 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 2003/10175
K: 2004/605
T: 29.1.2004
- KURUM ZARARININ RUCUAN ÖDETİLMESf
- HUSUMET
- BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İçtihat Özeti: Mirasçılar gösterilmeden ölü kişinin mirasçıları aleyhine açılan dava husumetten reddedilmeyerek, dilekçe-' deki bu eksiklik, veraset ilamına göre, davacı vekiline gi-dertilerek, dava dilekçesi mirasçılara tebliğ ettirilip davaya devam edilmelidir.
Onsekiz yaşını doldurmakla ve evlenmekle gelirleri kesilen kişiler yönünden, kurumdan bu kişilere ne kadar fiili ödeme yapıldığı sorularak, her iki hak sahibi açısından fiili ödemelerle tavan zarar karşılaştırılması da yapılarak destek hesabı yapan bilirkişi raporu alınmalıdır.
Lehlerine maddi tazminat verilen ancak kararın Yargıtayca bozulmasından sonra tazminat davasından feragat eden hak sahiplerine maddi tazminatın ödenip ödenmediği araştırılarak, ödenmiş ise bu rücu davasında alınan tavan tazminat tutarından düşülmelidir.
Teselsül hükümlerine göre açılan rücu davasında, mirasçıları reddi miras kararı alan sürücünün kusuruna isabet eden miktarın, diğer davalı şoför mirasçılarından is-tenemeyeceği hususu dikkate alınmalıdır.
Mahkemenin poliçe limitinin çok üzerinde bir miktarı kabul edip, diğer taraftan poliçe limiti ile sınırlı olarak kabule karar vermesi çelişkili olup usule aykırıdır.
(506 s. SSK. m. 26)
Davacı, iş kazası sonucu ölen ve sürekli işgöremezlik durumuna giren sigortalılara ve hak sahiplerine bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Sosyal Sigortalar Kurumu, trafik kazasına yol açan araç sürücüleri Hasan mirasçıları ile Nevzat ve araçları sigorta eden 2 sigorta şirketi aleyhine açtığı bu rücu davası ile; trafik kazası sonucu ölen Halil ve Raşit'in hak sahiplerine bağladığı gelir ile, aynı olayda sürekli işgöremez durumuna giren Ömer'e bağlanan gelirler ve yaralanan 10 işçiye yapılan tedavi giderleri ile, geçici işgöremezlik giderleri toplamı 134.047.633 liranın sigorta şirketleri yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Mahkeme Hasan hakkındaki rücu davasını, dava açılmadan önce öldüğünden dolayı husumetten reddetmiştir. Davalı Nevzat'ın dava açıldıktan sonra ölmüş olması nedeniyle, mirasçılarının Menemen Sulh Hukuk Mahkemesinden aldıkları reddi miras kararı sebebiyle davaya dahil edilen bu mirasçılar aleyhine açılan davanın reddine karar vermiştir. Ayrıca, kazaya yol açan araçları sigorta eden 2 sigorta şirketi bakımından 133.428.211.21 liranın sarf ve onay tarihlerinden itibaren sigorta şirketleri yönünden poliçe limiti ile sınırlı olarak tahsiline karar vermiştir.
2- Mülkiyeti Hasan'a ait 35 .. 845 plakalı minibüsün E.... Metal Fabrikasında çalışan işçileri Aliağa merkezinden alıp fabrikaya götürürken aşırı derecede alkollü olarak minibüsü sevk ve idare eden Hasan'ın rafineri kavşağının 150 m ilerisinde arıza nedeniyle gerekli önlemleri almadan ışıksız yol kenarına park eden davalı Nevzat'ın kullandığı kamyona arkadan çarpması sonucu şoför Hasan ve minibüste bulunan 3 işçi ölmüş, 10 işçide yaralanmıştır. Ceza kararının kesinleşip kesinleşmediği dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılamamaktadır.
3 - Mahkemenin ölü kişi hakkında dava açıldığından bahisle, Hasan yönünden açılan davayı husumetten dolayı reddetmesi usule aykırıdır. Zira, dava dilekçesinde rücu davası Hasan aleyhine değil, mirasçıları aleyhine açılmıştır. Fakat, mirasçılar dava dilekçesinde gösterilmemiştir. Aliağa Sulh Hukuk Mahkemesinin 1987/317 Esas kayıtlı mirasçılık belgesi kararında Hasan'ın ölümü iie geriye eşi Şadiye ve 3 çocuğunun kaldığı anlaşılmaktadır. Dava dilekçesindeki bu noksanlığın Sosyal mirasçılara tebliğ ettirilip, delilleri sorulmadan yazılı şekilde Hasan aleyhine açılan davanın reddedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
4- Halil mirasçılarının ve sürekli işgöremez duruma giren Ömer'in işveren E.... Metal A.Ş. ile Nevzat aleyhine açtıkları Aliağa Asliye iş Mahkemesinin 1992/130 Esas kayıtlı tazminat dosyasında; Halil mirasçısı Mustafa'nın 15.3.1990 tarihinde 18 yaşını doldurduğundan bahisle gelirinin kesildiği ve kendisine 746.560 lira fiili ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, hak sahibi Sultan'ın 15.10.1991 tarihinde evlenmesi nedeniyle gelirinin kesildiği, evlenme yardımı dahil kendisine 1.485.480 lira ödeme yapıldığı görülmektedir.
Kurum bu rücu davasında Sultan için evlenme yardımı talebinde bulunmamıştır. Bu miktar dışlanarak evlendiği tarihe kadar ne kadar bir fiili ödeme yapıldığı Kurumdan sorulmamıştır. Her iki hak sahibi bakımından fiili ödemelerle tavan zarar karşılaştrılmadan hak sahibi Mustafa yönünden 18 yaşa kadar, Sultan yönünden 22 yaşa kadar destek hesabı yapan hesap bilirkişi raporunun mahkemece nazara alınması isabetsiz olup, bozma nedenidir.
5 -Yukarıda bahsedilen Aliağa Asliye iş Mahkemesinin 1992/130 Esas kayıtlı tazminat dosyasında Halil'in hak sahiplerinden eşi Zeynep ve kızı Havva'ya ve yine trafik kazasında sürekli iş göremez duruma giren Ömer'e maddi tazminat verildiği kararın temyizi üzerine Yargıtay'ca bozulduğu ve sonrasında tazminat davasından feragat edildiği anlaşıldığından; bu hak sahipleri leyhine verilen maddi tazminat miktarının hak sahiplerine ödenip ödenmediği konusunda araştırma yapılarak, şayet ödenmişse bu rücu davasında alınan tavan tazminat tutarından düşülmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
6 - Rücu davası 2 araç şoförü ile bu araçları sigorta eden 2 sigorta şirketi aleyhine açılmıştır. Şoförler aleyhine açılan dava reddedilmiştir. 2 sigorta şirketi bakımından 133.428.211.21 liranın poliçe limiti ile sınırlı olarak tahsiline şeklindeki çelişkili hüküm kurulmuştur. R Sigortanın sorumlu olduğu poliçe limiti miktarı bedeni zararlar için şahıs başına 2.500.000 lira, kazabaşına 12.500.000 liradır. A Sigorta için, şahıs başına 250.000 lira, kaza başına 750.000 liradır. Mahkemenin bir taraftan 133.428.211.21 lira kabul etmesi öbür taraftan poliçe limiti ile sınırlı olarak kabule karar vermesi Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 389. maddesine aykırı olup, karar bozulmalıdır.
7- Rücu davası, Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından teselsül hükümlerine göre açılmıştır. Davalılardan Nevzat'ın mirasçıları reddi miras kararı almışlardır. Bu durumda Nevzat'ın kusuruna isabet eden miktarın dayanışmalı sorumluluk çerçevesinde diğer davalı şoför Hasan mirasçılarından istene-meyeceği tabidir. Ayrıca, Hasan'ın kazaya yol açan minibüsün olay anında maliki bulunduğu gözetilerek bu davada 506 sayılı Kanunun 26. maddesinin son fıkrasının uygulanma olanağı yoktur.
Mahkemenin iş bu maddi ve hukuki olguları gözönüne almadan yazılı şekilde karar vermesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, Sosyal Sigortalar Kurumu vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 29.1.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.