Davacı, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 91.611.334. Liranın davalıdan yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.

Hükmün, davacı ve davalılardan Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, Sosyal Sigortalar Kurumu'nun tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- Davalı Hazine Müsteşarlığının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;

Davada uyuşmazlık konusu olan husus; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki S... Holdinge ait Nevşehir Pamuklu Sanayi İşletmesinde hizmet akdi ile çalışmakta iken işletmenin özelleştirilmesi üzerine hizmet akdi feshedilerek işsiz kalan ancak yasal koşulları haiz olması nedeniyle "İşgücü Uyum Projesi" kapsamı da Nevşehir Milli Eğitim Müdürlüğü nezdinde uygulanan "Toplum Yararına Çalışma Programına" katılıp iş kaybı tazminatı alırken Sosyal Sigortalar Kurumundan yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalılara ödenen ya da ödenecek sosyal yardım zammından sorumlu olacak kurum ya da kuruluşun belirlenmesine ilişkin bulunmaktadır.

4046 sayılı Kanunun sosyal yardım zammı başlığını taşıyan 23. maddesi hükmünde; "Özelleştirme kapsamındaki kuruluşların özelleştirme uygulamaları sonucu bunlardaki kamu payının %15'in altına düşmesinden veya bunların tasfiyesinden yahut tüzel kişilikleri sona erecek şekilde kapatılmasından önce sosyal yardım zammına hak kazanmış olan personele 506 sayılı Kanunun Ek 24/L maddesi gereğince ödenen sosyal yardım zammından öncelikle Özelleştirme İdaresinin, sosyal yardım zammının süresinde Sosyal Sigortalar Kurumu'na ödenmesinin mümkün olmadığı hallerde Hazine'nin sorumlu olacağı" öngörülmüştür. Bu durumda, Özelleştirme İdaresi ya da sigortalı ya da hak sahiplerinin, özelleştirme kapsamındaki ilgili kuruluştaki kamu payının özelleştirme uygulamaları sonucu %15'in altına düşmesinden veya tasfiyesinden ya da tüzel kişiliği sona erecek şekilde kapanmasından önce sosyal yardım zammına bir başka ifade ile malullük, yaşlılık, ölüm aylığına hak kazanmalarına ilişkin olgunun gerçekleşmesidir.

Nitekim 4046 sayılı Kanunun 10/K maddesinde; özelleştirme fonunun kullanım alanlarından biri olarak aynı Kanunun 23. maddesi çevresinde 506 sayılı Kanunun ek 24. maddesi gereğince yapılacak sosyal yardım zammı ödemeleri gösterilmiştir.

4046 sayılı Kanunda; anılan 23. maddedeki koşullar dışında özelleştirme idaresi ve Hazine'nin sosyal yardım zammından sorumlu tutulmasına ilişkin olarak herhangi bir hüküm mevcut değildir.

Somut olayda da; sigortalılar, özelleştirme kapsamındaki işletmenin özelleştirilmesinden (kamu payının %15'in altına düşmesinden) önce sosyal yardım zammına hak kazanmayıp; özelleştirme üzerine hizmet akdinin feshinden sonra "İş gücü Uyum Projesi" kapsamında Nevşehir Milli Eğitim Müdürlüğü nezdinde "Toplum Yararına Çalışma Programına katılıp iş kaybı tazminatı aldığı dönemde yaşlılık sigortasından tahsise ve sosyal yardım zammına hak kazandığından; Özelleştirme İdaresi ile Hazine'nin 4046 sayılı Kanun kapsamında davaya konu sosyal yardım zamlarından sorumlulukları söz konusu değildir.

Sigortalıların bidayette hizmet akdi ile çalıştıkları Nevşehir Pamuklu Sanayi işletmesi 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında S... Holdinge bağlı müesseselerden bulunması itibariyle 506 sayılı Kanunun ek 24/L kapsamındaki kuruluşlardan ise de; sigortalının yukarıda da belirtildiği üzere özelleştirme öncesinde bu kurumdan aylık bağlandıktan sonra ayrılma durumu gerçekleşmediğinden giderek işletmedeki kamu payı %15'in altına düşerek özelleştiğinden; bu müessesenin de dava konusu sosyal yardım zammından sorumluluğu bulunmamaktadır.

4046 sayılı Kanunun İş Kaybı Tazminatı Ödenmesi ve Diğer Hizmetlerin Verilmesi başlığını taşıyan 21. maddesi hükmünde de; "bu Kanuna göre özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar da iştirakler hariç bir hizmet akdine dayalı olarak ücret karşılığı çalışırken bu kuruluşların özelleştirilmesi ya da diğer nedenlerle hizmet akitleri sona erenlere iş kaybı tazminatı ödeneceği ayrıca bunlara yeni iş bulma, meslek geliştirme, edinme ve yetiştirme eğitme hizmetlerinin sağlanacağı; iş kaybı tazminatının ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemlerin yürütülmesinde İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü'nün görevli, yetkili ve sorumlu bulunduğu; iş kaybı tazminatı ve sağlanabilecek diğer hizmetler için gerekli giderlerin özelleştirme fonu ile yurt içi ve yurt dışından sağlanacak özel tahsis ve kaynaklardan karşılanacağı; iş kaybı tazminatı ödenme süresinin aynı işveren ile kesintisiz hizmet akdi süresine göre değişken bulunduğu; iş kaybı tazminatı ödenen sürelere ait Sosyal Güvenlik Kuruluşları kesintilerinin İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünce ilgili kuruma ödeneceği; iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetlerden yararlananların işe yerleştirilmeleri veya kendilerine iş bulmaları halinde ödenmekte olan tazminat" ve diğer hizmetlere ilişkin hakların sona ereceği öngörülmüştür.

Öncelikle, yukarıda da değinildiği üzere iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetlere (mesleki geliştirme edindirme ve yetiştirme, eğitme gibi) ilişkin haklardan yararlanmakta iken 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığına, sosyal yardım zammına hak kazanma halinde; sosyal yardım zammından özelleştirme idaresi ya da Hazine'nin sorumlu tutulacağına ilişkin olarak 4046 sayılı Kanunda herhangi bir hüküm mevcut olmadığı gibi özelleştirme fonunun kullanım alanları içinde bu statüdeki sigortalılara ödenecek sosyal yardım zamları mevcut değildir.

Öte yandan iş kaybı tazminatı ile yasada yazılı diğer hizmetler; özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlar da (=iştirakler hariç) hizmet akdi ile çalışırken bu kuruluşların özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi, faaliyetlerinin kısmen ya da tamamen durdurulması, süreli veya süresiz kapatılması ya da tasfiye edilmesi nedenleriyle hizmet akitleri feshedilenlere; mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla "İş Gücü Uyum Projesi" kapsamında yapılan ödeme ve hizmetler niteliğindedir. Bu çevrede 4046 sayılı Yasa gereği, iş kaybı tazminatının ödenmesi, sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin işlemlerin yürütülmesinde İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü'nün yetkili ve görevli kılınması, bu ödeme ve hizmetler için gerekli giderlerin Dünya Bankasından sağlanan ikraz ve Hazine Müsteşarlığından sağlanan fondan karşılanması; yine sigortalıların mesleki geliştirilmesi, yetiştirilmesi ve eğitimi amacıyla ilgili Milli Eğitim Müdürlüğü nezdinde "Toplum Yararına Çalışma Programı" kapsamına alınması; sadece özelleştirme uygulamaları sonucu işsiz kalan sigortalılara "İşgücü uyum Projesi" çevresinde uyum süresine yönelik bir sosyal hizmetin sunulmasıdır. Giderek sigortalıların iş bu sosyal hizmetler ve iş kaybı tazminatından yararlandırıldıkları dönemde; sigortalılar ile gerek İş ve İşçi Bulma Kurumu, gerekse Hazine Müsteşarlığı ve ilgili Milli Eğitim Müdürlüğü arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmamaktadır ve iş bu hukuki statünün 506 sayılı Kanunun madde 24/L kapsamında mütalaa edilerek ilgili Kurum ve kuruluşların sosyal yardım zammından sorumlu tutulmaları mümkün değildir. Nitekim 4447 sayılı Kanunun geçici 1. maddesi hükmünde de iş kaybı tazminatını alma süresi içerisinde kurumca (iş ve İşçi Bulma Kurumu) bir işe yerleştirilemeyen veya kendisi bir iş bulamayanlara bu Kanunda (4447 sayılı Kanununda) belirtilen esas ve usuller dahilinde işsizlik ödeneği verileceği ancak iş kaybı tazminatı ödenen sürelerin işsizlik ödeneği ödenecek toplam süreden mahsup edileceği öngörülmekle de 4046 sayılı Kanunun 21. maddesinde öngörülen iş kaybı tazminatı ödemesi ile sağlanacak diğer hizmetlerin işsizlik ödeneğine paralel tamamen sosyal nitelikte yardımlar olduğu teyit edilmiştir.

Bu durumda; 4046 sayılı Kanunun 21. maddesi çevresinde; iş kaybı tazminatı ödenen ve toplum yararına çalışma programı kapsamında bulunulan dönemde hak kazanılan sosyal yardım zamlarından Sosyal Sigortalar Kurumu sorumludur.

Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 16.1.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972