 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/8649
Karar No : 1998/8321
Tarih : 28.12.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI KOŞULLAR1
ÖZET : Aynı şahıs hem 65 yaş muhtaçlık maaşı hem de Tarım Bağ-Kur sigortalısı olmasından dolayı yaşlılık maaşı alamaz. Ancak, davacının primleri ödeyip Tarım Bağ-Kur sigortalısı olmak hakkını elde ettiği ve 65 yaş muhtaçlık maaşından feragat etmesi dikkate alınarak, 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylığın kesilmesine ve yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmelidir.
(765s. TCK. m. 16, 17, 18, 20)
(2022 s. Muhtaçlık K.)
Davacı, davalı Kurum işleminin iptaliyle, kesilen yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili müvekkilinin 1.8.1988 tarihi itibari ile 2926 sayılı Kanuna göre Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunu geriye dönük olarak 10 yıl borçlandığını borçlarını ödediğini 1.7.1993 tarihi itibari ile yaşlılık aylığı bağlandığını ancak müvekkilinin 2022 sayılı Yasaya göre aylık (65 yaş muhtaçlık maaşı) aldığı için yaşlılık aylığının kesildiğini Kurumun işleminin Anayasaya aykırı olduğunu belirterek 2926 sayılı Kanuna göre bağlanan aylığın kesildiği tarihten itibaren ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davanın yasal dayanağı 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur Yasasının yaşlılık sigortası ile ilgili 16. maddesi ve sigortalı sayılmayanlar başlıklı 4. maddesinin e bendindeki "1 .7.1976 tarih ve 2022 sayılı Kanuna göre aylık bağlananlar" hükmüdür. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacının 2926 sayılı Kanunun 16. maddesinde belirtilen yaşlılık aylığının bağlanması için gerekli olan sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarını yerine getirdiği ve esasen bu hususun taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmadığı açıktır. Uyuşmazlık 2022 sayılı Yasaya (65 yaşını dolduran ve muhtaç olan yaşlılara aylık bağlanmasına dair kanun) aylık almasının sigortalı olmasına ve yaşlılık aylığı bağlanmasına engel olup olmadığına ilişkindir. Davacı vekili dosyada bulunan dilekçelerinde 2022 sayılı Yasaya göre bağlanan aylıktan feragat ettiklerini bildirerek sadece 2926 sayılı Kanunun 16. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanmasını istemiştir. 2926 sayılı Kanunun yukarıda yazılı c bendi hükmü bu isteğin kabulüne engel değildir. Gerçekten, anılan hüküm, 2022 sayılı Kanuna göre aylık alanların "sigortalı sayılmamasını" öngörmüştür. Bundan amaç, fakir olan ve üstelik 65 yaşını da aşmış bulunan kişiyi 2929 sayılı Kanunun sigortalılığa ilişkin külfetlerinden beri tutmaktır. Oysa somut olayda davacı, yukarıda belirtildiği üzere, Bağ-Kurun sigortalısı olmuş ve primlerini de ödemiştir. Şimdi bu sigortalılığın karşılığını almak sırası gelmiştir. Başka bir anlatımla, Davacı 2022 sayılı Kanuna göre verilen aylıktan feragat ederek 2926 sayılı Kanun m. 16'ya göre yaşlılık aylığı bağlanmasını istediğine ve bunu engelliyen yasa hükümleri de bulunmadığı nazara alınarak isteğin kabulü gerekir. Aksi halde Anayasanın 60. maddesindeki herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir hükmüne 10. maddedeki eşitlik ve 49. maddedeki çalışma hürriyeti maddelerine aykırı hareket edilmiş olur. Bu itibarla mahkemece, davacının 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylıktan feragat ettiğinden 2022 sayılı kanuna göre bağlanan aylığın kesilmesine 2926 sayılı Kanunun 16. ve müteakip maddeleri uyarınca aylık bağlanmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.12.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.