 |
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E:1989/4854
K:1989/7248
T:17.10.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- YABANCI ÜLKEDE GEÇEN HİZMETLER (BAŞVURU SÜRESİ)
- ZORUNLU NEDEN
ÖZET : Yabancı ülkede geçen hizmetlerin borçlandırılması için başvuru süresinin geçirilmesi durumunda, işçinin raporunda belirtilen yüksek tansiyon ve mide ülseri tanıları, gecikmeye neden olacak ağırlıkta bulunmadığından zorunlu neden olarak kabul edilemez.
(3201 s. ÇTHK. geçici m. 1)
Davacı, 3201 sayılı Yasaya göre borçlanma talebinin kabulüyle Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Davacının, Federal Almanya'dan 22.5.1985 tarihinden önce yurda döndüğü, davanın yasal dayanağını oluşturan 3201 sayılı Kanun uyarınca, borçlanma için başvuru süresinin sonu olan 22.5.1987 tarihine kadar borçlanma istemediği, bu süreyi geçirdikten sonra, 26.10.1987 günü Kuruma başvurduğu konularında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, süresinde borçlanma başvurusu yapılmamış olmasının, mücbir sebepten kaynaklanıp kaynaklanmadığı konusundadır.
Davacı, acil hastalığından kaynaklanan mücbir sebep nedeniyle, süresinde başvurmadığını ileri sürerek, borçlanma isteminin geçerli olduğunun kabulüne ve Kurumun borçlanma isteminin reddine dair kararının kaldırılmasına ve bu konudaki sataşmanın önlenmesine, kaşar verilmesini istemekte, davalı Kurum ise, bu iddianın haksız ve dayanaktan yoksun olduğunu savunmaktadır. Davacı, mücbir sebebin kanıtı olarak, özel aile polikliniği dahiliye mütehassısından aldığı ve 15.5.1987-26.10.1987 tarihleri arasında hypertansion+mide ülseri tedavisi gördüğüne ilişkin bir yazıyı ibraz etmiş ve mahkeme, bunu yeterli görerek mücbir sebebin varlığını kabul edip, istek doğrultusunda hüküm kurmuştur.
Davacının, 7.9.1984 tarihinde yurda kesin dönüş yaptığı, 3201 sayılı Yasa uyarınca daha önce değerlendirilmemiş bulunan yabancı ülkede geçen hizmetlerini borçlanmayı isteyebileceği halde, yasanın geçici 1. maddesinin öngördüğü sürede istemeyerek, 2 yıllık başvuru süresini taşırdığı ve sürenin sona erdiği 22.5.1987 tarihinden çok sonra, 26.10.1987 günü kurumdan borçlanma istediği ve Kurumun süre aşımı nedeniyle bu isteği reddettiği, dosya içeriğinden anlaşıldı.
3201 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinde öngörülen 2 yıllık başvuru süresinin elverişli bir süre olduğu açıktır. Her ne kadar, bu sürenin sona erdiği 22.5.1987 tarihinden bir hafta önce, 15.5.1987 tarihi ile, başvuru günü olan 26.10.1987 tarihleri arasında davacının hypertansion+peptik ulcus tedavisi gördüğüne dair bir belge ibraz edilmiş ise de, bu belge, resmi rapor niteliğinde olmadığı gibi, ayrıca tasdiksizdir ve davacının hastalığının, tedavi gördüğü tarihler arasında, borçlanma başvurusu formunu bizzat doldurmaya ve Sosyal Sigortalar Kurumuna vermeye veya bu işi yapmak üzere notere giderek veya noteri meskenine davet ederek bir vekaletname düzenlettirip vekil tayin etmeye engel olacak nitelik ve ağırlıkta olduğuna ilişkin bir kayıt içermemektedir. Mahkemece, davacının sözkonusu belgenin şekil ve içeriğinin elverişsizliği gözönünde tutulmadan ve bu konuda yeterli araştırma ve inceleme yapılmadan, anılan belgenin mücbir sebebin kanıtı olarak kabulüyle, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.10.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.