Davacı, çalıştığı iş ve işyeri itibariyle itibari hizmet süresinden yararlanması gerektiğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, davalılar Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Süleyman Caner tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

Türkiye Şeker Fabrikası A.Ş.Ankara Şeker Fabrikasınca çalışan davacı, 506 sayılı Kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu Kanuna ek ve geçici maddeler eklenmesine dair 3395 sayılı Kanunun 13.maddesi kapsamına girdiğini belirtilerek, iş ve işyeri itibariyle itibari hizmet süresinden yararlandırılması gerektiğinin tesbitine karar verilmesini istemiş, mahkemece istek doğrultusunca hüküm kurulmuştur.

Sigortalılık süresini arttırıcı itibari hizmet süresine fiziksel, ruhsal ve fizyolojik bakımlardan insan sağlığını ve çalışma gücünü olumsuz yönde etkileyerek yaşam süresini kısaltan ağır ve yıpratıcı koşullar altında çeşitli tehlikelere açık olarak çalışanlar için getirilmiş sosyal amaçlı bir uygulama olup, konu ile ilgili 2098 ve 3395 sayılı Kanunlardaki amaç bu işlerde çalışanlara, nisbeten daha rahat işlerde çalışanlara nazaran özel bir himaye sağlamaya yöneliktir.

506 sayılı Kanunun Ek 5.maddesine 3395 sayılı Kanunla eklenen IV.bent hükmüne göre, anılan itibari hizmet süresinden yararlanabilmek için, yasada öngörülen iki koşulun birlikte gerçekleşmesi gerekir. Bunlardan birinci koşul sigortalının Ş... Sanayiinde çalışmış olmasıdır. 2. koşul ise; yine aynı maddenin alt bendinde yazılı fizyolojik dış etkenlerden birinin olayda ayrıca gerçekleşmiş bulunmasıdır.

Davacının  hangi  zararlı  etkenlerden  ne şekilde etkilendiği için  yasadan yararlandırılma gerektiği yeterince araştırılıp, işin niteliği   ve  özelliğine göre  bireyselleştirme  işlemi  yapılarak dayanakları   gösterilmemden,   genel  nitelikteki  soyut  ve  yetersiz  bilirşikiler kurulu raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur.

Mahkemece  yapılacak  iş.;  Üniversite öğretim üyesi ve her üçü de  en az doçent seviyesindeki göğüs hastalıkları uzmanı tıp doktoru; ile  konusunda  uzman  Kimya  ve  ziraat  mühendislerinden oluşacak üç kişilik  bilirkişiler  kurulu  marifetiyle  mahallen  keşif  yapılarak yapılan üretimin niteliği ve üretim aşamalarına göre öncelikle davanır, yasal  dayanağını teşkil eden ve 506 Sayılı Kanuna 3395 sayılı Kanunla 

eklenen IV. bendindeki hizmetin geçtiği yerle ilgili Şeker Sanayiinde;  fabrika,  atölye,  havuz  ve  depolarda,  trafo ve binalarda; 1-Çelik, demir ve tunç döküm, 2-Zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz,  asit.  boya  işleriyle  gaz  maskesi  ile  çalışmayı  gerektiren  işlerde,   3-Patlayıcı   maddeler   yapılmasında,  4-Kaynak  işlerinde, çalışanların  itibari  hizmet süresinden yararlandırılmalarının mümkün olduğu  gözetilerek,  alt  bentlerdeki koşulların oluşup oluşmadığının tesbiti için,  işyerinin  hangi  ünitelerden  oluştuğu, bu ünitelerde hangi  üretim işlerinin yapıldığı, üretim ve üretimle doğrudan ilgisi bulunmayan  idari, teknik ve yardımcı birimlerin birbirlerine bağlantı ve  uzaklıkları  ile  bir  bölümdeki  fiziksel  dış  etkenlerden diğer 

bölümlerdeki  çalışanların   etkilenme   dereceleri  belirlenerek  ve özellikle  çalışma  ortamında  zehirli.  boğucu,  yakıcı öldürücü ve  patlayıcı  gazların bulunup bulunmadığı bilimsel ve teknik yöntemlerle ölçümlenerek  davacı işçinin işyerinde yapmakta olduğu işin niteliğine göre hangi zararlı etkenlerden doğrudan doğruya ne şekilde etkilendiği hiçbir   kuşku   ve  duraksamaya  yer  bırakmayacak  şekilde  açıklığı

kavuşturulduktan  sonra,  yasada  öngörülen  her  iki koşulun birlikle gerçekleştiği  kanaatine  varılırsa;  davacının işe giriş tarihi kesin olarak  saptanıp,  şayet  işe giriş tarihi yasanın yürürlük tarihinden

önce ise 01.10.1987 tarihinden, daha sonraki bir tarihte işe girmişe, Hukuk  Usulü, Muhakemeleri  Kanunun  74. maddesindeki taleple bağlılık ilkeside  dikkate  alınarak,  işe  giriş tarihinden  itibaren ve 3600 günlük fiili çalışmanın gerçekleşmesi koşuluyla davanın kabulüne, aksi takdirde reddine karar vermekten ibarettir.

Sigortalının günlük yo da aylık çalışmalarının sadece bir bölümünün itibari hizmet süresinden yararlandırılmasını gerektirecek şekilde gerçekleştiğinin anlaşılmadı halinde ise; işyerindeki fiziksel dış etkenlerden, sadece bu ünitelerdeki çalışma süresiyle sınırlı olarak etkilendiği gözetilerek, çalışma süresinin tamamı üzerinden değil, işe giriş ve yasanın yürürlük tarihi ile davanın açıldığı 20.07.1998 tarihine kadar geçen süre içindeki izinli ve istirahatli günler dışında kalan fiilen çalışılan gün sayısı ve itibari hizmet

süresinden  yararlanmayı  gerektiren  günlük  çalışma  süreleri tesbit edilerek,   Part-Time  esasına göre   aylık   yararlanma   süresi hesaplandıktan sonra,fiilen çalışılan günlere eklenecek itibari hizmet gün sayısının (Çalışılan -Gün Sayısı x 0.25) formülüyle belirlenerek bu miktar üzerinden itibarî hizmet süresinden yararlandırılmasına karar vermek gerekir.

Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 4.2.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972