 |
T.C.
YARGITAY
10.Hukuk Dairesi
Esas Karar
2003/3591 2003/4345
YARGITAY İLAMI
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Davacı,davalı Kurum işleminin iptali ile 01.04.1985 – 18.06.1997 tarihleri arasındaki Bağ-Kur sigortalılığının geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme,ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün,davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Hatice Kamışlık tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- 01.04.1985 tarihi itibariyle 2926 Sayılı Kanuna göre resen Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edilen davacının sigortalılığı davalı Kurumca 20.12.1985 tarihinde başlayan vergi kaydından dolayı sonuçlandırılmış, vergi kaydının olmadığı dönemde davacı tarafından yapılan prim ödemelerine göre 01.12.1996 – 18.06.1997 dönemine hizmet verilen süre hariç Tarım Bağ-Kur sigortalılığı iptal edilmiş olup, davacı 01.04.1985 – 18.06.1997 tarihleri arasında 1479 Sayılı Kanuna tabi olarak geçen sigortalı süreleri dışında geçen Tarım Bağ-Kur sigortalılığının geçerli olduğunun tespitini istemiştir.
Mahkemece davacının 1479 Sayılı Kanun kapsamında sigortalı olduğu süre dışında tarımsal faaliyette bulunduğuna dair bir kanıt bulunmadığından davanın reddine karar verilmiş ise de; davacının 09.02.1979 da Karapınar Ziraat Odasına kayıtlı olduğu ve kaydının halen devam ettiği, tapu kayıtlarına ve çiftçilik belgesine göre arazi sahibi olduğu,dinlenen tanık beyanlarına göre esas işinin çiftçilik olduğunun anlaşılmasına göre vergide kayıtlı olduğu süreler dışında davacının tarımsal faaliyetinin olduğu ve bu dönemde 2926 Sayılı Kanuna tabi olarak Bağ-Kur sigortalısı sayılarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddine karar verilmiş olması,
2-Yargılama giderlerinden sayılan ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 423, Avukatlık Kanununun 169 ve Avukatlık Ücret Tarifesinin 1. maddelerinde düzenlenen, ancak müstakil bir varlığı olmayan ve ait olduğu davanın konusunu teşkil eden hak ve alacağa sıkı sıkıya bağlı bulunan avukatlık ücretinin; haksız çıkan tarafa yükletilmesi gerekir. Zira, haksız davranışta bulunan bir kimsenin, bu haksız davranışının bütün sonuçlarından sorumlu tutulması hukukun genel kurallarındandır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun, yargılama giderlerinin haksız çıkan tarafa yükletilmesine ilişkin 417. maddesi bu ilkeye dayanmaktadır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 388 ve 389. maddeleri uyarınca hükmün, taraflara yönelik olarak kurulması gerekirken, Avukatlık Kanununun; avukatla iş sahibi arasındaki iç ilişkiyi düzenleyen 164/son maddesine yanlış anlam verilerek, taraflar lehine hükmolunması gereken avukatlık ücretinin; yazılı şekilde davalı vekiline verilmesine karar verilmesi,
3-Anayasa'nın 73. maddesi, “Vergi, resim,harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.” düzenlemesini içermekte olup, öğreti ve uygulamada “verginin yasallığı” olarak adlandırılan bu ilke, vergi, resim, harç ve benzeri kamusal güce dayalı bütün yükümlülüklerin yasayla düzenlenmesi zorunluluğunu öngörmektedir. Vergi yükümlülüğünün konusu, yükümlüsü, matrahı ve oranı gibi unsurların yanında, vergiden doğan ödev ve usul ilişkilerinin de yasayla düzenlenmesi gereği anılan hükmün zorunlu sonucudur.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 20. maddesinde yer alan,
“1- Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir.
2-Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder.” düzenlemesindeki vergi matrahı tanımından hareket edildiğinde de, davada haksız çıkan tarafın, davada lehine hüküm kurulan tarafın vekilinin hizmetinden yararlanan kişi olarak nitelenemeyeceği gibi, aynı maddenin 4 numaralı bendi de, “Belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedeli Katma Değer Vergisi dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez.” açık hükmünü içermektedir.
04.12.2002 Tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 21. maddesinde yer alan, “Bu tarifede yer alan ücretlere 3065 sayılı kanun hükümleri gereği Katma Değer Vergisi ayrıca ilave edilir.” ifadesinin, yukarıda sıralanan yasal gerekler gözetilerek oluşturulmuş bir düzenlemeyi içermediğinden ve normlar hiyerarşisine uygun hukuksal bağlayıcılık kazanmış bir düzenleme niteliğini kazanmadığından, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 423. maddesinde yer almayan bir unsurun da yargılama giderleri kapsamında hüküm altına alınmış olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.Kuşkusuz bir kimsenin Katma Değer vergisi mükellefi olup olmadığına ilişkin uyuşmazlıklar adli yargı yerinde çözümlenemez.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.05.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.
