DAVA  :  Davacı, murisi ... 'in askerliğini yapmakta iken hava değişiminde geçen sürenin 9 aylık kesiminin borçlanılabileceğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.

Hüküm, taraflar Avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi :

 

 

KARAR  :  1 - Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hüküm dayandığı gerektirici nedenlere göre, davalı Kurumun temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2 - Davada; murisin askere sevk ve 3.10.1942 tarihinde terhis edildiği, 6.9.1938 -6.8.1939 10.7.1939 - 10.11.1939 -26.6.1940 - 26.10.1940 tarihleri arasında almış olduğu 20 aylık hava değişiminin 3 ayının askerlikten sayıldığı konuları tartışmasızdır.

Davanın yasal dayanağı 506 sayılı SSK'nun 60/F maddesi olup, uyuşmazlık 1111 sayılı askerlik Kanununun 77 ve 78 nci maddeleri gereğince Askerlikten sayılmayan, ancak, hava değişiminde geçen sürenin anılan maddeye dayanılarak borçlanılabilip borçlanılmayacağı noktasında toplanmaktadır.

Hava değişiminde geçen sürenin er olarak silah altında geçen süreye dahil edilemiyeceği bir yorum meselesidir. Şüphesiz yasa hükmü, konuluş amacına uygun bir biçimde yorumlanmalıdır. Kural olarak bir hükmün amacı olarak değerlendirilebilecek olan "özü" ile biçimini oluşturan "sözü" özdeştir ve ayrık olarak bunlar arasında bir bağdaşmazlık varsa, öze itibar edilmesi, yasaların, yorum kurallarının imkan verdiği ölçüde çalışanlar lehine yorumlanması gerekir.

Yasa koyucu Askerlikte geçen bu bakımdan sigortalı olarak çalışılmayan ve dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarında nazara alınmayan sürelerin borçlanılmak suretiyle değerlendirilmesini amaçlamış, 506 sayılı Kanunun 60/F maddesi hükmünü getirmiştir. Amacın, Askerlik nedeniyle çalışılamayan sürelerin borçlanılmak suretiyle uzun vadeli sigorta kollarında değerlendirilmesi olduğu açıktır. Murisin, askerlikte hastalanması sonucu hava değişimi aldığı ve hastalığı nedeniyle hava değişimi süresince sigortalı bir işte çalışamadığı ortadadır. Hava değişimi ile kıtasından ayrılmakla askerlikten ilişiği kesilmiş, hava değişimleri sonunda tekrar kıtasına sevk edilmiş, 2 sene daha askerlik yapmıştır. Yasa koyucu sadece askerlikten sayılan sürelerin borçlanılmasını amaçlaması halinde bu esasına açıklık getireceği ve "er olarak silah altında geçen ve askerlikten sayılan sürelerin borçlanılabileceği" hükmü getirilmediğine, dolayısıyla 1111 sayılı Kanuna göre askerlikten sayılmayan, ancak sigortalı bir işte hastalık nedeniyle çalışan olanağı bulunamayan hava değişimi süresinin borçlanılması yasaklanmış bulunduğuna, hava değişimi sürelerinde de murisin askerlikle ilişiği kesilmemiş olduğuna göre, askerliğe sevk ve terhis tarihleri arasında hava değişiminde geçen sürelerinde er olarak silah altında geçen süreler olarak kabulü ve borçlanılması sigortalı lehine yorum kuralı sonucu olacağı ortadadır. Yasa metnindeki "er olarak silah altında geçen süreler" sözcükleri yorumlanırken, sigortalı lehine yorum kuralından hareketle geniş yorumlu-sonuca gidilmesi gerekirken, dar yoruma tabi tutulup sadece askerlikten sayılan sürelerin er olarak silah altında geçen süre olarak kabulü isabetsizdir.

O halde, davacının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

 

 

SONUÇ  :  Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMAZINA, 11.4.1988 gününde oyçokluğuyla karar verildi. 

 

KARŞI OY YAZISI: Davacının murisinin askerliği sırasında 6.9.1938-26.10.1940 tarihleri arasında 20 ay hava değişimi aldığı, bunun 3 ayının askerlikten sayıldığı tartışmasızdır. Uyuşmazlık 1111 sayılı Askerlik Kanununu 77-78 nci maddeleri gereğince askerlikten sayılmayan hava değişimi sürelerinin, 506 sayılı Kanunun M. 60/F uyarınca borçlanılıp borçlanılmayacağı konusundadır. 506 sayılı K. m. 60/F ile, askerlikte geçen ve zorunlu biçimde sigortalı olarak çalışılamayan sürelerin sigortalı hizmet biçiminde değerlendirildiği ortamdadır. M.60/F ".. er olarak silah altında geçen sürelerin" borçlanılabileceğini kabul etmiştir. Hava dağişimi alan er; hava değişiminin memleketinde, evinde geçirmektedir. Bu süreyi, kendi işinde veya başka bir işte çalışarak değerlendirmesi mümkündür ve bu süre fiili olarak silah altında geçen sürelerden değildir. Durumu eylemli olarak silah altında bulunanlardan farklıdır. Nitekim, bu nedenledir ki, 1111 sayılı Kanunla, hava değişiminin 3 ayının askerlikten sayılması mümkün değildir. Yasa koyucu, hiçbir zaman askerlik süresinden daha uzun sürelerin, askerlik borçlanması yoluyla, sigortalı hizmet sayılmasını amaçlamamıştır. Sayın çoğunluğun düşüncesi kabul edildiği takdirde, davacı hava değişiminin tümünün ve öteki askerlik süresinin borçlanılmasını isteyebilir ve o zaman askerlikten sayılmayan dönemler için dahi yorum yoluyla borçlanma imkanı yaratılmış olur ki bu durumun yasa ile güdülen amaca ters düşeceği tartışılamaz. Bu nedenle, sayın çoğunluğun, kararın bozulmasına ilişkin görüşüne karşıyız. Örnek nitelikteki kararın onanması oyundayız.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972