İŞMAHKEMELERİNDE YARGILAMA USULÜ

PRİM ALACAKLARI

 

KARAR ÖZETİ: İş mahkemelerinde şifahi usul uygulanır ve haczedilmezlik itirazları, duruşma yapılmaksızın evrak üzerinde inceleme ile sonuçlandırılamaz.

 

Davacı, Ünye Ziraat Bankası nezdindeki hesaplar üzerine konan haczin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.

 

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

 

Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

 

1- 3917 sayılı Yasanın 1. maddesi ile değişik 506 sayılı Yasanın 80. maddesi uyarınca, Kurum alacaklarının tahsilinde 618Ş sayılı Kanun hükümleri uygulanır ve giderek bu kanunun uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. İş Mahkemeleri Kanununun 7. maddesi, iş mahkemelerinde şifahi yargılama usulünün uygulanacağı ve ilk oturumda mahkemenin, tarafları sulhe teşvik edeceğini hükme bağlamış olmakla, yargılamanın duruşmalı yapılması gerektiğini emretmiştir. Esasen şifahi usulü muhakemenin nasıl yapılacağını düzenleyen Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 473 ve ardından gelen maddelerinde duruşma yapma zorunluluğu getirilmiştir. Gerek 3917 sayılı Yasa ile 80. maddede yapılan değişiklikte gerekse İş Mahkemeleri Kanununda haczedilemezlik itirazının evrak üzerinde yapılacak inceleme ile sonuçlandırılacağına dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Öbür yandan, sözü edilen bu yasalarda İcra İflas Yasasında Öngörülen yargılama usulünün iş mahkemelerinde de uygulanabileceğine ilişkin ayrık bir hüküm getirilmiş değildir. 0 itibarla, olayda İcra İflas Kanununun yargılama yöntemine ilişkin hükümlerinin burada uygulama yeri yoktur. Hal 6Öyle olunca, duruşma yapılmaksızın evrak üzerindeki inceleme sonucuna göre karar verilmiş olması isabetsizdir.

 

2- Davada çözümlenmesi gereken hukuksal sorun, Kurum'un prim alacağından ötürü ilgili belediye organınca kamuya tahsis kararı alınan belediyenin bankadaki mevduatının haczedilip haczedilemeyeceği meselesidir.

 

Bilindiği gibi, 3917 sayılı Yasa ile değişik 506 sayılı Yasanın 80. madde si uyarınca, prim alacaklarının tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Kurum'un icra takibini anılan yasa hükümleri çevresinde yürüttüğü görülmektedir.

 

Davanın yasal dayanağı, hangi malların haczedilemeyeceği konusunu düzenleyen 6183 sayılı Yasanın 3986 sayılı Yasa ile değişik 70. maddesidir. Maddenin birinci bendi aynen: '233 sayılı Kamu iktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları, bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczedilemeyeceğini hükme bağlamıştır. Belediye de mahalli idarelerden sayıldığına göre, kural olarak belediye mallarının haczedilebileceğinin kabulü gerekir. Ancak, maddede, hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczedilemeyeceği öngörülmektedir. Belediye mallarının haczi ile ilgili 1580 sayılı Belediye Kanununun 19/7. maddesine göre, belediyelerin bahçeleri, umuma ait akar olmayan açık ve kapalı yerler, belediye vergi ve resimleri ile kamu hizmetine tahsis edilen ve akar olmayan emval ve eşyası haczedilemez. 277 sayılı Kanunun 1. maddesinde,. 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyelere verilen payların belediye vergi ve resimleri hükmünde olduğu kabul edilmiştir. 277 sayılı Yasanın değişiklikten önceki 1. maddesindeki hükmüne ve Belediye Kanununun 19/7. maddesine göre, Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyelere verilen paylar belediye vergi ve resimleri hükmünde bulunduğundan haczedilemiyordu. Ancak, 277 sayılı Yasanın 1. maddesi, 3986 sayılı Yasanın 18. maddesiyle değiştirilmiş ve Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payların 6183 sayılı Yasa ile yapılan takiplerde haczedilebileceği hükme bağlanmıştır.

 

Prim alacağının takibinde 6183 sayılı Yasa hükümleri uygulanacağına göre, Kurum'un yaptığı icra takibinde Belediye Gelirleri Kanunu ile diğer kanunlarla belediyeye verilen payın haczedilebileceği açıktır.

 

Yasada, özel kişiler lehine değil de kamu kuruluşları lehine yapılan bu değişikliğin amacı, belediyelerden alacaklı durumunda bulunan ve kamu hizmeti gören kamu kuruluşlarının kısmen de olsa gördükleri hizmetin aksamasını önlemektir. Zira, 6183 sayılı Yasaya göre alacaklı durumunda olan kamu kuruluşlarının gördüğü hizmetin belediyelerin gördüğü kamu hizmetinden daha aşağıda olduğu düşünülemez.

 

Kanun, Kurum'un prim alacağını kamu alacağı düzeyine getirmiş ve zor durumda bulunan Sosyal Sigortalar Kurumu'nun yüksek oranlara varan belediyelerdeki prim alacaklarının tahsilinde kolaylık sağlamayı amaçlamıştır.

 

Olayda, belediyenin bankalardaki mevduatının yukarıda değinilen yasalarla belediyeye verilen paylar olduğu konusunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

 

Bu payların belediyenin yetkili organınca verilen kararla kamuya tahsis edildiği iddiasına gelince; Belediye Gelirleri Kanunu ve diğer kanunlarla belediyeye verilen payların belediye vergi ve resimleri gibi sayılacağı 277 sayılı Yasanın 1. maddesinin açık hükmü gereğidir. Esasen anılan Yasaya göre bu paylar kamuya tahsis edilmiş olmaktadır. Başka bir anlatımla, belediye vergi ve resimleri kamu hizmetinde kullanılacağı için mahiyeti itibariyle kamuya tahsislidir. Belediyenin yetkili organının bu payları kamuya tahsis kararı alması fazladan bir işlemdir. Ve giderek belediyenin prim borcunu ödememek için böyle bir tahsis kararı alması baskın olasılık dahilindedir. Belediyenin böyle bir amaçla tahsis kararını almış olması hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğurur.

 

Konuyu özetlemek gerekirse, Belediye Gelirleri Kanunu ve diğer kanunlarla belediyeye verilen paylar hakkında kamuya tahsis kararı alınmış olsa bile 3986 sayılı Yasaya göre Kurum'un prim alacağından ötürü bu payların haczi kabildir.

 

Mahkemece açıklanan bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı düşüncelerle haczin kaldırılmasına karar verilmiş olması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

 

O halde, davalı Kurum'un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

 

SONUÇ Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 18.5.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972