 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 2003/347
K: 2003/943
T: 20.2.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK
- BAĞ-KUR VE SOSYAL SİGORTALAR
- KURUMUNDAN YAŞLILIK AYLIĞI ALINMASI
İçtihat Özeti: Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almak, isteğe bağlı sigortalı niteliğini kazanmaya engel olduğundan, davalının, Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı aldığı dönemlerdeki isteğe bağlı SSK. sigortalılığına değer verilemez. Davalının Bağ-Kur'da geçen primi ödenen isteğe bağlı Buğ-Kur sigortalılık süresi, Sosyal Sigortalar Kurumunda geçen ve primi ödenen hizmet süreleri ile çakışmakta olup, bu süre Bağ-Kur'ca değerlendirilip yaşlılık aylığı bağlandığından, aynı sürede Sosyal Sigortalar Kurumundaki çalışmaların sigortalı çalışma olarak değerlendirilmesi ve Sosyal Sigortalar Kurumundan da yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir.
Sigortalının iyiniyetli olup olmadığı araştınlarak, kötüniyctli ise iktisap ettiği aylıkları elinden çıkarsın ya da çıkarmasın faizi ile birlikte iade etmesi gerekir.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 35, ek geçici m. 4)
(506 s. SSK. m. 60,85)
(818 s. BK. m. 63)
Davacı, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla 2.236.958.975 liranın yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir. Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1.11.1981-4.11.1986 tarihleri arasında isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olan ve 1479 sayılı Kanunun ve ek geçici 4. maddeye göre 10 yıllık borçlanması bulunan davalı Vasfiye 4.11.1986 tarihli dilekçe ile Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı bağlanması için tahsis talebinde bulunmuştur.
Davalı tahsis talep tarihinde 53 yaşında olup 15 yıl sigorta primi ödeme koşulu gerçekleştiğinden 1479 sayılı Kanunun 35/c bendine göre 1.12.1986 tarihinde Bağ-Kur'da kısmi yaşlılık aylığı bağlanmıştır.
Davalı, Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı almakta iken 31.8.1990 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumuna dilekçe ile başvurup sigortalı olarak çalıştığı işyerinden 31.8.1990 tarihinde ayrıldığını Sosyal Sigortalar Kurumundan yaşlılık aylığı bağlanmasını talep etmiştir. Davalının ilk işe girişi 1.1.1975 olup 19.8.1982 tarihine kadar 2582 gün ve 1.12.1983-28.2.1984 arası 70 gün zorunlu Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalılığı 1.11.1987-31.7.1990 arası 990 gün isteğe bağlı Sosyal Sigortalar Kurumu Sigortalılığı bulunup toplam 3642 prim ödeme gün sayısı 15 yıl 240 gün sigortalılık süresi mevcut olup tahsis talep tarihinde 56 yaşında olduğundan 506 sayılı Yasanın 60/b maddesine göre Sosyal Sigortalar Kurumu, 1.9.1990 tarihinden itibaren davalıya kısmı yaşlılık aylığı bağlamıştır.
Davalı her iki Kurumdan yaşlılık aylığı almakta iken 18.8.1999 tarihinde Vasfiye'nin hem Sosyal Sigortalar Kurumundan, hem de Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı aldığı Sosyal Sigortalar Kurumuna ihbar edilmesi üzerine, Vasfiye'ye daha önce Bağ-Kur tarafından yaşılılık aylığının bağlanmış olduğunun anlaşılması dolayısıyla Sosyal Sigortalar Kurumunca bağlanan yaşlılık aylığı kesilip 1.9.1990-19.1.2000 tarihleri arasında fuzulen ödenen 2.236.958.975 lira Kurum zararının davalıdan tahsili için bu dava açılmıştır.
Davalı Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı almakta iken 1.11.1987-31.7.1990 arası 506 sayılı Yasaya tabi isteğe bağlı sigortalı olmuştur. 506 sayılı Yasanın 85. maddesinin (c) bendinde isteğe bağlı sigortalı olabilmek için herhangi bir sosyal güvenlik kuruşuluna tabi olarak çalışmamak ve buralardan kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlamamış olmak koşulu getirilmiştir. Bu nedenle herhangi bir Sosyal Güvenlik Kuruluşundan aylık almak, isteğe bağlı sigortalı niteliğini kazanmaya engeldir. Davalıya Bağ-Kur'dan 1.12.1986 tarihinde yaşlılık aylığı bağlandığından bu tarihten sonraki isteğe bağlı Sosyal Sigortalar kurumu sigortalılığına değer verilemez. Ayrıca davalının Bağ-Kur'da geçen 1.11.1981-28.2.1984 arası primi ödenen isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılık süresi, Sosyal Sigortalar Kurumunda geçen ve primi ödenen hizmet süreleri ile çakışmaktadır. Bu süre Bağ-Kur'ca değerlendirilip yaşlılık aylığı bağlandığından aynı sürede Sosyal Sigortalar Kurumundaki çalışmaların sigortalı çalışma olarak değerlendirilmesi ve Sosyal Sigortalar Kurumundan da yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir.
Öte yandan iade borcunun kapsamı sigortalının aylığın bağlanmasında iyi niyetli olup olmadığına göre değişmektedir. Sigortalı kötü niyetli ise iktisap ettiği aylıkları ister elinden çıkarsın isterse çıkarmasın faizi ile birlikte iade etmesi gerekir. Sigortalı iyi niyetli ise ödenen aylıklar Borçlar Kanununun 63. maddesine göre geri alınamaz. Olayımızda davalı, Sosyal Sigortalar Kurumundan yaşıllık aylığı bağanmasını talep ederken Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı aldığını saklamıştır. Sigortalı Kurumu yanıltarak kendisine aylık bağlattığından iyi niyetli değildir.
Bu nedenle yaşlılık aylığını iade etmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 20.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.