 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E : 1999/6397
K : 1999/6015
T : 23.09.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Davacı, davalı Kurumun işyerinin 506 sayılı yasa kapsamına alınma işleminin iptaline, işyerinin kanun kapsamından çıkarılmasına ve dernek üyesi Niran M...'nun sigortalı işçi olarak çalıştırılmadığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı ve davalılardan Sosyal Sigortalar Kurumu Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Süleyman Caner tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayanağı gerektirici sebeplere göre Davalı Kurumun temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, Balıkesirliler Birliği Derneğinin; 506 sayılı Kanun kapsamına alınmasına dair Kurum işleminin iptali istemine ilişkin olup, Kurum müfettişlerince düzenlenen 15.10.1997 günlü denetim tutanağına istinaden 01.01.1997 tarihinden itibaren davacı Dernekte işçi olarak çalıştırıldığı ileri sürülen, ancak Noter tasdikli üye kayıt ve karar defterine göre 20.12.1995 tarihinde Dernek üyeliğine kabul edildiği anlaşılan, üyelik formuna göre de, Balıkesir Manyas ilçesi nüfusuna kayıtlı olup Ankara'da oturan ve güzellik uzmanı olduğunu beyan eden dahili davalı Niran M...'nun; 26.05.1999 günlü celsedeki "Dernek üyesiyim, bilgisayar kursuna gidiyorum.Bos zamanlarımda gönüllü olarak Dernekte çalışıyorum, ancak bu çalışmam karşısında herhangibir ücret almam söz konusu değildir. Müfettişlerce düzenlenen belgeyi okumadan imzaladım" şeklindeki beyanına ve bunu doğrulayıp tamamlayan Dernek üyesi tanıkların anlatımlarına, karar defterinin incelenmesinden de, Derneğin lokal olarak işletilmeyi p, genellikle hafta sonlarında toplanılıp tanışma ve özellikle Dernek dışında gezi, piknik ve yemek gibi sosyal ve kültürel faaliyetler düzenlediğinin anlaşılmasına ve özellikle müfettiş denetimi ve Kurum işlemi ile kendisine 01.01.1997 tarihinden geçerli olmak üzere hizmet kazandırılmak istenilen Niran M...'nun kendi aleyhine beyanda bulunmasının hayatın olağan akışına aykırı bulunmasına, göre davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, Üye Şemsettin A...'in muhalefetine karşı; Başkan Erdoğan A..., üye Resul A..., O.Hulusi M..., M.Zafer E...'ın oylarıyla ve oyçokluğuyla 23/09/1999 gününde karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Taraflar arasındaki uyuşmazlık işçi (sigortalı, çalıştırdığı iddia olunan davacı derneğin işyerinin 506 sayılı Yasanın 8.nci maddesi uyarınca işyeri kapsamına alınmasına ilişkindir. Dosya içerisinde bulunan ve Sosyal Sigortalar Kurumu müfettişleri Çetin G... ve M.Teoman tarafından düzenlenen 15.10.1995 tarihli yerel Denetim tutanağında Balıkesir Birliği Derneğinde Niran M...'un 01.01.1997 tarihinden itibaren işlerinde işçi olarak çalıştığının tesbit edildiği ve Niran M...'un bu beyanını imzası ile doğruladığı tesbit edilmiştir. Davalı Sosyal Sigorta Kurumu bu tesbite dayanarak işyerini 01.01.1997 tarihi itibari ile yasa kapsamına almış ve işverene bildirmiştir. Davacı dernek bu davayı yasal sürede açmıştır. Duruşmada dinlenen Niran M..., kendisinin Balıkesir Derneği üyesi olduğunu, boş zamanlarında derneğe geldiğini, gönüllü çalıştığını, ücret almadığını, bilgisayar kursuna gittiğini belgeyi okumadan imzaladığını beyan etmiştir. Diğer şahitlerde dernekte çalışan olmadığını bildirmişlerdir. Tutanak aksi sabit oluncaya kadar muteber belgelerdendir. Niran M... müfettişlere işyerinde 01.01.1997 tarihinden itibaren sürekli çalıştığını belirterek tutanağı imzalamıştır.Duruşmada ise gönüllü çalıştığını ücret almadığını ve bilgisayar kursuna gittiğini belirtmiştir. Duruşmadaki beyanı tutanağı tamamen geçersiz kılacak nitelikte değildir yine çalıştığını, ancak gönüllü çalıştığını, ücret almadığını beyan etmiştir. Dernek başkan ve üyelerinin manevi baskısı ile ifadesini değiştirdiği izlenimi açıktır. Diğer taraftarı hangi bilgisayar kursuna gittiği ve bu kursa gitmesinin derneğin açık olduğu saatlerde dernekte çalışmasına engel olup olmadığı araştırılması gerekir. Genellikle bilgisayar kurslarının haftanın belirli günleri ve belirli saatlerde olduğu da düşünülürse böyle bir çalışmaya engel olmayacağı da açıktır.Çok çok bu husus araştırılabilir.Diğer taraftan Dernekte çay, kahve yapılarak içildiği, meşrubat içildiğine göre, bu işleri yapan bir kimsenin olması ise hayatın olağan akışına uygundur. Niran M...'a sigorta müfettişlerinin baskı yapması ise düşünülemez. Niran M... serbest iradesi ile müfettişlere çalıştığını belirtmiştir. Müfettişlerin tutanağının aksi sabit olmamıştır. Kararın onanması gerekirken bozma yönündeki çoğunluk kararına katılmıyorum.