 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 2005/3319
K: 2005/6347
T: 13.6.2005
- PRİM ÖDEMEYE ARA VERİLMESİ
- SİGORTALILIK SÜRESİ
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İçtihat Özeti: Sigortalının sigortalılığa hak kazandığı tarihten sonra yapılan yasal değişiklikler sigortalılığı sona erdirmez. Prim ödemesine son verip sigortalılığı sona erdikten sonra yeniden prim ödemeye başlama tarihi sigortalı olma iradesini gösterme tarihi olduğundan bu tarihten sonra sigortalılığın geçerli olduğunun kabulü gerekir.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 24)
Davacı, 20.4.1982 - 30.3.1985 dönemine ait terk işleminin iptali ile 30.3.1985 - 1.7.1990 tarihleri arası isteğe bağlı sigortalılık kapsamında değerlendirilerek bu döneme ait terk işleminin de iptaline ve müracaat tarihi olan 24.1.2003 tarihinden itibaren emekli sayılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dernek kaydına istinaden tescili yapılan davacının, vergi kaydı olmadığı gerekçesiyle, 22.4.1982 - 22.3.1985 tarihleri arasındaki dönem sigortalı olarak sayılmamış; ancak bu dönemdeki prim ödemeleri dikkate alınarak ödediği aylara isteğe bağlı olarak hizmet verilmiş, oda kaydına istinaden 22.3.1985 - 30.3.1985 tarihleri arası zorunlu sigortalı sayılmış, 1.7.1990 tarihine kadar hiç prim ödemesi ve kaydı olmayan davacının ilk prim ödemesine göre 1.7.1990 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılığı başlatılmıştır.
Davacı iş bu davada; 20.4.1982 - 30.3.1985 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu, 30.3.1985 - 1.7.1990 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalı olduğu kabul edilerek 24.1.2003 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasını talep etmiş olup, Mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiştir.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Kanunun 24. maddesine göre, bir kimsenin zorunlu Bağ Kur sigortalısı olması için, meslek kuruluş kaydı ile birlikte, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışması gerekir. Öte andan, 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasanın 6. maddesi ile değişik 1479 sayılı Yasanın 24. maddesinde, zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olmak için ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya götürü usulde gelir vergisi mükellefi olma, gelir vergisinden muaf olanların da meslek kuruluşuna kayıtlı olması hükmü yer almaktadır. Yine 22.3.1985 tarihinde 3165 sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile de kendi nam ve hesabına çalışanlardan vergi mükellefi olan, esnaf siciline veya meslek kuruluşuna kaydı olanların Bağ-Kur sigortalısı olacağı belirtilmiştir. 20.4.1982 ve 22.3.1985 tarihlerinde yapılan değişiklikler; değişiklikten önceki mevzuatın öngördüğü koşullara sahip olan sigortalıların, sigortalılıklarına son vermediğinden, değişikliklerin yürürlüğe girdiği 20.4.1982 tarihinden önce meslek odası kayıtlarına göre zorunlu sigortalılık niteliğini kazanmış sigortalıların sigortalılık niteliklerini kaybetmeyeceğinden dernek kaydına istinaden 27.2.1976 tarihinde Bağ-Kur'a kayıt ile tescili yapılan davacının, dernek kaydının sona erdiği 30.3.1985 tarihine kadar zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olması gerekir.
Davacının zorunlu sigortalılığının sona ermesinden sonra 1479 sayılı Kanunun 79. maddesi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olmak yönünde Kuruma yazılı başvurusunun ve isteğe bağlı sigortalılık iradesini ortaya koyacak şekilde herhangi bir prim ödemesinin bulunmadığı, zorunlu Bağ-Kur sigortalılığının sona ermesinden sonra 30.3.1985-17.7.1990 tarihleri arasında prim ödemesinin olmadığı, Kuruma ilk kez 17.7.1990 tarihinde prim ödemesinde bulunduğu özlük dosyasının incelenmesinden açıkça anlaşıldığından, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 28.5.2003 gün ve 2003/10-375-356 sayılı kararında da benimsenen ilkeler doğrultusunda, isteğe bağlı sigortalı olma iradesini ortaya koyan bu ödeme tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılığının geçerli olduğunun kabulü gerekir.
Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan yazılı şekilde 22.4.1985-1.7.1990 tarihleri arasındaki dönemin isteğe bağlı sigortalı olarak kabul edilerek aylık bağlanmasına karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.6.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.