KARAR ÖZETİ 3167 sayılı Yasanın 16. maddesine göre aval vereni keşideci saymaya olanak bulunmadığından dava konusu çeklerden beş adedinde aval veren durumunda olan sanıklar bu çeklerden dolayı cezai yönden sorumlu tutulamazlar.

 

 

3167 sayılı Kanuna aykırılıktan sanıklar Mehmet, Mustafa ve Sadık'ın yapılan yargılanmaları sonunda; hükümlülüklerine dair, (Konya 4. Asliye Ceza Mahkemesi)nden verilen 27.5.1992 gün ve 1991/1032 esas, 1992/392 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi sanıklar tarafından istenilmiş olduğundan dava evrakı C. Başsavcılığının onama isteyen 2.2.1993 tarihli tebliğnamesi ile Daireye gönderilmekle incelenip gereği düşünüldü:

 

A- Yapılan duruşmaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre sanık Mehmet'in yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle bu sanık hakkındaki hükmün istem gibi ONANMASINA,

 

B- Sanıklar Mustafa ve Sadık'ın temyizlerine gelince:

 

Yerinde görülmeyen diğer itirazların reddine, ancak:

 

Türk Ticaret Yasasının 706. maddesine göre "çekte yazılı bedelin Ödenmesi kısmen veya tamamen aval ile temin olunabilir. Bu teminat muhatap hariç olmak üzere üçüncü bir şahıs yahut çek üzerinde imzası bulunan bir kimse tarafından da verilebilir". Aval, çek bedelinin ödenmesinden sorumlu olan kişiler lehine verilen bir tür teminattır.

 

Keşideci ile muhatap dışında kalan kişilerin çekin ön yüzüne atacakları imzalar ava! sayılır. Avalin kimin lehine yapıldığı belirtilmemişse keşideci için verildiği kabul edilir (TTY. 730/7, 613/111). Buna karşılık çekin arka yüzüne atılan imza beyaz ciro niteliğinde olduğundan aval sayılabilmesi için "Aval içindir" yada benzeri bir ifade ile birlikte kimin lehine verildiğinin belirtilmesi gerekir. Kısmi aval geçerli olup aval tarihinin gösterilmesi zorunlu değildir.

 

Yasal süre içinde ibraz edilerek karşılığının bulunmadığı belirlenen çekten dolayı aval veren kişi çek bedelinin ödenmesinden lehine aval verdiği kişiyle birlikte müteselsilen sorumludur (TTY. 614/1).

 

Açıklanan özellikleri itibariyle aval verenin sorumluluğu hukuksal niteliktedir.

 

3167 sayılı Yasanın 16. maddesi karşılıksız çek keşide edenlerin cezalandırılmasını öngörmüştür. Aval vereni aynı zamanda keşideci saymaya olanak bulunmadığından sözü edilen madde uyarınca cezai yönden sorumlu tutmak mümkün değildir.

 

Dava dosyası içeriğine göre suça konu olan çeklerden hesap sahibi Mehmet'in keşide ettiği 274583, 274584, 274585, 274586 ve 274587 seri numaralı çeklerin ön yüzünde imzaları bulunan sanıklar aval veren durumunda olduklarından bu çeklerden dolayı cezai yönden sorumlu tutulamazlar.

 

Buna karşılık muhatap bankanın 29 Nisan 1992 günlü cevap yazısına göre 705287 seri numaralı çekle ilgili 12308 numaralı hesabın sanıkların ortak hesabı olduğu ve bu çeki birlikte keşide ettikleri anlaşıldığından, anılan çek yönünden cezai sorumlulukları bulunmaktadır. Ancak, sözü edilen bu çekle ilgili ihtarnamenin tebliğ edildiği Mehmet'in sanıklar adına tebligatı almaya yetkisi bulunup bulunmadığı tebligat belgesinden anlaşılmaktadır.

 

Bütün bu durumlar dikkate alınarak 705287 seri numaralı çekle ilgili ihtar mektubunun tebliğ edildiği Mehmet'in 5584 sayılı Posta Yasasının 17. maddesine göre sanıklar adına iadeli taahhütlü mektup almaya yetkili olup olmadığının dolayısı ile tebligatın geçerli bulunup bulunmadığının araştırılarak belirlenmesi geçerli ise tebliğ günü olan 26.4.1991 tarihini izleyen düzeltme süresinin bitiminden itibaren 6 aylık süre geçtikten sonra 25.11.1991 tarihinde şikayetin yapıldığının gözetilmesi, tebligat geçerli değilse, 705287 sen numaralı çek için muhatap banka tarafından 3167 sayılı Yasanın 7. maddesine göre sanıklara yöntemine uygun ihtarat yapılmasının sağlanması, yasal süre içinde düzeltme hakkının kullanılıp kullanılmadığı da araştırılıp belgeleri getirtilerek sonucuna göre sanıkların hukuki durumlarının tayini gerekirken tüm çeklerden sorumlulukları kabul edilerek ve eksik araştırma ile yazılı biçimde hüküm kurulması,

 

Yasaya aykırı, sanıkların temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden hükmün bu sebeplerden dolayı isteme aykırı olarak (BOZULMASINA), 20.5.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972