 |
T.C.
YARGITAY
Onuncu Ceza Dairesi
E. 1993/657
K. 1993/1001
T. 2.2.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
3167 SAYILI KANUNA AYKIRI DAVRANIŞ
YETKİ İHTİLAFI
KARAR ÖZETİ Mahkemelerin bir davada kendilerini yetkisiz saymaları durumunda yetki uyuşmazlığını çözen merci'in kararı kesindir. Yani, hem mahkemeyi hem Yargıtay'ı bağlar.
(3167 s. Çek K. m. 16)
(YİBK., 10.6.1942 gün ve 26/16 s.)
3167 sayılı Yasaya aykırılık suçundan sanık Muhammet'in yargılanması sonunda, Şişli 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 4.6.1992 gün ve 1992/ 540-679 sayılı yetkisizlik kararı üzerine İstanbul 11. Asliye Ceza Mahkemesi'nce de verilen 16.9.1992 gün ve 1992/991-1085 yetkisizlik kararı nedeniyle oluşan yetki uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın gönderildiği mercii İstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin, İstanbul 11. Asliye Ceza Mahkemesi'nin yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair, 20.10.1992 gün ve 1992/71 müt. sayılı kararı havi dosya incelendi.
İncelenen dosya içeriğine, sanığın üzerine atılan suçun niteliğine, iddianamede olayın anlatılış biçimine, aynı borç ilişkisinden dolayı verilen iki ayrı çekin değişik yerde ibraz edilmesine karşın bu ibraz yerlerindeki mahkemelerin hepsinde yetkili olduğu tartışmasız ise de, bu ibraz yerlerinden birisi olan Şişli 1. Asliye Ceza Mahkemesi'ne dava açılmış olmakla artık o mahkemenin yetkisizlik kararı vermemesi gerektiği, bu hususun benzer bir olay nedeniyle Yüksek Yargıtay Onuncu Ceza Dairesi'nin 3.7.1992 gün ve 1992/9701 E., 1992/8019 K. sayılı ilamı ile de kabul edilmiş olunduğu gözetilmeksizin, yazılı şekilde gerekçe ile 11. Asliye Ceza Mahkemesi'nin yetkisizlik kararının kaldırılmasında isabet görülmediğinden bahisle;
CMUK.nun 343. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 15.1.1993 gün ve 002322 sayılı yazılı emirlerine müsteniden ihbar ve mevcut evrak C. BaşSavcılığı'nın 20.1.1993 gün ve YE/5378 sayılı tebliğnamesiyle Daireye gönderilmekle incelendi ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Mahkemeler bir davada kendilerini yetkisiz sayabilirler. Yasa buna "yetkide selbi ihtilaf" demektedir. CYU. Yasasının 18. maddesi uyarınca yetkisizlik uyuşamazlığını müşterek yüksek mahkeme çözer. Bir başka ifade ile, bir Ağır Ceza Mahkemesi çevresi içinde iki adliye mahkemesi arasında çıkmış ise, müşterek ağır ceza mahkemesi, başka başka ağır ceza mahkemeleri çevresindeki iki adliye mahkemeleri arasında çıkmış ise, Yargıtay'ın bir Dairesi görevlidir (Halen 10. Ceza Dairesi görevlidir).
Uyuşmazlığı çözen "merci"in kararı kesindir. Yani, hem mahkemeyi hem Yargıtay'ı bağlar (Prof. Dr. Nurullah Kunter, Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, No: 196 sayfa: 386; Prof. Dr. Erdener Yurt can, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Şerhi, sayfa 326 ve 10.6.1942 gün ve 26/16 sayılı Tevhidi İçtihad Kararı).
Müşterek yüksek dereceli mahkemenin uyuşmazlığı çözen kararına karşı direnme mümkün olmadığı gibi Yargıtay yolu da kapalıdır. Bu düşünce, ceza davalarının en kısa zamanda sonuçlandırılmalarını sağlamak ve yargılamanın sürekliliğini aksatmamak ilkesine dayanır. Ceza davalarının belli bir yerde görülmesi kolaylık sağlamak içindir. Fazla kolaylık nerede sağlanabilir ise oranın mahkemesi bakmalıdır. Zira yer itibarıyla yetkisizlik uyuşmazlıklarında kamu düzeni söz konusu değildir.
Bu nedenlerle yerinde görülmeyen yazılı emir isteğinin (REDDİNE) ve dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılık makamına tevdiline, 2.2.1993 günü oybirliği ile karar verildi.