 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/6175
Karar no: 1999/8022
Tarih: 9.11.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KURUM ZARARININ RÜCUAN ÖDETİLMESİ
KUSUR TESBİTİ
ÖZET: Tazmin sorumluluğu için kusurlu davranış ile Sonuç arasında uygun illiyet bağının kurulabilmesi gereklidir. Bu hususta Adli Tıp Kurumu ve gerektiğinde konunun uzmanı bilirkişi kurulundan alınacak raporlar ve yargıcın objektif muhakemesiyle, nedenin bu sonucu doğurmaya elverişli olup olmadığı yönünde yapılacak değerlendirmeyle bir sonuca varılması, müterafik illiyet ve müterafik kusurun saptanması gerekir.
[506 s. SSK. m. 26]
Davacı, iş kazasında ölen sigortalı işçinin haksahiplerine yapılan harcamalar üzerine uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteği hüküm altına almıştır.
Hükmün,davacı ve davalılardan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
İş kazası sonucu ölen sigortalının haksahiplerine bağlanan peşin değerli gelirlerle yapılan ödemelerin, 506 sayılı Yasa'nın 26. maddesi uyarınca davalılardan tazminine yönelik davanın yargılaması sonucunda, yazılı gerekçelerle Seyit hakkındaki davanın reddine, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü hakkındaki davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
Dava konusu gelirlerin bağlanıp ödemelerin yapılmasına neden olan işkazası, işletmenin koyunculuk şubesinde çoban ~olarak çalışan sigortalının, 1.1.1988 günü at arabasıyla 150-200 metre uzaklıktaki sundurmadan yonca getirmek için görevlendirildiği sırada, sundurma yakınında merdiven bulunmasına karşın, basamak biçiminde dizilmiş otlara basarak, dört metre yükseklikteki kirişe bağlanmış bir ipe tutunarak üstteki otları aşağı atarken dengesini yitirip aşağı düşmesi ve bu arada başını at arabasının demir somunlarından birine çarpması biçiminde gerçekleşmiş, kazalının ilk tedavisi M.... hastanesinde görevli doktor Seyit tarafından yapılmış, saçlı deride çivi batması tanısıyla pansumanı yapılıp, tetanoz aşısı uygulanarak yatış işlemi yapılmadan gönderilmiş, sonradan gelişen rahatsızlı kılar üzerine hastaneye yatırılmışsa da, Adli Tıp Kurumu raporu içeriğine göre "künt kafa travmasına bağlı kafa tası kırığından rnenşeini alan menjitis sonucu öldüğü" belirlenmiştir.
Davacı Kurum, gerekli işgüvenliği önlemlerini almayan işveren ile uygun tedaviyi zamanında yapmayan Seyit'in 506 sayılı Yasanın 26.maddesi uyarınca sorumluluklarının gerektiğini iddia etmiş mahkemece, ilk tedaviyi yapan doktor konumundaki Seyit'in kusursuzluğu gerekçesiyle hakkındaki davanın reddine, yargılama süresinde alınan özellikle son iki kusur raporu İçeriğinden hareketle işveren Kurumun % 70 oranında kusurla sorumluluğuna hükmedilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 26. maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar Kurumu'nun ödettirme hakkının doğumu, işkazasının işveren veya üçüncü kişinin belirli nitelikteki eylem ve davranışlarının sonucu olmasına bağlıdır. Başka bir deyişle tazmin sorumluluğu için kusurlu davranış ile Sonuç arasında uygun illiyet bağının kurulabilmesi gereklidir. Olay nedeniyle Cumhuriyet Savcılığınca yürütülen hazırlık soruşturması sırasında öğretim üyelerinden oluşan bilirkişiler kurulundan alınan 5.8.1988 tarihli rapor içeriğinde de belirtildiği gibi, kazalının hastaneye ilk başvurusunda gerekli tedavisine başlansa ölümünün engellenip engellenemeyeceği konusunda bir inceleme ve bilgi bulunmadığı gibi, buna bağlı olarak, işverenin istifleme, işgüvenliği eğitimi ve denetim konularındaki eksikliklerinin de bu sonucu doğurmadaki uygun nedenselliği açıklığa kavuşturulmamıştır.
Açıklanan maddi ve hukuksal gerekçeler ışığında, uygun nedensellik bağını ortaya koyacak uzmanı bilirkişilerden oluşturulacak kuruldan alınacak raporlar ve yargıcın objektif muhakemesiyle nedenin bu sonucu doğurmaya elverişli olup olmadığı yönünde yapılacak değerlendirmeyle bir sonuca varılması, müterafik illiyet ve müterafik kusurun saptanması durumunda işveren yönünden belirlenen kusur oranının yeniden değerlendirilmesi ve devlet memuru olan Seyit hakkında Anayasa'nın 129. maddesi uygulanması zorunluluğu gözetilmeden, eksik inceleme ve araştırmayla sonuca varılmış olması usül ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 9.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.