Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 2004/11664
K: 2004/11331
T: 6.12.2004

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


  • RÜCUAN TAHSİL
  • ARAÇ SAHİBİNİN SORUMLULUĞU
İçtihat Özeti: Davaya konu olan araç dava dışı 3. kişiye kiralanmıştır. Sözleşme gereği aracın mülkiyeti davalıda olsa da bakım, gözetim ve işletimi kiralayana ve zilyet olan 3. kişiye aittir. Araç işleten sıfatı da bulunmayan davalı şirketin sorumlu olmayacağı gözetilmelidir.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 63)
(2918 s. Trafik K. m. 3)
(3226 s. FKK. m. 9, 17)
Davacı, trafik kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.
Hükmün, davalılardan V... Finansal Kiralama A.Ş. Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava 26.12.1994 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu vefat eden sigortalının haksahiplerine davacı Kurumca ölüm sigortası kolundan bağlanan aylığın ilk peşin değeri ile cenaze yardımının 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi hükmüne göre davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkin olup; Mahkemece, sürücü Ihsan'ın olaydaki kusuru nedeniyle davalı mirasçıların ve malik sıfatıyla diğer davalı Finansal Kiralama A.Ş.'nin sorumluluklarına karar verilmiştir.
Bu yönde; 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi hükmü kapsamında rücu edilecek kişilerin sorumlulukları; öncelikle 3. kişinin suç sayılan hareketi ile Yasada belirtilen sosyal sigorta yardımlarının yapılmasını gerektiren bir halin doğması ve sigortalı ya da hak sahiplerine bu yardımların yapılması koşuluna bağlanmıştır.
Dava konusu olayda; sürücü Ihsan'ın 8/8 oranındaki kusuru ile neden olduğu trafik kazasında Bağ-Kur sigortalısı vefat etmiş ve sigortalının hak sahiplerine Bağ-Kur'ca ölüm sigortasından aylık bağlanmıştır.
Ne var ki, davalı V Finansal Kiralama A.Ş.'nin rücu alacağından sorumluluğuna dayanak kılınan 1479 sayılı Kanunun 63. maddesinin 3396 sayılı Kanunla değiştirilen 2. fıkrasında yer alan "... araç maliklerine ..." ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 27.3.2000 tarih ve 2001/343 Esas, 2002/41 Karar sayılı kararı ile iptal edilmiş ve iptal kararı 13.11.2002 gün ve 24935 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu durumda; araç malikinin 1479 sayılı Kanunun 63. maddesi kapsamında Kurumun rücu alacağından sorumluluğu ancak anılan Yasanın öngördüğü "diğer sorumlular" kavramı kapsamında 2918 sayılı Kanunun 3. maddesi hükmünde öngörülen tanım çevresinde işleten sıfatını haiz bulunması; bir başka anlatımla trafik sicilinde adına kayıtlı bulunan araç üzerindeki fiili hakimiyeti ile aracı tehlikesi kendisine ait olmak üzere kendi nam ve hesabına işletiyor olması halinde mümkündür.
Somut olayda, kazaya karışan 34....812 plakalı aracın Beyoğlu 19. Noterliğinin 24.1.1994 tarih ve 3504 yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesi (aynı noterliğin 21.10.1994 tarih ve 39611 yevmiye 17.3.1997 tarih ve 7690 yevmiyeli tadil sözleşmeleri) ile dava dışı Engin'e kiralandığı, sözleşme gereği aracın mülkiyeti davalı şirkete ait olmakla birlikte kiralama tarihinden itibaren dört yıl süre ile kiracının bakım, gözetim, işletilmesine ve zilyetliğine bırakıldığı anlaşılmaktadır. 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 9 ve 17. maddelerine göre aracın mülkiyeti finansal kiralama şirketine ait ise de; 13. maddeye göre kiracı, kira sözleşmesi süresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, sözleşmenin amacına uygun her türlü faydayı elde etme hakkına sahiptir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 3.1.2001 tarih ve 2000/10-1789 Esas 2001/6 Karar sayılı kararında da benimsenen ilkeler doğrultusunda araç işleten sıfatına da haiz olmayan davalı şirketin rücu alacağından sorumlu olamayacağı dikkate alınmadan yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı V Finansal Kiralama A.Ş.'nin bu yönleri amaçlayan
temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 6.12.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini