Davacı, davalıya 1.8.1980 tarihinden 1.8.1984 tarihine kadar fuzulen ödenen malûliyet aylığı tutarı 632.682.- lira ve bu miktara ilişkin 512.388.- lira faiz olmak üzere toplam 1.145.070.- liranın ve icraya verilen miktar üzerinden icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

 

Mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.

 

Hükmün, taraflar avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

 

Dava, yanlış ve yersiz olarak ödenen malûllük aylığının geri ödenme istemine ilişkindir. Davacıya, 20.2.1973 tarihli işe giriş ve 9.5.1980 günlü talebi nazara alınarak yasanın aradığı koşulları yerine getirdiğinden, 9.5.1980 tarihinden itibaren malûllük aylığı bağlandığı ve ödemenin 1.7.1984 tarihine kadar devam ettiği, malûllük aylığı bağlanırken dosya arasında mevcut olmayan sonradan saptanan 955-961 tarihleri arasındaki çalışmaların varlığının tespiti üzerine, davalının 506 sayılı Yasanın 54. maddesinin öngördüğü koşullara sahip olmadığının belirlenmesi üzerine malûllük aylığının kesildiği, davalının kesilme işleminin iptali için açmış olduğu davanın reddedildiği, uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık Kurumun 4 yıl süre ile yanlış ödediği malûllük aylığını, geri alıp almayacağı, başka bir anlatımla, davalının, malûllük aylığı bağlanırken Kurumu yanıltıp yanıltmadığı, giderek kötü niyetli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

 

Gerçekten, davalı 506 sayılı Yasanın 53. madde anlamında malûl sayıldığından kuruma 54. madde gereğince malûllük aylığı bağlanması için başvurmuş, kurumca yapılan inceleme sonucu, yasanın aradığı koşullara sahip olduğundan 1.8.1980 tarihinden geçerli olmak üzere, malûllük aylığı bağlanmış ve 4 yıl süreyle ödenmiştir. Davalının malûllük aylığı bağlanması işleminde Kurumu yanılttığı, kötü niyetli olduğu söylenemez. Zira, eğitim düzeyi sınırlı ve belirli yaşa gelmiş sigortalıdan, 25 yıl öncesine ait çalışmalarını hatırlayıp buna göre, 54. maddenin öngördüğü koşullara sahip olup olmadığının matematiksel olarak hesabını yapmasının istenmesi, hayatın olağan akışına ve yaşam deneyimlerine uygun düşmeyeceği ortadadır. Esasen, anılan görev sigortalı ile ilgili tüm bilgi ve belgeleri elinde bulunduran davacı kuruma aittir. Kurum Anayasadan kaynaklanan sosyal güvenlik ödevinin zorunlu sonucu bulunan gerekli araştırma görevini yapmadan malüllük aylığı bağlamış ise, bunun sonucuna katlanması gerektiği, sözgötürmez. Şu duruma göre, davalının iyi niyetli olduğu, durumu bilerek malûllük aylığı almadığı, dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Kaldı ki, iyi niyet asıldır ve davacı Kurum davalının kötü niyetli olduğunu iddia ve kanıtlamış da değildir. Öte yandan, bir çok Yargıtay kararında anlatımını bulduğu üzere, iyi niyetle zenginleşen kimse zenginleşmenin geri verilmesinden ötürü, zenginleşme hiç olmasaydı bulunacağı durumdan daha kötü duruma düşürülmez. Yaşam deneyimlerine göre, davalı günümüzün koşullarına göre günü gününe ve kıtı kıtına yaşayan kimse olduğunun kabulü gerekir. Bu durumda, özellikle yanlış ödemelerin geri alınması durumunda zenginleşme hiç olmasaydı, davalı bulunacağı durumdan daha kötü duruma düşeceği açık-seçiktir.

 

Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular ve özellikle Borçlar Kanununun 63. maddesinin koşullarının olayda oluştuğu gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

 

O halde, bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.

 

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.12.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972