 |
T.C
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E: 2003/9847
K: 2004/1533
T: 4.3.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KOMİSYON KARARININ İPTALİ
- EKSİK ÇALIŞMANIN BELGELENDİRİLMESİ
İçtihat Özeti: Otuz günden az çalışan ve ücreti ödenmeyen sigortalıların, hangi nedenle daha az çalıştıklarının ve hangi nedenle tam ay üzerinden ücret ödenmediğinin kanıtlarının işverence belgeleriyle birlikte kuruma bildirilmesi gerekir, işverenin, eksik çalışmayı yasanın öngördüğü sürede geçerli ve inandırıcı kanıtlarla belgeleyememesi, "sigortalının ayın tamamında çalıştığına" yasal karine oluşturur. Bu karinenin aksinin ise "sonradan düzenlenmesi olası bulunmayan geçerli ve inandırıcı bilgiler içeren" belgelerle kanıtlanması zorunludur.
(506 s. SSK. m. 79)
Davacı, komisyon kararının iptali ile 30.11.2001 tarihine kadar hesap edilen 581.152.000 liranın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa'nın 4447 sayılı Yasanın 11. maddesiyle değişik 79/2. maddesidir. 79. maddeye eklenen ikinci fıkraya göre, otuz günden az çalışan ve ücreti ödenmeyen sigortalıların, "hangi nedenle daha az çalıştıklarının" ve "hangi sebeple tam ay üzerinden ücret ödenmediğinin" kanıtlarının işverence belgeleriyle birlikte Kuruma bildirilmesi gerekmektedir.
Burada belirtelim ki, işverenin eksik çalışmayı yasanın öngördüğü sürede geçerli ve inandırıcı kanıtlarla belgeleyememesi halinde, bu durum "sigortaiının eksik prim gün sayısı bildirilen ayın tamamında diğer bir anlatımla 30 gün süreyle çalıştığına" yasal karine oluşturur. Bu karinenin aksinin ise "sonradan düzenlenmesi olası bulunmayan geçerli ve inandırıcı bilgiler içeren" belgelerle kanıtlanması zorunludur.
Öte yandan, 79. maddeye eklenen 3. fıkrada ise işveren, sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgeleri Kuruma vermemişse veya verilen belgeler Kurumca geçerli sayılmamışsa, otuz günden az bildirilen sürelere ait primler Kurumca resen tahakkuk ettirilerek, Sosyal Sigortalar Kanununun 80. maddesine göre 6183 sayılı Yasa uyarınca tahsil olunacağı hüküm altına alınmaktadır.
Şu hale göre:
İşverenin, eksik bildirim nedenlerini açıklayan bilgi ve belgeleri vermemesi halinde uyuşmazlık çıktığı takdirde ispat yükü işverene ait olacağı doğaldır. Bu bağlamda İşveren, sonradan düzenlenmesi olası bulunmayan geçerli ve inandırıcı bilgiler içeren kanıtlarla sigortalının ay içinde 30 günden eksik çalıştığını kanıtlamak zorundadır. Aksine kısmi çalışmayı doğrulayan bilgi ve belgeler prim bildirgelerine eklenmemişse, değinilen yasal karinenin gereği olarak sigortalının ayın tamamında çalıştığının varsayılmasının sonucu olarak kurumun eksik bildirilen süreler için ek prim tahakkuk ve tahsil etme hakkı doğacaktır.
Somut olayda, Kurum tarafından, sigortalıların 2001 yılının çekişme konusu dönemlerine ilişkin olarak, ait olduğu ay içinde 30 günden eksik prim ödeme gün sayısı bildirilmesi nedeniyle, işverenden eksik bildirimler için, aylık sigorta prim bildirgeleri ile dönem bordroları talep edilmiş, bu bağlamda işverence eksik çalışmalara dair sunulan belgeler süresinde kuruma verilmediği gibi, yasal süre geçtikten sonra ek bildirgelerle birlikte ibraz edilen, sigortalıların eksik çalışmalarına ilişkin dönemlerle ilgili açıklamaları içeren belgelerin de yukarıda belirtilen karinenin aksini gösterir nitelik ve kanıt özelliği taşımadıkları, her zaman için düzenlenmelerinin olanaklı ve inandırıcılıktan uzak bulunmaları karşısında, işverence sonradan ibraz edilen işbu bilgi ve belgeler itibar edilir nitelikte geçerli bir kanıt olarak değerlendirilemez. O nedenle kurumun eksik bildirimleri ay içinde 30 güne tamamlamaya ilişkin resen prim tahakkukuna dair işlemi yerindedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilerek davanın reddi yerine kabulüne karar verilmiş olması isabetsiz olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 4.3.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.