DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Yozgat Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 8.3.1988 tarih ve 748-370 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Davacılar vekili müvekillerinin taşıma sözleşmesi nedeniyle, davalılardan (10.000.000,- TL) alacaklı olduğunu, yapılan icra takibinin itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek (10.207.400.- TL)ya baliğ olan alacağın faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.

Davalılar vekili müvekkili Veyis ile davacı şirket arasında adolunan 12.3.1986 tarihli sözleşmeyle adıgeçen davalının davacı şirkete taşıma taahhüdünde bulunduğunu, sözleşmede imzası bulunmayan diğer davalı Yunus'a husumet yöneltilemeyeceğini, davalıların bu sözleşmeye riayetsizlik halinde ödenecek cezai şartın teminatını oluşturmak üzere davacı şirketin emrine (10.000.000,- TL)lık bir senet imzaladıklarını, bu senedi ciro yoluyla edinen diğer davacı Halil'in kambiyo senetlerine mahsus yolla davalılara karşı takibe giriştiğini, davalıların şikayet üzerine tanzim tarihini taşımayan senedin bono vasfında olmadığını saptayan İcra tetkik Mercii'nin takibin iptaline karar verdiğini, kambiyo senedi niteliği olmayan senedin cirosu geçersiz olduğundan davacı Halil'in davacı sıfatının bulunmadığını, sözleşmeyi haksız ve tek yanlı olarak fesheden davacı şirketin de cezai şart isteyemeyeceğini, davacı şirketin yapılan taşıma işlerinin bedelini ödemeden ve davalıya münasip bir mehil vermeden sözleşmeyi fesh etmekte haksız olduğunu, kaldı ki sözleşmede öngörülen taşıma vasıtalarıyla bu hacimdeki bir işin yapılmasının imkansız bulunduğunu savunmuştur.

Mahkemece taşıma sözleşmesinin davacı şirketçe tek yanlı olarak feshedildiği, fesihte davalı tarafın kusuru bulunmadığının uzman bilirkişi raporuyla saptandığı, bu durumda cezai şartın istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir.

1 - Davacı Halil'in taşıma sözleşmesine taraf olmaması nedeniyle sözleşmeye dayanarak bir hak ileri süremeyeceğine, cezai şartın teminatını oluşturmak üzere davalıların davacı şirket emrine düzenledikleri senet tanzim tarihini içermemesi nedeniyle bono vasfı taşımadığı cihetle bu senedin cirosu geçersiz olup senette yazılı alacağı davalı Halil'e aktarmadığına göre adı geçen davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddi davacı Halil bakımından sonucu itibariyle isabetlidir.

2 - Davacı şirket ile davalı Veyis tarafından imzalanmış olmakla birlikte davalılar vekilinin keşide ettiği 17.4.1986 tarihli ihtarname içeriğinden diğer davalı Yunus tarafından da benimsendiği anlaşılan 12.3.1986 tarihli sözleşmeye göre davalılar davacı şirketin taşıma müteahidi olduğu Yozgat Çimento Fabrikasında taşıma ve yükleme işleri yapmayı ve bu amaçla en az (2) yükleyici ile (5) taşıyıcı iş makinasını iş yerinde bulundurmayı üstlenmişlerdir. Sözleşme süresinin Eylül/1986 da sona ereceği anılan sözleşmede beirtildiği halde davacı şirketin talebi ile Fabrika sahasında 14/4/1986 tarihinde yapılan delil tespitinde davalıların bu makinaları bulundurmadıkları saptanmış olup bu husus davalılar bakımında akde aykırılık teşkil eder.

Ne var ki mezkür sözleşmeye göre davalı taşıyıcıların yaptıkları iş nedeni ile hak ettikleri ücretlerin davacı şirketçe (15) gün zarfında ödenmesi lazım gelip davalılar tahakkuk eden istihkaklarının davacı şirket tafından ödenmediğini, yapılan işlerin bedelini ödemeyen şirketin işe devam edilmesini istemeğe hakkı olmadığını ve davacı şirketin adi haksız feshettiğini savunmuşlardır. davacı şirket yapılan işlerin bedelini sözleşmenin öngördüğü süre zarfında davalılara ödememiş ise B.K.nun 81. maddesine göre davalıların işe devam etmelerini istemekte haklı sayılamaz ve bu hususun ispatı halinde sözleşmenin davalıların kusuru nedeniyle feshinden söz edilemez.

Bu durumda uzman bilirkişilerce gerek tarafların ticari defter ve belgeleri gerekse Yozgat Çimento Fabrikasının bu hususla ilgili kayıtları incelenmek suretiyle davalıların davacı şiket hesabına ne miktar iş yaptıkları, bu işin bedelinin neye baliğ olduğu, davalıların hak ettiği ücretin hangi tarihlerde ve ne miktarlada kendilerine ödendiği ve sözleşme şartlarına uygun olup olmadığı incelenerek davacı şirketin ödemelerini zamanında yapmaması nedeniyle davalıların işi bıratıkları sonucuna varıldığı takdirde şimdi olduğu gibi davanın reddine karar verilmelidir.

Yapılan incelemeler sonucunda davacı şirketin davalıların istihkaklarını sözleşme hükümlerine uygun biçimde ödediğinin anlaşılması halinde ise davalıların böyle bir durumda iş makinalarını iş yerinden alıp götürmeleri işe devam etmeyeceklerinin açık bir delili olup davacı şirketin B.K.nun 106/f.I maddesi uyarınca münasip bir mehil tayin etmesinin bir faydası olamayacağından B.K.Nnun 107/b.1. maddesine göre bu ihtimalde davacı şirketin akdi feshetmekte haklı olduğu kabul edilerek davacı şirketin cezai şat alacağının tahsiline karar verilmelidir.

Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmasızın noksan tahkikatla hüküm kurulması usule ve Yasa'y aykırı olup hükmün davacı şirket yararına bozulmasını gerektirmiştir.

 

SONUÇ : Yukarıda (1) no.lu bentte yazılı nedenle davacı Halil'in temyiz itirazlarının reddi ile hakkındaki hüküm fıkrasının ONANMASINA hükmün (2) no.lu bentte açıklanan nedenlerle davacı şirket yararına BOZULMASINA 16.3.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi. 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972