DAVA: Davacı, murisi Eyüb'ün askerliğini yapmakta iken hava değişiminde geçen sürenin 9 aylık kesiminin borçlanılabileceğinin tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, taraflar avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

 

 

KARAR: 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre, davalı kurumun temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- Davada, murisin askerlik görevini yapmakta iken hastalığı nedeniyle hava değişiminde geçen 17 ayılk sürenin 9 aylık kesiminin borçlanabileceğinin tesbitine karar verilmesi istenmiştir.

Murisin 28.4.1938 tarihinde askere sevk ve 3.10.1942 tarihinde terhis edildiği, 6.9.1938-6.8.1939-10.7.1939-10.11.1939-26.6.1940-26.10.1940 tarihleri arasında almış olduğu 20 aylık hava değişiminin 3 ayının askerlikten sayıldığı konuları tartışmasızdır.

Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 60/F maddesi olup, uyuşmazlık 1111 sayılı Askerlik Kanunu'nun 77 ve 78. maddeleri gereğince askerlikten sayılmayan, ancak, hava değişiminde geçen sürenin anılan maddeye dayanılarak borçlanılabilip borçlanılamayacağı noktasında toplanmaktadır.

Hava değişiminde geçen sürenin, er olarak silah altında geçen süreye dahil edilip edilmeyeceği bir yorum meselesidir. Şüphesiz yasa hükmü, konuluş amacına uygun bir biçimde yorumlanmalıdır. Kural olarak bir hükmün amacı olarak değerlendirilebilecek olan "özü" ile biçimini oluşturan "sözü" özdeştir ve ayrık olarak bunlar arasında bir bağdaşmazlık varsa, öze itibar edilmesi, yasaların, yorum kurallarının imkan verdiği ölçüde çalışanlar lehine yorumlanması gerekir.

Yasa koyucu askerlikte geçen, bu bakımdan sigortalı olarak çalışılamayan ve dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarında nazara alınmayan sürelerin borçlanılmak suretiyle değerlendirilmesini amaçlamış, 506 sayılı Kanun'un 60/F maddesi hükmünü getirmiştir. Amacın, askerlik nedeniyle çalışılamayan sürelerin borçlanılmak suretiyle uzun vadeli sigorta kollarında değerlendirilmesi olduğu açıktır. Murisin, askerlikte hastalanması sonucu hava değişimi aldığı ve hastalığı nedeniyle hava değişimi süresince sigortalı bir işte çalışmadığı ortadadır. Hava değişimi ile kıtasından ayrılmakla askerlikten ilişiği kesilmemiş, hava değişimleri sonunda tekrar kıtasına sevk edilmiş, 2 sene daha askerlik yapmıştır. Yasa koyucu sadece askerlikten sayılan sürelerin borçlanılmasını amaçlaması halinde bu amacına açıklık getireceği ve "er olarak silah altında geçen ve askerlikten sayılan sürelerin borçlanılabileceği" hükmüne sevkedeceği açıktır. Anılan madde ile "askerlikten sayılan sürelerin borçlanılabileceği" hükmü getirmediğine ve dolayısıyla 1111 sayılı Kanun'a göre askerlikten sayılmayan, ancak sigortalı bir işte hastalık nedeniyle çalışma olanağı bulunamayan hava değişim süresinin borçlanılması yasaklanmamış bulunduğuna, hava değişimi sürelerinde de murisin askerikle ilişiği kesilmemiş olduğuna göre askerliğe sevk ve terhis tarihleri arasında hava değişiminde geçen sürelerin de er olarak silah altında geçen süreler olarak, kabülü ve borçlanılması sigortalı lehine yorum kuralı sonucu olacağı ortadadır. Yasa metnindeki "er olarak silah altında geçen süreler" sözcükleri yorumlanırken sigortalı lehine yorum kuralından hareketle -geniş yorumla- sonuca gidilmesi gerekirken dar yoruma tabi tutulup sadece askerlikten sayılan sürelerin er olarak silah altında geçen süre olarak kabulü isabetsizdir.

O halde, davacının bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

 

 

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA- temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,Başkan Servet Çolakoğlu ve Üye Teoman Ozanoğlu'nun muhalefetlerine karşı Üye Cahit Kadılar Orhan Yalçınkaya ve Resul Aslanköylü'nün oylarıyla ve oyçokluğula 11.4.1988 gününde karar verildi.

 

KARŞI OY YAZISI: Davacının murisinin askerliği sırasında 6.9.1938-26.10.1940 tarihleri arasında 20 ay hava değişimi aldığı, bunun 3 ayının askerlikten sayıldığı tartışmasızdır. Uyuşmazlık, 1111 sayılı Askerlik Kanunu'nun 77-78. maddeleri gereğince askerlikten sayılmayan hava değişimi sürelerinin 506 sayılı Kanun, madde 60/F uyarınca borçlanılıp borçlanılamayacağı konusundadır. 506 sayılı Kanun, madde 60/F uyarınca askerlikte geçen ve zorunlu biçimde sigortalı olarak çalışılamayan sürelerin sigortalı hizmet biçiminde değerlendirildiği ortadadır. Madde: 60/F "... er olarak silah altında geçen sürelerin" borçlanılabileceğini kabul etmiştir. Hava değişimi alan er, hava değişimini memleketinde, evinde geçirmektedir. Bu süreyi, kendi işinde veya başka bir işte çalışarak değerlendirmesi mümkündür. Ve bu süre fiili olarak silah altında geçen sürelerden değildir. Durumu eylemli olarak silah altında bulunanlardan farklıdır. Nitekim, bu nedenledir ki, 1111 sayılı Kanun'da hava değişiminin 3 ayının askerlikten sayılabileceği kabul edilmiştir. Askerlikten sayılmayan bir dönemin, silah altında geçen süre sayılması mümkün değildir. Yasa koyucu hiçbir zaman askerlik süresinden daha uzun sürelerin, askerlik borçlanması yoluyla, sigortalı hizmet sayılmasını amaçlamamıştır. Sayın çoğunluğun düşüncesi kabul edildiği takdirde, davacı hava değişiminin tümünün ve öteki askerlik süresinin borçlanılmasını isteyebilir ve o zaman askerlikten sayılmayan dönemler için dahi yorum yoluyla borçlanma imkanı yaratılmış olur ki, bu durumun yasa ile güdülen amaca ters düşeceği tartışılamaz.

Bu  nedenle, sayın çoğunluğun kararın bozulmasına ilişkin görüşüne karşıyız. Örnek nitelikteki kararın ONANMASI oyundayız.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972