 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E. 1993/8955
K. 1994/11761
T. 13.6.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZELLEŞTİRILEN KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ
ÖZELLEŞTİRME ÖNCESİ BORÇLAR
SOSYAL SİGORTALAR KURUMU ALACAKLARI
KARAR ÖZETİ Özelleştirilen Kurumlar, özelleştirmeden önceki tüm borçlarından, bu arada Sosyal Sigortalar Kurumu 'na olan sosyal yardım zammı borçlarından da sorumludurlar. Bunlar, yeni işverene intikal eder.
Sosyal Sigortalar Kurumu' nun; malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı bağlamasından dolayı, hak sahiplerine sosyal yardım zammına olanak veren yasanın yürürlüğü tarihinden itibaren, sosyal yardım zamlarını geri alma hakkı doğmuştur.
(506s. SSK. m. 24/1)
(3291 s. KİTÖK. m. 14/d)
Davacı, davalı Kurum' ca fazla tahsil edilen 540.318.500 TL. nin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, özelleştirmeye tabi tutulan davacı iştirak halindeki kuruluşundan özelleştirme öncesi döneme ilişkin', Sosyal Sigortalar Kurumu' nca ödenmiş olan sosyal yardım zamlarının hangi oranda geri' alınabileceği noktasında toplanmaktadır. Mahkeme, ancak, Sosyal Sigortalar kurumu' na, ödemiş olduğu sosyal yardım zamlarını geri alma hakkını veren 3395 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarih ile özelleştirmenin gerçekleştiği ve KİT statüsünün sona erdiği tarih arasında kendilerine gelir bağlanmaları nedeniyle sosyal yardım zammına hak kazanan sigortalılar yönünden Kurumun geri alma hakkının doğduğunu, daha önceki tarihlerde kendilerine gelir bağlanan sigortalılara yapılan sosyal yardım zamlarının kapsam dışında kaldığı sonucuna ulaşmış ve hükmünü bu esas üzerine kurmuştur.
Gerçekten, davanın yasal dayanağını oluşturan 3395 sayılı Kanunla kabul edilip, 506 sayılı Yasanın ek madde 24'e ilave edilen (1) bendi uyarınca, Kurum, tüm Devlet ve Mahalli İdareler Kuruluşlarından çalıştığı en son kuruluş olarak ayrılmak suretiyle, kendisine 506 sayılı Kanun hükümlerine göre malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı bağlanan kişilere ödediği sosyal yardım zamlarını geri alma hakkına kavuşmuştur. Anılan yasa kuralı, Kurum'un geri alma hakkını düzenlerken, gelir bağlama tarihi itibariyle bir ayırım yapmamış, başka bir anlatımla, sosyal yardım zammına olanak veren yasanın yürürlüğü tarihinden itibaren kendisine aylık bağlananlara ödenen sosyal yardım zammının gen alınabilme imkanını verip, önceki dönemde kendisine aylık bağlanmış olanlar yönünden bu hakkı kısıtlamamıştır. Yasa bir bütünlük içerisinde 3395 sayılı Yasanın yürürlüğünden önce veya sonra 506 sayılı Yasaya göre yukarıda sözü edilen üç sigorta dalından aylık bağlanmış olanlara ödenen sosyal yardım zamlarının yasanın yürürlük tarihinden itibaren ilgili kamu kuruluşundan geri alabilme imkanını Kurum'a vermiştir. Böylece yasa, getirdiği bu yeni düzenleme ile Sosyal Sigortalar Kurumu' nun 506 sayılı Yasa ile yüklendiği görevler dışında ve sosyal sigortalar hukukuna aykırı olarak getirilen yükümü, bir ölçüde telafi etmek istemiş ve Kurum'a geri alma hakkı tanımıştır. Mahkemenin, Kurum'a tanınan bu yasal hakkını yasanın yürürlüğünden sonra aylık alanlara hasretmesi yasaya açıkça aykırılık oluşturur. Öte yandan, özelleştirilen kurumların, özelleştirilmeden önceki döneme ilişkin tüm borçlardan sorumlu olmaları, gene özelleştirme esaslarını düzenleyen 3291 sayılı Kanunun açık gereğidir. Sözü edilen Yasa 14 (d) maddesinde, özelleşen Kurumun yükümlülüğünü açıkça kabul etmiş ve özelleşen Kurumun tüm aktif ve pasiflerinin intikal edeceğini hükme bağlamıştır. Kaldı ki, bu tür bir yükümlülük 506 sayılı Yasanın öngördüğü sisteme de uygundur. Anılan Yasa 82. maddesinde, işyerinin devri halinde, Kurum alacaklarını güvenceye almış ve yeni işverenin sorumluluğunu temel ilke olarak kabul etmiştir. Şu duruma göre, özelleşen iştirakin tüm borçlarının yeni işverene intikal ettiğini kabulle, sonuca gitmek gerekirken, yasa kurallarını aksine düşünce ile uygulamamak usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 13.6.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.