 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1991/1852
K: 1991/1079
T: 11.02.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZET: Tarım işi yapanlar Bağ-Kur sigortalısı sayılamazlar.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 24/1)
Davacı, Bağ-Kur'a re'sen tescil işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yüklenen yükümlülüklerin ortadan kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme,davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Davacı vekilinin, 4.1.1990 tarihinde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu Genel Sekreterliği'ne atanması nedeniyle 31.1.1990 tarihinde adının baro levhasından silindiği ve 1136 sayılı Kanunun 11, 72/e, 71/4. maddeleri gereğince davacının vekili sıfatı ile davayı takip etme olanağı yasal olarak ortadan kalktıktan sonra davacı vekiline kararın 13.3.1990 tarihinde yapılan tebliği geçerli olmadığı gözetilerek temyiz isteminin süresinde olduğunun kabulü gerekirken, temyiz isteminin süre açısından reddi usul ve yasaya aykırı bulunduğundan yerel mahkemenin 30.3.1990 tarihli ret kararının bozulmasına,
İşin esası ile ilgili temyiz itirazlarına gelince;
Davacının 1.1.1985 tarihinden itibaren 2926 sayılı Kanuna göre tarım sigortalısı olduğu, 18.3.1985 tarihli giriş bildirgesi ile tarım sigortalısı olarak tescil edildiği, primlerini ödediği konularında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı sebze üreticisi ve satıcısı olması nedeniyle, 19.11.1984 tarihinde sebze üreticisi ve satıcısı olarak Eskişehir Esnaf ve Sanatkarlar siciline kaydının yapıldığı, bu kayıt nedeniyle 1479 sayılı Kanunun 3165 sayılı Kanunla değişik 24. maddesi şumulüne girdiğinden bahisle 19.11.1984 tarihinden geçerli olmak üzere zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olarak re'sen kayıt ve tescil olunduğu ve 742.000 TL. prim ve gecikme zammı tahakkuk ettirildiği, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmakta olup, açılan bu davada, sözü edilen bu re'sen kayıt ve tescil ve prim tahakkuk işleminin iptali istenmektedir.
Çözümlenmesi gereken hukuksal sorun, 19.11.1984 tarihinden beri sebze üreticisi ve satıcısı olması nedeniyle Eskişehir Esnaf ve Sanatkarlar sicilinde kayıtlı bulunan, gerçekten sebze üreticisi ve satıcısı olarak çalışan davacının 1479 sayılı Kanunun 24. maddesi gereğince zorunlu Bağ-Kur sigortalısı mı, yoksa 2926 sayılı Kanunun 2. maddesi gereğince tarımda kendi adına ve hesabına çalışan tarım sigortalısı mı olduğu noktasında toplanmaktadır.
1479 sayılı Kanunun 24/I. maddesinde kimlerin zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olduğu ve koşulları açıklanmış, kimlerin zorunlu Bağ-Kur sigortalısı sayılamayacağı da anılan maddenin II. bendinde gösterilmiştir. II. bendin (d) fıkrasına göre tarım işi yapanların Bağ-Kur sigortalısı sayılamayacağı açıktır. Davacı sebze üreticisi olduğuna, kendi ürettiği sebzeleri sattığına göre, yaptığı işin galip yönü tarım işidir. Bu nedenle 2926 sayılı Kanunun 1 ve 2. maddeleri koşulları gerçekleşmiş bulunduğundan, 1.1.1985 tarihinden itibaren tarım sigortalısı olarak kayıt ve tescil olunmuş ve primleri de ödenmiştir. Davacının tarım işi yapması dolayısıyla 1479 sayılı Kanun açısından Bağkur sigortalısı sayılamayacağı, tarım sigortalısı olduğu düşünülerek davanın kabulü gerekirken, yazılı düşüncelerle davanın reddi yolunda hüküm kurulmuş olması usule ve yasaya aykırıdır.
O halde, davacının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11.2.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.
