 |
T.C
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E: 2003/
K: 2003/
T: 18.11.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
HACZE KABİLİYET
BELEDİYENİN BANKA MEVDUATININ HACZİ
İçtihat Özeti: 277 sayılı Yasanın 1. maddesi 3986 sayılı yasanın 18. maddesiyle değiştirilmiş ve Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payların 6183 sayılı yasa ile yapılan takiplerde haczedilebileceği hükme bağlanmıştır.
Belediye Gelirleri Kanunu ve diğer Kanunlarla belediyeye verilen paylar hakkında kamuya tahsis kararı alınmış olsa bile 3986 sayılı yasaya göre Kurumun prim alacağından ötürü bu payların, haczi kabildir.
277 s. K/l
506 s. SSK/80
1580 s. BelediyeK/19
6183 s. AATUHK/70 Davacı, Ziraat Bankası Kocaali Şubesindeki hesaplara konulan haczin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Özlem Hatiboğlu tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Davada, çözümlenmesi gereken hukuki sorun, Kurumun prim alacağından ötürü ilgili Belediye organınca Kamuya tahsis karan alınan belediyenin bankadaki mevduatının haczedilip haczedilemeyeceği. meselesidir.
Davacı Belediye Başkanlığının üzerine haciz konulan hesaplarından biri yapı denetim hesabıdır. 13.07.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Kanununun 5/son maddesine dayalı olarak çıkarılan Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliğinin 13. maddesi "... Yapı denetimi için 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile öngörülen hizmet bedelleri, yapı sahibi tarafından bu hesaba yatırılır. Hizmet bedelleri, yapı sahibi ve ilgili idarenin onayıyla yapı denetim kuruluşuna bu hesaptan ödenir. Bu hesap başka maksatlarla kullanılamaz; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda belirtilen borçlar da dahil olmak üzere haczedilemez ve hesaba tedbir konulamaz." hükmünü düzenlemiştir. Anılan hüküm uyannca davacı belediye başkanlığına ait Ziraat Bankasında bulunan yapı denetim hesabı üzerine konulan haczin kaldınlmasına ilişkin karar doğrudur.
2- Davalı Belediyeye ait bankalarda bulunan ve üzerine haciz konulan diğer hesaplar yönünden yapılan incelemede;
Bilindiği gibi 3917 sayılı yasa ile değişik 506 sayılı yasanın 80. maddesi uyannca prim alacaklannın tahsilinde 6183 sayılı amme alacaklannın tahsili usulü hakkında kanun hükümleri uygulanır. Kurumun icra takibini anılan yasa hükümleri çerçevesinde yürüttüğü görülmektedir.
Davanın yasal dayanağı hangi mallann haczedilemeyeceği konusunu düzenleyen 6183 sayılı yasanın 3986 sayılı yasa ile değişik 70. maddesidir. Maddenin 1. bendi aynen "233 sayılı Kamu İktidasi Teşebbüsleri hakkında kanun hükmünde kararname hükümlerine tabi İktisadi Devlet teşekkülleri, Kamu İktisadi Kuruluşlan, bunlann müesseseleri, bağlı ortaklıklan, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere devlet mallan ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallann haczedilemeyeceğini hükme bağlamıştır. Belediye de mahalli idarelerden sayıldığına göre kural olarak belediye mallannın haczedilebileceğinin ? kabulü gerekir. Ancak maddede, hususi kanunlannda haczi caiz olmadığı gösterilen mallann haczedilemeyeceği öngörülmektedir. Belediye mallarının haczi ile ilgili 1580 sayılı Belediye Kar nunu'nun 19/7. maddesine göre belediyelerin bahçeleri, umuma ait akar olmayan açık ve kapalı yerleri, belediye vergi ve resimleri ile kamu hizmetine tahsis edilen ve akar olmayan emval ve eşyası haczedilemez. 277 sayılı kanunun 1. maddesinde 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer Kanunlarla belediyelere verilen payların belediye vergi ve resimleri hükmünde olduğu kabul edilmiştir. 277 sayılı yasanın değişiklikten önceki 1. maddesindeki hükmüne ve Belediye Kanunu'nun 19/7. Maddesine göre Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer Kanunlar ile belediyelere verilen paylar belediye ve resimleri hükmünde bulunduğundan haczedilemiyordu. Ancak 277 sayılı Yasanın 1. maddesi 3986 sayılı yasanın 18.maddesiyle değiştirilmiş ve belediye gelirleri kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payların 6183 sayılı yasa ile yapılan takiplerde haczedilebileceği hükme bağlanmıştır.
Prim alacağının takibinde 6183 sayılı yasa hükümleri uygulanacağına göre Kurumun yaptığı icra takibinde Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payın haczedilebileceği açıktır.
Yasada özel kişiler lehine değil de kamu kuruluşları lehine yapılan bu değişikliğin amacı belediyelerden alacaklı durumda bulunan ve kamu hizmeti gören kamu kuruluşlarının kısmen de olsa gördükleri hizmetin aksamasını önlemektedir.
Zira 6183 sayılı yasaya göre alacaklı durumda bulunan kamu kuruluşlarının gördüğü hizmetin belediyelerin gördüğü kamu hizmetinden daha aşağıda olduğu düşünülemez. Kanun kurumun prim alacağını kamu alacağı düzeyine getirmiş ve zor durumda bulunan Sosyal Sigortalar Kurumu'nun yüksek oranlara varan belediyelerdeki prim alacaklarının tahsilinde kolaylık sağlamayı amaçlamıştır.
Olayda, belediyelerin bankalardaki mevduatının yapı denetim hesabı dışında yukarıda değinilen yasalarla belediyelere verilen paylar olduğu konusunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bu payların belediyenin yetkili organınca verilen kararla kamuya tahsis edildiği iddiasına gelince; belediye gelirleri kanunu ve diğer kanunlarla belediyeye verilen payların belediye vergi ve resimleri gibi sayılacağı 277 sayılı yasanın 1. maddesinin açık hükmü gereğidir. Esasen anılan yasaya göre bu paylar kamuya tahsis edilmiş olmaktadır. Başka bir anlatımla belediye vergi ve resimleri kamu hizmetinde kullanacağı için mahiyeti itibariyle kamuya tahsislidir. Belediyenin yetkili organının bu paylan kamuya tahsis karan alması fazladan bir işlemdir ve giderek belediyenin prim borcunu ödememek için böyle bir tahsis karan alması baskın olasılık dahilindedir. Belediyenin böyle bir amaçla tahsis karannı almış olması hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğurur.
Konuyu özetlemek gerekirse; Belediye Gelirleri Kanunu ve
diğer Kanunlarla belediyeye verilen paylar hakkında kamuya tahsis kararı alınmış olsa bile 3986 sayılı yasaya göre Kurumun prim alacağından ötürü bu payların, haczi kabildir.
Mahkemece açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı düşüncelerle haczin kaldrnlmasına karar verilmiş olması, usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukanda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.11.2003 günüde oybirliğiyle karar verildi.
|
