T.C. YARGITAY10. Hukuk DairesiE: 1992/7389K: 1992/12310T: 15.12.1992
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

DAVA : Davacı, köy nezdinde 1.1.1978 tarihinden sigortalı çalıştığı tarihe kadar aylık 200 lira ücretle çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün davalılardan Kurum Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Mehmet Şahin tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

KARAR : Davacının, davalı işveren köy muhtarlığı nezdinde, 1.1.1978-1.8.1985 tarihleri arasında, aylık 200 TL. ücret üzerinden sigortalı sayılması gereken hizmetlerinin saptanmasına ilişkin istemi mahkemece aynen hüküm altına almıştır. Gerçekten, dosyadaki belge ve bilgilerden davacının, uyuşmazlık konusu süre içerisinde, köy muhtarlığı emrinde, köy elektrik işlerinin bakım ve diğer işlerinde çalıştığı ve bu çalışmalar karşılığı kendisine aylık belirli ücret ödendiği tartışmasızdır. Hernekadar, davacının günlük çalışma saatleri belli değilsede, köy muhtarı ve tanık beyanlarından açıkça anlaşıldığı üzere, hizmetini her an köy muhtarlığı emrine verecek biçimde hazır bulundurduğu ve işe çağrıldığında geldiği, gerekli işleri gördüğü bu çalışmalar dışında kendi özel işleri ile meşgul olduğu anlaşılmaktadır. Şu duruma göre, hizmet aktinin unsurları olan "bağımlılık" ve "zaman" unsurlarının olayda gerçekleştiği ortaya çıkmaktadır. Ancak bu çalışmaları tam gün üzerinden kabul etmek mümkün olmadığı gibi, bir ayın her günü muntazaman belli saatlerde geçmiş hizmetler olarak da dikkate almak mümkün değildir. Bunun sonucu, sigortalının, kimi sosyal sigorta işlemlerinde nazara alınmak üzere, prim ödeme gün sayılarının saptanmasında, bu süreler mahkemenin kabul ettiği biçimde tam gün veya ay olarak düşünülemez. Bu durumda bir tam iş gününü işveren emrinde veya hizmetinde çalışarak geçiren bir sigortalı ile, dava konusu olayda olduğu türden sigortalı arasında fark kalmaz. Hukuksal açıdan, sigortalı sayılabilme yönünden hizmet akdine dayalı olarak, "part-time" denilen türden, günün belli saatlerinde çalışabilmek mümkün olabildiği gibi, haftalık veya aylık belirli gün veya saatlerde çalışabilme mümkündür. Sonuçta bütün bu bu sürelerin aylık kaç güne ve saate karşılık olabildiğini saptamak ve sigortalı prim ödeme gün sayılarını ortaya koymak gerekir. Dava konusu olayda, sigortalı davacının muntazaman ve devamlı günün her saatinde çalışmadığı açıkça belli olduğundan, kişinin aylık sigortalı gün sayısını belirleme yönünden, köyün elektrik işlerinin hacmi, görülen işin niteliği, bu işler için ne kadar zaman gerekeceğini uzman kişi aracılığı ile saptamak ve aylık prim ödeme gün sayısı ve kazançları buna göre belirlemek gerekirken, global biçimde, aylık tam gün üzerinden sigortalılığa hükmetmek usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

SONUÇ: : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA 15.12.1992 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.