İçtihat Özeti: Davalı Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin sorumluluğu için kazaya karışan aracın plakasının saptanamaması veya mali mesuliyet sigortasını yaptırmamış olması gerekir. Kazaya karışan yabancı plakalı aracın milletlerarası geçerliliği olup Türkiye'de kabul edilen sigortaları varsa. Motorlu Taşıtların Mecburi Mali Mesuliyet Sigortalarına Dair Avrupa Sözleşmesi gereği davalı Birliğin Motorlu Taşıt Bürosu bu zarardan sorumludur. Öncelikle mahkemece bu yönler araştırılıp husumetin ilgili Büroya yöneltilmesi gerekir.

Davacı, trafik iş kazası sonucu ölen sigortalının haksahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.

Hükmün, taraflar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

Sosyal Sigortalar Kurumu, iş kazası sonucu ölen sigortalının haksahiplerine bağlanan gelirlerin %50'ni, rücuan davalı Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliğinden poliçedeki limit dahilinde talep etmiştir.

Ceza Mahkemesinde alınan ve Adli Tıp Kurumu Başkanlığı tarafından düzenlenen kusur raporuna göre; olayın 14.05.1997 günü saat 00:30 sıralarında sürücü Anton idaresindeki TIR aracı ile, Ankara yönünden Aksaray yönüne seyrederken. Körfez dinlenme tesislerine 10 metre kala, karşı yönden gelen Erdal idaresindeki 34 ... 57 plaka sayılı kamyonete orta şerit çizgisi üzerinde çarparak T.... Traktör ve Makine AŞ. işyeri sigortalılarından Erdal'ın ölümü ile sonuçlanan trafik iş kazası olduğu tespit edilmiştir.

Rücu davasını Sosyal Sigortalar Kurumu Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği aleyhine açmıştır. Davalı vekili, husumetin kendilerine yöneltilemeyeceğini, Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosuna yöneltilmesi gerektiğini savunmuş, bu savunmasını temyiz dilekçesinde de tekrar etmiştir. Bilindiği gibi, Karayolları Trafik Kanununun 108. maddesine göre; "şayet, bir aracın zorunlu mali mesuliyet sigortası yaptırılmamış veya kazaya karışan aracın plakası saptanamamış ise "3. kişinin zararının, Garanti Fonu tarafından karşılanması esası getirilmiştir. KTK.'nun 108. maddesi, 17.10.1996 tarih ve 4199 sayılı Yasa ile değiştirilmiş ve 108. madde koşullarının gerçekleşmesi halinde, ödemelerin Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği tarafindan yapılacağı öngörülmüştür.

Davalı Birliğin sorumluluğu için KTK.'nun 108. maddesinde iki koşul öngörülmüştür. Bunlar; a-Bir aracın zorunlu mali mesuliyet sigortasının yaptırılmamış olması, b-Kazaya karışan aracın plakasının saptanamamış olmasıdır.

Kazaya karışan TIR'ın sürücüsü Bulgar vatandaşı Anton'dur. TIR'ın plakasının 541 ... 77 olduğu ceza dosyasındaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Bu TIR'a ait zorunlu mali mesuliyet sigortası bulunup bulunmadığı da mahkemece araştırılmamıştır. Bu olgular gözönüne alındığında, davalı birliğin sorumluluğu söz konusu olmayacaktır. Ancak, yabancıların işlettikleri motorlu araçlarından dolayı, Türkiye'de geçerli milletlerarası anlaşmaya bağlı bir zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi bulunmuyorsa, bu durumda, KTK.'mjn değişik 91/6 maddesi gereğince, bu araçlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası Türkiye sınırlarına girişleri sırasında; sözleşme yapılır ve yabancılar KTK. kuralları çerçevesinde düzenlenecek zorunlu mali sorumluluk sigortası sözleşmesinin sigorta ettireni sıfatını alırlar ve sigorta sözleşmesini imzalayan sigorta şirketi, sigorta ettirenin yabancı olup olmadığına bakılmaksızın KTK. hükümleri çerçevesinde sorumlu tutulabilir. Bu durumda, husumetin bu şirkete yöneltilmesi gerekir. Ne var ki, yabancı plakalı motorlu araçların Türkiye'ye girdikten sonra karayollarında diğer araç ve kişilere verebilecekleri zararların, sigorta güvencesi altına alınması amacıyla; milletlerarası geçerliliği olup Türkiye'de kabul edilen sigortalan varsa, bir nev'i zorunlu mali sorumluluk sigortası güvencesi altında sayılabilecekler midir? Bir başka deyişle, zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaları gerekir mi? sorusu aklımıza gelmektedir, işte bunun için, Türkiye'nin üyesi bulundu-

Avrupa Konseyi Üyesi Ülkeler; Ülkelerindeki motorlu taşıtlar tarafından zarar görenlerin haklarını zorunlu bir sigorta sistemi kurulması suretiyle korunması amacıyla Milletlerarası Bürolar kurulması gözönünde tutularak, 20.04.1959 tarihinde Strazburg'da Motorlu Taşıtların Mecburi Mali Mesuliyet

Sigortasına Dair Avrupa Sözleşmesini imzalamıştır. Türkiye bu sözleşmeyi 26.06,1974 tarihinde imzalamıştır. Bakanlar Kurulu'nun 08.05.1963 gün ve 6/1723 sayılı kararı ile, Avrupa Sözleşmesine uygun olarak tüzel kişiliğe haiz Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Motorlu Taşıt Bürosu kurulmuştur. 1964 yılından bu yana ülkemizde Yeşil Kart (Green Card) sistemi uygulanması sürdürülmektedir.

Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunun çalışma esas ve usulleri hakkındaki 26.10.1991 gün ve 21033 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmeliğin 5. maddesinin 3. bendi uyarınca; yurt dışında sigortalanmış bulunan ve yerel Bürolarca geçerli olan sigorta sertifikaları taşıyan motorlu kara taşıt araçları sahipleri veya sürücüleri tarafından Türkiye'de sebebiyet verilmiş hasarların, doğrudan doğruya idare edilmesi ve ödemeleri yapmak için gerekli işlemleri yerine getirmek; büronun asıl amacı kabul edilmiştir. Yabancı plakalı araçların Türkiye'de karıştıkları kazalarda geçerli bir yeşil kart sigortaları mevcutsa, yeşil kart sigortacılarına izafeten kusur esasına göre kaza tarihindeki sigorta limitleri dahilinde sebebiyet verilen zararlar karşılanacaktır. Bir başka anlatımla, yeşil kart poliçesi o ülkede düzenlenmiş zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi gibi kabul edilecektir. Bu anlatılanların ışığı altında; mahkemenin, kazayı yapan TIR'a ait yeşil kart poliçesi bulunup bulunmadığını araştırmadan, varsa Motorlu Taşıt Bürosuna husumet yöneltmeden eksik tahkikatla yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Kabule göre de; kazaya yol açan TIR'a ait olay tarihine göre azami sorumluluk miktarını gösteren poliçe limitinin tesbiti yapılmadan davanın kabulüne karar verilmesi isabetsizdir. Yine, davalı birlik açısından faiz başlangıcı tarihi belirlenirken, Sosyal Sigortalar Kurumunun gerekli bilgi ve belgeler eklenip, davalı Birlikten işlenmişse, başvuru tarihinden, gerekli belgeler ibraz edilmeksizin başvuruda bulunulmuş, yada hiç müracaat edilmemişse, davalı birliğin temerrüdünden bahsedilemeyeceğinden, birlik aleyhine icra takibine girişilmişse, takip tarihi, dava açılmışsa, dava tarihi kabul edilmelidir. Bu konuda araştırma yapılmadan rücu alacağına, dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcın istek halinde ilgiliye iadesine, 14.11.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972