 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 2002/5311
K: 2002/6401
T: 17.9.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT
· HUSUMET
· VEKALET ÜCRETİ
ÖZET: Memurlar ve diğerkama görevlilerinin, görevlerini yaparken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davalarının, kendilerine rücu edilmek kadıyla ancak idare aleyhine açılabileceği gözetilmelidir.
Gerçekleşen zarar tavanını belirlemede esas alınan ücret oranına davacı tarafın itirazı gözetilerek, sigortalının kayıtlara yansıyan ve asgari ücretin üzerinde gerçekleşen bir kazancının bulunup bulunmadığı belirlenmelidir. Ayrıca, davalı Kurumun sorumluluğunun kusursuz sorumluluk nedenine dayalı olduğu ve sorumluluk sınırlarının, çalıştırdığı kişinin kusur oranı değil BK. 55. madde koşullarıyla olayın özellikleri ve hakkaniyet ilkeleri doğrultusunda belirlenmesi gereği üzerinde durulmalıdır.
Aynı nedene dayalı olarak davalılar hakkında reddine karar verilen tazminat miktarı için, tek vekalet ücretine hükmedilmelidir.
(2709 s. Anayasa m. 129/5)
(818 s. BK. m. 55)
Fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla 29.000.000.000 manevi 1.000.000.000 maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili davasının bozmaya uyarak yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle davanın kısmen kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi taraflar avukatlarınca istenilmesi ve davalılardan Nevzat avukatınca da duruşma talep edilmesi üzerine, dosya incelenerek tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dava, fıtık teşhisi üzerine SSK Bozyaka Eğitim Hastanesinde ameliyata alınan sigortalının, bu hastanedeki ameliyat nedeniyle bağırsağındaki kesilmeye bağlı olarak gelişen peritonit sonucu ölümünden kaynaklanan maddi ve manevi tazminatın, ameliyatı gerçekleştiren doktor ile kusurlu doktoru istihdam eden Sosyal Sigortalar Kurumundan tahsili istemine ilişkin olup,
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve hükmedilen tazminat miktarının davalılardan müşterek ve müteselsil olarak tahsiline karar verilmiştir.
Anayasanın 129/5. maddesinde "Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve Kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir." hükmünün öngörülmüş olmasına, keza 657 sayılı Kanunun 13. maddesi de bu hususu amir olduğundan yetkilerini kullanırken deyiminin; uygulamada görevlerini yaparken biçiminde yorumlanmasına, normlar hıyararşisine göre önce Anayasa ve sonra sırasıyla, Kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerinin uygulanması prensibinin hukukun evrensel kurallarından bulunmasına göre eylem veya işlemin görev kusuru olarak nitelendirilebildiği hallerde, kişisel kurusa dayanılarak memur hakkında Adli Yargıda doğrudan doğruya dava açılmayacağından davalı Nevzat hakkındaki davanın husumetten reddine karar verilmesi gereğinin gözetilmemiş olması,
Sigortalının ölümü nedeniyle hak sahiplerinin gerçekleşen zarar tavanını belirlemede esas alınan ücret oranına davacı tarafın itirazı gözetilerek, ölen sigortalının işyeri ve Kurum nezdinde bulunan ücret miktarı konusunda ki belge ve bilgiler getirtilerek, kayıtlara yansıyan ve asgari ücretin üzerinde gerçekleşen bir kazancının bulunup bulunmadığının belirlenmemesi; ayrıca, davalı Kurumun sorumluluğunun kusursuz sorumluluk hallerinden olan adam çalıştıranın sorumluluğu nedenine dayalı olduğu ve sorumluluk sınırlarının, çalıştırdığı kişinin kusur oranı değil BK. 55. madde koşullarıyla olayın özellikleri ve hakkaniyet ilkeleri doğrultusunda belirlenmesi gereği üzerinde durulmamış olması,
Aynı nedene dayalı olarak davalılar hakkında reddine karar verilen tazminat miktarı için tek vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, yasa ve tarife hükümlerine aykırı biçimde davalılar yararına ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), davacılar avukatı yararına takdir edilen 250.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davalılara, davalılar avukatı yararına takdir edilen 250.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davacılara yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.9.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.