 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı :
ESAS KARAR
97/13242 98/533
20.1.1998
Y A R G I T A Y İ L A M I
Özet :Mahkemenin adli yardım kararı veya baroya müracaat ile baronun
belirlediği avukatla vekaletname getirmeden davaya ilişkin işlem yapamaz.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli
mahkemece verilen hükmün temyizen mürafaa icrası suretiyle tetkiki
istenilmekle duruşma için tayin olunan bugün temyiz eden vekili Av. Halit
Güler geldi. Dosyada vekaletnamesi olmadığı görüldü. Yeni vekaletname
istendi. Karşı taraf tebligata rağmen gelmedi. İşin incelenerek karara
bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki
bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Davada tarafların temsili iki şekilde olur;
1-Kanuni temsil
2-İradi temsil
Kanuni Temsil: Dava ehliyeti olmayanların davada kanuni temsilcileri
tarafından temsil edilir.
İradi temsil: Tarafların yada kanuni temsilcilerinin iradelerine
dayanan temsildir. Dava ehliyeti olan taraf davasını kendi acıp takip
edebileceği gibi atadığı bir temsilci aracılığı ile de açabilir ve takip
edebilir (HUMK. md. 59) Kanuni temsil yalnız dava ehliyeti bulunmayanlar için
söz konusu olduğu halde iradi temsil kanuni temsil hallerindede mümkündür.
Kanun iradi temsile davaya vekalet demektir. (HUMK. m. 60). Şuna işaret
etmek gerekirki davaya vekalet ile borçlar kanunundaki vekalet sözleşmesi
(BK. md. 386) aynı şeyler değildir. Zira vekil ile müvekkil (iş sahibi)
ilişkisi vekalet sözleşmesi olabileceği gibi, başka bir ilişki (hizmet akti)
de olabilir. Keza vekaletname ile vekalet sözleşmesi de aynı şeyler değildir.
Davaya vekalet Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 59-71 maddelerinde
düzenlenmiştir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun açıklık olmayan hallerde
Borçlar Kanununun temsil ve vekalete ilişkin hükümleri uygulanabilir.
Davaya vekalet temsil yetkisi verilmesidir ve tek taraflı bir hukuki
işlemdir ve vekalet verenin tek taraflı bir irade beyanı ile olur. Davaya
vekalet verilmesi yalnız başına bir sözleşme değildir. Vekaletname vekilin
müvekkilini temsil etmeye yetkili olduğunu gösterir.
Kanun vekaletname için şekil şartı aramaktadır. (HUMK. md. 65). Bu bir
ispat şartıdır. Vekil vekaletnamesinin aslını veya onanmış örneğini dava
dosyasına konulmak üzere mahkemeye vermekle yükümlüdür. (HUMK. md. 65, 67)
vekil aracılığı takip edilen davalarda geçerli bir vekaletname bulunması
bunun mahkemeye verilmesi dava şartıdır. Bu nedenle mahkeme vekilin
vekaletnamesinin bulunup bulunmadığı resen araştırır. Taraflardan her biri de
bu yönde her zaman itirazda bulunabilir. Açılmış bir davayı vekil sıfatı ile
takip etmek istiyen kişi vekaletnamesinin var olduğunu bildirse bile
vekaletnamenin aslını yada onanmış örneğini mahkemeye vermeden yargılama ile
ilgili hiç bir görev yapamaz. Böyle bir kişi vekil sıfatı ile oturuma kabul
olunamaz. Keza vekaletnamenin aslını veya örneğini vermeyen vekil
gecikmesinde zarar umulan haller dışında dava açamaz. Mahkeme vekaletnamesiz
dava açan vekilin imzası olan dilekçeyi red etmek gerekir (HUMK. md. 67).
Mahkeme Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 465-472 maddelerine göre
vekil tayin edilmesi isteme hakkının verilmesini kapsayan adli muzaharete
kararı üzerine Baroca avukat görevlendirilir. Ya da Avukatlık Kanununun 178
maddesine göre adli müzaheret bürosuna adli müzaherede bir avukatın memur
edilmesi halinde bu avukatların da vekaletname vermesi gerekip gerekmeyeceği
düşünülebilir. Ancak Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 59 ve 67. maddeleri
kesin hüküm koymuştur. Hangi yoldan ve hangi kanuni gereği sonucu olarak bir
kimseyi davada avukat temsil edecekse mutlaka mahkemeye vekaletname getirme
mecburiyetindedir. Usul yasası, kesin kural korken gecikmesinde zarar umulan
hallerde kesin süre içinde vekaletname verme şartı ile istisnai durumu
gözetmiştir. Adli Yardım kararında memur edilen avukatın vekaletnamesiz
davaya bakabileceğini belirtmemiştir. Adli Muzaharet sebebiyle
görevlendirilen vekilde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 67. maddesi
gereğince vekaletname vermek zorundadır.
S O N U Ç : Adli müzaheret sebebiyle görevlendirilen avukattan
vekaletnamesinin istenmesi vekil vekaletname vermediği takdirde asıla tebliği
kanuni sürenin beklenmesi sonra geri çevrilmesi için dosyanın mahal
mahkemesine İADESİNE oybirliğiyle karar verildi. 20.1.1998 sa
Başkan Üye Üye Üye Üye
Tahir Alp Nedim Turhan Ş.D.Kabukcuoğlu Özcan Aksoy A.İ.Özuğur
|
