DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 6. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 29.12.1987 tarih ve 469-1045 sayılı hükmün temyizen tetkiki taraflar vekilleri tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Davacı vekili müvekkilinin Ürdün'deki alıcısına teslim edilmek üzere davalıya 18.3.1983 tarihinde 14.595,55 $ lık mal teslim ettiğini, davalının malı alıcısına teslim etmediği gibi iade de etmediğini, mal bedelinin tahsili amacıyla İstabul 6. Ticaret Mahkemesi'nin 984/160 esasında açılan dava sonunda (davacının kur farkından doğan talep hakları saklı kalmak kaydıyla) 15.595, 55 $ mal bedelinin 18.3.1983 tarihindeki kur üzerinden karşılığı olan Türk Lirasının tahsiline karar verildiğini, 18.3.1983 tarihindeki döviz alış kuruna göre 1 $=194, 90 TL olduğu halde alacağın icraen tahsil edildiği 7.6.1985 de 1 $=532,19 TL üzerinden döviz alış kuru oluştuğunu, 14.595,55 $ için davacının 4.846,452.- TL kur farkı alacağı doğduğunu, dava tarihine kadar işleyen yasal faizle birlikte alacağı (5.106.000.- TL) ya baliğ olduğunu ileri sürerek mezkür meblağın yasal gecikme faizi ve % 15 inkar tazminatıyla birlikte tahsilini talep etmiştir.

Davalı vekili cevabında davanın zamanaşımına uğradığını, ihracat rejimine göre davacının mal bedeli en geç 3 ay zarfında döviz olarak yurda getirmesi zorunlu olduğundan davacının en çok ihraç tarihinden 3 ay sonraki kur üzerinden talepde bulunabileceğini önceki davada alacağın dava tarihindeki kur üzerinden karşılığının ve faizinin tahsiline karar verildiği ve davacı bu alacağını faiziyle birlikte tahsil ettiği cihetle ayrıca kur farkı nedeniyle tazminat isteyemeyeceğini, kur farkı ve işlemiş gecikme faizi için ayrıca faiz talep edilemeyeceğini, dava tahsil davası niteliğinde olup icra takibi ile aynı günde açıldığına göre inkar tazminatı isteminin dayanaksız olduğunu, savunarak davanın reddini istemiş karşılık davasında da (316.595,- TL) navlun bedelinin konişmento tarihinden itibaren banka kredi faizi oranında faiziyle birlikte tahsilini dilemiştir.

Mahkemece 17.10.1986 tarihinde kurulan ilk hükümde davacının daha önce açtığı 984/160 esas sayılı davada 14.595,55 $ mal bedeline karşılık (4.560.000.- TL)nın tahsiline karar verildiği, bu meblağın icraen tahsil edildiği 7.6.1985 tarihinde cari döviz alış kuruna göre ise 14.595,55 $ ın (7.691.125.- TL) ya tekabül ettiği, bu durumda davacının kur farkından doğan tazminat alacağının (3.131.125.- TL) olup buna dava tarihine kadar işleyen (105.515.- TL) faiz de eklenmesi gerektiği; davalı taşıyıcının taşıma bedeline ilişkin karşılık davasının ise TTK.nun 767/f.I maddesinde öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı gerekçeleriyle davalının ödeme emrine vaki itirazının (3.236.640.- TL) alacak üzerinden iptaline, bu alacağın % 15 ine tekabül eden (485.496.- TL)nın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, karşılık davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmün davalı-karşılık davacı tarafça temyizi üzerine Dairemizin 8.4.1987 gün 1577-2074 sayılı ilamı ile davalının zamanışımı def'i hakında mahkemece olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması nedeniyle hükmün bozulmasına, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek bulunmadığına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda tazminat talebine dayanak olan malların davalı taşıyıcıya 18.3.1983 tarihinde teslim edildiği, bu davanın ise 19.7.1985 tarihinde açıldığı, bu durumda gerek TTK.nun 767/f.I madesinde öngörülen bir yıllık zamanaşımı sürelerinin dolduğu gerekçesiyle gerek asıl gerekse karşılık davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

Hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1 - Davacı daha önce açtığı 984/160 esas sayılı davada kur farkından doğacak fazlaya ilişkin talep hakkını saklı tutarak 14.595.55 $ mal bedelinin o davanın açıldığı tarihteki döviz kuru üzerinden karşılığı olan (4.560.000.- TL)nın tahsiline dair hüküm istihsal etmiş ve bu meblağı faiz ve masraflarla birlikte 6.6.1985 tarihinde icra yoluyla tahsil eylemiştir. Davacı bu davada ise önceki davada esas alınan döviz kuru ile alacağı tahsil ettiği 6.6.1985 gününde cari olan döviz kuru arasındaki farktan kaynaklanan munzam zararının BK.nun 105/f.II maddesi hükmü uyarınca tahsilini istemektedir. Davacının tazmini istediği zarar önceki davada hükme bağlanan alacağın tahsil edildiği 6.6.1985 tarihinde doğmuş olduğu ve bu tarihte miktar olarak muayyen ve muaccel hale geldiği cihetle zamanaşımı da ancak mezkür tarihten itibaren işlemeğe başlar. Davacı bu davayı 19.7.1985 de açtığına göre zamanaşımı süresi dolmamıştır. Bu durumda işin esasına girilerek hasıl olacak sonuca göre bir hüküm kurulmak gerekirken aksine düşüncelerle davanın zamanaşımı yönünden reddi cihetine gidilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle davacı yararına bozulması gerekmiştir.

2 - Bozma nedenine göre tarfların sair temyiz itirazlarının tetkikine şimdilik gerek görülmemiştir.

 

SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentde yazılı nedenle hükmün davacı yararına BOZULMASINA (2) numaralı bentde gösterilen nedenle tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 24.1.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi. 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972