Davacı, iş kazasında yaralanan sigortalı işçi için yapılan harcamalar üzerine uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.

Hükmün,  davacı  avukatı  tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 26 ve 87. maddeleridir.

Davada, öncelikle halledilmesi gereken sorun; zararlandırıcı sigorta olayına maruz kalan sigortalıyı çalıştıran davalı M... Ltd. Şirketi ile diğer davalılar E... İnşaat Ltd. Şirketi ve C... S... A.Ş. arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin, bir başka ifade ile, asıl işveren - taşaron ilişkisi olup olmadığının saptanmasıdır.

Mahkemece, davalı A.Ş. ile E... Ltd. Şirketi yönünden dava. ihale makamı olduklarından bahisle reddedilmiştir.

506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre; aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortan çalıştıran 3. kişidir.

Asıl işveren - taşaron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.

İşin belirli bir bölümünün değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı dutumda ise; bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.

Diğer taraftan; işverenle işyerindeki işleri gördürdüğü kişiler arasındaki ilişkinin vekillik sözleşmesine dayandığının ve kendilerinin vekil sıfatıyla hareket ettiklerinin anlaşılması halinde işin devrinden söz edilemeyeceği açıktır.

Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise: Asıl işverenden üstlenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ile bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır. Bu yönde; asıl işverenin, o işyerinden elde etmeyi düşündüğü neticeye yönelik olan asıl faaliyet bir başka ifade ile doğrudan doğruya o işyerinden beklenen hizmet ya da üretime yönelik olan işler, onun asıl işini teşkil edecektir.

Somut olayda; davalı anonim şirkete ait asıl iş, "ticaret merkezi inşaatıdır.

E... Ltd. Şirketi ile A.Ş. arasındaki projelendirme ve şantiye yönetimi sözleşmesi içeriği, asıl işi teşkil eden ticaret merkezi inşaatının bir bölümü olan "su izolasyonu" işinin işçilik ve malzemeli olarak yapılmasına ilişkin sözleşmenin sigortalıyı çalıştıran M... Ltd. Şirketi ile A.Ş. adına E... Ltd. Şirketi tarafından akdedilmiş bulunması ve bu sözleşmenin 1. maddesinde açıkça Anonim Şirketin, E... Limited Şirketini inşaatı yaptırmakla yetkili kıldığının öngörülmesi karşısında; E...'nın inşaat işi ve işyeri yönetiminde işveren adına hareket eden tüzel kişi olduğunun bir başka ifade ile davalı A.Ş. ile E... Ltd. Şirketi arasındaki hukuki ilişkinin vekillik sözleşmesine dayandığının ve E...'nın vekil sıfatıyla hareket ettiğinin kabulü zorunludur. Bu durumda; C...S... Anonim Şirketi asıl işi teşkil eden ticaret merkezi inşaatı işinde işveren sıfatına haizdir.

A.Ş. ile sigortalıyı çalıştıran M... Ltd. Şirketi arasındaki hukuki ilişkinin nitelendirilmesine gelince; M... Limited Şirketi, asıl işverene ait ticaret merkezi inşaatının belirli bir bölümünü teşkil eden "su izolasyonu" işini üstlenmiştir. Taraflar arasındaki sözleşme içeriğinden ve özellikle sözleşmenin 13,18,19, maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; iş yerinde alınacak işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine ilişkin kuralların saptanması, işte çalıştırılacak işçilerin vasıflarının belirlenmesi, işin sevk, idaresi ve denetimi ile şantiye yönetiminde A.Ş. ile A.Ş. vekili E... Ltd. Şirketinin yetkili olduğunun anlaşılması karşısında artık işin bütünüyle, işten el çekmek suretiyle başkalarına verildiğinden bir başka ifade ile işin devrinden sözedilemez. Bu bağlamda A.Ş. ile M... Ltd. Şirketi arasında 506 sayılı Kanunun 87. maddesi kapsamında asıl işveren taşaron ilişkisi bulunduğunun ve bunun sonucu olarak da asıl işveren Anonim Şirketin taşaronun kusur payından sorumluluğunun kabulü zorunludur.

Mahkemenin A.Ş. ile E... Ltd. Şirketinin ihale makamı olduklarına ilişkin kabulü, açıklanan nedenlerle yerinde değildir.

Diğer taraftan; yargılama aşamasında alınarak hükme dayanak kılınmış kusur raporunda işveren tarafa %60, sigortalıya %40 oranında kusur verilmiş ise de; anılan raporu düzenleyen bilirkişi kimya mühendisi olup, iş kazasının vuku bulduğu inşaat iş kolunda uzmanlığından bahsedilemeyeceği gibi idari aşamada alınmış olsa da iş müfettişi raporu ile kusur oran ve aidiyeti yönünden açık çelişki içerisinde olup, bu çelişki de giderilmemiştir.

Mahkemece yapılacak iş; işçi sağlığı ve iş güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden, kusur oran ve aidiyeti konusunda; zararlandırıcı sigorta olayının oluş biçimi yanında davalılardan Anonim Şirketin asıl işveren, E...'nın işveren vekili M... Ltd. Şirketinin taşaron sıfatı ile hükmün davalı M... Ltd. Şirketi tarafından temyiz edilmediği hususları da gözetilerek ve mevcut çelişkiyi de giderecek biçimde rapor alıp irdeleyerek sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir.

Açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve bu yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde davacı Kurumun ve bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün (BOZULMASINA), 11.5.2001 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

506 sayılı Kanunun 87. maddesine göre asıl işverenin yaptığı işte veya işin bir bölümü veya eklentilerinde iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye aracı, denir.

O halde asıl işveren sıfatının kabulü için nitelik itibariyle ası! işveren tarafından yürütülen işte veya bu işin bir bölümü veya eklentisinde aracı (= taşaron) sıfatıyla bir başka kişi iş almalı ve ayrıca kendi adına işçi çalıştırmalıdır.

Davalı C...S... Anonim Şirketinin asıl işi inşaatçılık değil, hipermarketçiliktir. Yani tüketim malları ticaretidir. Olay hipermarket inşaatı sırasında meydana gelmiştir. Bu iş; C...-S... Anonim Şirketinin faaliyet alanına giren bir iş olmadığına ve inşaatın proje ve kontrol işi anahtar teslimi suretiyle E... Müşavirlik Limited Şirketine ihale edildiğine göre, C... - S... Anonim Şirketi 506 sayılı Kanunun 87. maddesi anlamında asıl işveren değil ihale makamıdır.

25.05.1995 Tarihli ve 95/273-548 sayılı Hukuk Genel Kurulunda açıklandığı üzere "Belirli işin bir bölümünü verip diğer bölümünü kendi çalıştırdığı işçilerle bizzat yapan bir Kışı ası! işveren durumundadır. Kendisi işin bir bölümünde bizzat işçi çalıştırmayıp işi bölerek ihale suretiyle muhtelif kişilere veren iş sahibi asıl işveren değildir. Gerçekten davalı Anonim Şirket bu inşaat işinde işçi çalıştırmamaktadır. Bu sebeple davalı C... -S... Anonim Şirketinin sorumluluğundan söz edilemez. Mahkemenin bu yöne ilişkin kabulü yerindedir.

Açıklanan sebeplerle, C... -S... Anonim Şirketinin ası! işveren sıfatıyla sorumlu olduğuna ilişkin çoğunluk görüşüne katılmıyorum.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972