benzerliği yüzünden birinin yerine diğerini alıp alamayacakları, yani aldanıp aldanmayacakları; yoksa bu benzerliğe rağmen müşterilerin marka, kalite ve fiyat gibi diğer unsurları mı nazara alıp tercihte bulunacakları hakkında mütalaaları alınıp hasıl olacak sonuç dairesinde bir hüküm kurulmalıdır. Dairemizin 22.2.1985 tarih 616-897 sayılı kararında ifadesini bulan yerleşik içtihadı da bu doğrultudadır. İrfan Dönmez, Markalar ve Haksız Rekabet Davaları; Ankara 1987, sh: 142).

Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmaksızın Matador ve İdeal fırınlarına ilişkin davanın da reddedilmesi keza isabetsiz bulunmuştur.

 

SONUÇ : Yukarıdaki bentlerde açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 24.800 lira duruşma vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 14.3.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972