İçtihat Özeti: Kanunlar yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlık ve davalara uygulansa da; sigortalıların Bağ-Kur'a olan borçlarını düzenleyen yasal düzenlemelerde muhtelif tarihlerde yapılan değişikliklerin, Kurum alacağına dönük, sigortalıların kazanılmış haklarını da gözeterek, kesinleşmemiş uyuşmazlıklara da uygulanması gerekir.

Davacı, davalı Kurum işleminin iptali ile borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

Davada uyuşmazlık konusu olan husus; 20.04.1982 ile 20.07.1994 döneminde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı bulunan ve bu sigortalılık süresine ilişkin olarak ilk defa 27.08.2003 tarihinde prim ödemesinde bulunan Bağ-Kur sigortalısı davacının; Bağ-Kur'a ödemesi gereken prim miktarının hesaplanmasında esas alınacak yasal düzenlemeye ilişkin bulunmaktadır.

1479 sayılı Kanuna 20.06.1987 tarih ve 3396 sayılı Kanunla eklenen ek 19 maddesi hükmünde; Kuruma kayıt ve tescili yapıldığı halde, kayıt ve tescil tarihinden itibaren 10 yıl içinde hiç prim ödememiş olan sigortalılar hakkında, prim borcunun hesaplanmasında; müracaat tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanacağı ifade edilmiştir.

Anılan madde sonradan 04.10.2000 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişikliğe uğrayarak Kuruma kayıt ve tescili yapıldığı halde, kayıt ve tescil tarihinden itibaren 3 yıl ve daha fazla süreyle hiç prim ödememiş olanların, bu süreye ilişkin primlerinin ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağının prim tutarı üzerinden hesaplanarak tahsil edileceği ve haklarında ödeme tarihinde yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanacağı hükmü öngörülmüşse de; anılan Kanun Hükmünde Kararname, Anayasa Mahkemesinin 26.10.2000 tarihli kararıyla iptal edilerek, iptal kararı 08.08.2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Diğer taraftan iptal kararı henüz yürürlüğe girmeden 31.07.2001 tarihli ve 24551 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4692 sayılı Kanunun geçici 1. maddesi son fıkrasında; 04.10.2000 tarihinden önce Kuruma kayıt ve tescil edildiği halde, kayıt ve tescil tarihinden itibaren 5 yıl ve daha fazla süreyle prim ödemeyenlerle 5 yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarının, sigortalının bulunduğu gelir basamağının 31.07.2001 tarihinde geçerli olan prim tutarı üzerinden hesap ve tahsil edileceği hükmü getirilmişse de; anılan yasal düzenlemede 24.07.2003 kabul tarihli ve 4956 sayılı Kanunun 56/b maddesi hükmüyle 02.08.2003 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Yine aynı Kanunun 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 43. maddesiyle 1479 sayılı Kanunun ek 19. maddesi hükmünde yapılan değişiklikle de, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce Kuruma kayıt ve tescili yapıldığı halde, beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanlar ile beş yıl ve daha fazla süre prim ödemeyenlerin sigortalılıklarının, prim ödemesinde bulunan sigortalıların, ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödemesinde bulunmayan sigortalıların sigortalılığının ise tescil tarihi itibariyle askıya alınacağı öngörülmüş, ne ki, sigortalının müracaat halinde prim borcunun hesaplanma yöntemi belirtilmeyerek buna ilişkin usul ve esasların Kurumca düzenleneceği ifade edilmiştir.

Bu yönde, kural olarak Kanunlar yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlıklara ve görülmekte olan davalara uygulanmakta ise de; sigortalıların Bağ-Kur'a olan prim borçlarının belli yasal koşulların varlığı halinde güncelleştirilmesine ilişkin 1479 sayılı Kanunun ek 19. maddesi hükmünde, muhtelif tarihli yasal düzenlemelerle yapılan değişikliklerin sonuçta Kurumun prim alacağına ilişkin bulunması itibariyle, bu yasal düzenlemelerin yürürlüğe girdiği tarihler sonrasında maddede öngörülen esasların gerçekleşmesi koşuluna bağlı olarak ve sigortalılar lehine oluşan kazanılmış hak durumu da gözetilmek suretiyle henüz kesinleşmemiş tüm uyuşmazlıklara uygulanması gereği açıktır.

Somut olayda, 2fJ.04.1982 ile 20.07.1994 tarihleri arasında 5 yıldan fazla sigortalılık süresi olan ve ilk defa 27.08.2003 tarihinde prim ödemesinde bulunan davacı sigortalının primi ödenmemiş sigortalılık süresi bakımından, 4692 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin son fıkrasındaki yasal koşullar gerçekleşmişse de, yukarıda da ifade edildiği üzere anılan maddenin son fıkrasının, 4956 sayılı Kanunun 56/b maddesiyle 02.08.2003 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmış bulunması karşısında; prim borcunun bulunduğu tüm süre yönünden prim hesabında, 4956 sayılı Kanunla getirilen 1479 sayılı Kanunun geçici 18. maddesi başta olmak üzere diğer ilgili madde hükümleri göz önünde tutulmalı ve dava konusu istem bu çerçevede yeniden değerlendirilmelidir.

Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.10.2005 gününde karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972