Karar Özeti: Davacının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumu başlangıçta kanunla (istek dışında) değiştirilmiş ise de, davacının sonradan zorunlu olarak tabi kılındığı Emekli Sandığı Kurumundan ayrılarak hizmet aküyle özel sektörde çalışmaya başlamak suretiyle SSK.na tabi olması ve ayrıca son olarakta kişisel tercihini bu kurumda isteğe bağlı sigortalı olmak yönünde kullanmış bulunması durumunda olayda 2829 sayılı Kanunun 8. maddesinin 2. fıkranın uygulama yeri yoktur.

Davacı, davalı Kurum işleminin iptaliyle, 21.08.1999 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

Davacı, S... Tekstil AŞ. işyerinde Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak çalışmakta iken, anılan işyerinin Devlet Malzeme Ofisi'ne bağlanması sonucu 29.01.1990 tarih ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12. maddesi uyarınca (isteği dışında yasa gereği olarak) sözleşmeli personel statüsüne alınarak TC. Emekli Sandığıyla ilişkilendirilmiştir. Davacı burada (Emekli Sardığına tabi olarak) 6 yıl 8 ay çalıştıktan sonra bu işyerinden ayrılarak hi;:met akdine dayalı olarak özel sektör nezdinde çalışmaya başlamış ve çeşitli işyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak çalışmasını sürdürmüş ve son olarak da 506 sayılı Yasanın 85. maddesinde düzenlenen Sosyal Sigortalar Kurumu isteğe bağlı sigortalısı iken, davalı Kurumdan tahsis talebinde bulunduğunda ve öte yandan 2829 sayılı Yasanın 8/1 maddesinde öngörüldüğü üzere birleştirilen toplam hizmet süreleri üzerinden son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından fazlasının da TC. Emekli Sandığı nezdinde geçtiğine ilişkin hususlarda çekişme yoktur.

Davacı, her ne kadar anılan Yasanın 8/2 maddesindeki istisnaya dayanarak Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak S.... Tekstil AŞ. nezdinde çalışmakta iken, bağlı olduğu Kurumun kanunla değiştirildiğini bu nedenle de son olarak halen tabi olduğu Sosyal Sigortalar Kurumundan aylık bağlanması gerektiğini iddia ve dava etmekte ise de,

Bilindiği gibi 2829 sayılı Yasaya göre Hizmet Birleştirmeleri nedeniyle aylığı bağlayacak Kurumun belirlenmesinde esas alınması gereken genel prensip, anılan yasanın 8. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenmiştir. 2. fıkrada ise bu genel düzenlemeye getirilen istisnalar tadadi olarak tek tek sayılmıştır.

Görüldüğü üzere "Malüllük, ölüm, 5434 sayılı Yasaya göre yaş haddinden resen emekli olma ve bağlı oldukları Kurumun kanunla değiştirilmesi hali" gibi, bu ikinci fıkra ile getirilen istisnalar sadece zorunlu halleri içermektedir. Diğer bir anlatımla burada sigortalının iradesi dışında gerçekleşen durumlar açıklanan genel düzenlemenin dışında bırakılmıştır.

Öte yandan bir meselede uygulanacak asıl hukuk normu, o konudaki genel prensipler manzumesidir. İstisnai düzenlemelerin uygulama yeri bulması ise arızi olup genişletici yoruma tabi tutulamayacağı da modern hukukun benimsediği bir yaklaşımdır.

Müşahhas olaya gelince, 2829 sayılı Yasanın 8/2 maddesinin uygulanacağı durum, emeklilik talep tarihinde çalışmakta olduğu Kurumun statüsünün kanunla değiştirilmiş olunması" durumudur. Halbuki davacının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumu her ne kadar başlangıçta (istek dışında) kanunla (zorunlu biçimde) değiştirilmiş ise de, davacının sonradan zorunlu olarak tabi kılındığı Emekli Sandığı Kurumundan ayrılarak hizmet aktiyle özel sektörde çalışmaya başlamak suretiyle Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi olması ve ayrıca son olarak da kişisel tercihini bu kurumda isteğe bağlı sigortalı olmak yönünde kullanmış bulunması karşısında artık, olayda 2829 sayılı Yasanın 8. maddesinin ikinci fıkrasının uygulama yeri kalmamıştır. Konunun anılan yasa maddesinin birinci fıkrasında yer alan genel prensipler çerçevesinde değerlendirilmesi durumunda ise, Kurum işleminde bir isabetsizlik bulunmadığı gözetilmeyerek davanın reddi yerine kabul karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 15.01.2001 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Dava; Kurum işleminin iptaliyle, 21.08.1999 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin olup, yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 60 ve 2829 sayılı Yasanın 8/1-2 maddelerine ilişkindir.

Anayasanın 48/1. maddesine göre "Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetine sahiptir."

Davacı, bu anayasal hakka dayanarak hizmet akdiyle çalışma alanı olan Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak seçim hakkını kullanarak S... Tekstil AŞ. işyerinde işe başlamış, bu iş yerinde uzun süre sigortalı olarak çalışırken, anılan işyerini Devlet Malzeme Ofisine bağlanması sonucu 29.01.1990 tarih ve 399 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin 12. maddesi uyarınca iradesi dışında Sözleşmeli Personel statüsüne geçirilerek T.C. Emekli Sandığı'na tabi tutulmuştur.

Davacı, Emekli Sandığı'na tabi olarak 6 yıl 8 ay çalıştıktan sonra yine Anayasa'nın 48. maddesindeki seçim hakkını kullanarak hizmet akdiyle çeşitli işyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak çalışmasını sürdürmüş, son olarak da 506 sayılı Yasanın 85. maddesi gereğince isteğe bağlı sigortalı iken davalı Kurumdan tahsis talebinde bulunduğunda, 2829 sayılı Kanunun 8/1. maddesine göre hizmet birleştirilmesi halinde son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından fazlasının T.C. Emekli Sandığı nezdinde geçtiğinden bahisle bu talebi davalı Kurumca reddedilmiş, açılan davada ise, Mahkemece 2829 sayılı Yasanın 8/2 maddesi uyarınca bu talebi kabul edilmiş, verilen karar, çoğunluk görüşünce aynı gerekçelerle bozulmuştur.

Davacının tüm hizmetlerinin birleştirilmesi halinde yaşlılık aylığına hak kazandığı dosya münderecaatı itibariyle sabittir.

Davacı, çalışma alanını Anayasanın 48. maddesine göre Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak seçmiştir. İradesi haricinde T.C. Emekli Sandığına tabi tutulmamış olsaydı, Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı olarak çalışmasını sürdürüp, davalı Kurumdan yaşlılık aylığı alarak emekli olacaktı. Davacının üst göstergeler itibariyle Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan Emekli Sandığından daha yüksek yaşlılık aylığı alması mümkün olup, bu sebeple de tercih hakkını davalı Kurumdan yana kullanmasında hukuki yararı bulunmaktadır.

Hizmetlerin birleştirilmesi hakkında 2829 sayılı Yasanın 8/2 maddesini, davacı yararına yorumlamak gerekir. Kanunun bu maddesine göre Bağ-Kur ve Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünden daha düşük ücret alan milletvekilleri, Emekli Sandığına geçerek yüksek ücretle emekli olmakta ve yasanın bu hükmünden istifade etmektedirler. Davacının da 2829 sayılı Yasanın 8/2. maddesinden yararlanması Anayasal bir hakkıdır.

Açıklandığı üzere, davacının tüm çalışma süresinden sadece 6 yıl 8 aylık bir çalışması Emekli statüsünde, diğer çalışmaları ise, zorunlu ve isteğe bağlı Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalılığıdır. Davacının tercihi, hizmet akdine dayalı Sosyal Sigortalar sigortalısı olarak yaşlılık aylığı alarak emekli olmaktır. Bunda üst göstergeler itibariyle daha fazla aylık almasında hukuki yararı da mevcuttur. Bu nedenlerle çoğunluğun dar gelirli olan davacı sigortalının Sosyal Güvenlik hakkını, keza Anayasal hakkını ortadan kaldıracak şekildeki bozma kararlarına karşıyım, usul ve yasaya uygun ' bulunan Mahkeme kararının Onanması görüşündeyim.

Sami Koçak

Üye

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972