 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
9.HUKUK DAİRESİ
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : l997/13006
KARAR NO : l997/14451
Gıda İş Sendikası adına Avukat M. Tevfik Evren ile 1.Çalışma ve Sosyal
GÜvenlik Bakanlığı adına Avukat Emel Hamzakadın 2.Tek Gıda İş Sendikası adına
Avukat Haluk Ömerbaş 3.Özgıda İş Sendikası aralarındaki dava hakkında Ankara
6. İş Mahkemesinden verilen 24.3.1997 günlü ve 134-287 sayılı hüküm davacı
avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup
düşünüldü:
YARGITAY KARARI
1997 Ocak istatistiğine itiraz edilmesi üzerine mahkemece yapılan ilk
oturumda davacı mahkemeye gelmemiş, karşı tarafı oluşturan Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı ve Sendika vekilleri davayı takip etmeyeceklerini
bildirmişlerdir. Mahkemece 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt
Kanununun 12/son maddesindeki yayımından itibaren 15 gün içinde itiraz
edilmeyen istatistikler kesinleşir" kuralı uyarınca 15 günlük süre dikkate
alınmak sureti ile muteriz sendikanın itiraz etmemiş sayılacağından davanın
reddine karar verilmiştir. Konu kamu düzeni ile de ilgili olsa yasada hakimin
kendiliğinden işi inceleyip sonuçlandırılması şeklinde bir kural
öngörülmediği için itiraz davasının anılan şekilde ret ile sonuçlandırılması
hatalıdır. Bu durumda mahkemece yapılması gerekli İş Hukuk Usulü Muhakemeleri
Kanununun 409. maddesinde öngörülen prosedürün uygulanması ile yetinmekten
ibaret olması lazımdır. Bir başka anlatım ile dava yenileninceye kadar
dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi zorunludur. O halde karar bu
yönden bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA,
peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 15.7.l997
gününde oyçokluğuyla karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
E.A.Özkul E.Serim B.Özkaya U.Öztürk C.İ.GÜnay
(M) (M)
KARŞI OY YAZISI : Mahkemece davanın davacı tarafça takip edilmemesi
nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Dava, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasasının 12. maddesi son
fıkrasına göre açılmıştır. Yasanın bu maddesinde taraflarca yapılan itirazın
15 gün içinde sonuçlandırılacağı öngörülmektedir. Bu sonuçlandırma kanunun
esasının çözüme kavuşturulması şeklinde olacaktır.
Mahkeme kararında da vurgulandığı şekilde iş kolu istatistiğine
ilişkin yasal düzenleme kamu düzenine ilişkindir. Bu şekilde bir düzenleme
karşısında mahkemenin re'sen işin esasına girip, Bakanlık kayıtlarına
getirterek yaptıracağı bilirkişi incelemesi sonucunda işin esasını çözüme
kavuşturması gerekirdi. Ayrıca, Temmuz 1994, Ocak 1995, Temmuz 1995, Ocak
1996, Temmuz 1996 dönemlerine ilişkin davalar derdest ve itirazlar devam
ederken Ocak 1997 istatistiğinin kesinleşmesine neden olacak şekilde itirazın
incelenmeksizin red edilmesi ve davaların sonucunun beklenmemesi yerinde
değildir.
Çoğunluk kararıyla, davanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi
gerektiği öngörülmektedir.
Yukarıda da belirttiğimiz şekilde kamu düzeni ile ilgili bir dava
işlemden kaldırılamaz. Böyle bir tavır içine girildiği takdirde Toplu İş
Sözleşmesi düzeni içinden çıkılamayacak şekle sokulur ve gecikmelere neden
olunur. Yasa koyucu bu mahzurları gidermek amacıyla emredici hükümler
getirmiş olup, itirazların mahkemece sonuçlandırılacağını kabul etmiştir.
HUMK'nun 409. maddesinde düzenlenen işlemden kaldırma durumu bir davanın
kendiliğinden sonuca ulaşması olup, mahkemenin yaptığı iş kayıt kapatmaktır.
İtiraz davasında ise mahkemece inceleme yapılıp bu incelemeye göre sonuca
gidilecektir.
Yasanın ilgili maddesinde yer alan "mahkemece verilen karar" sözcüğü
bir inceleme sonucu verilen kararı işaret etmektedir. Yasa koyucu 15 gün
içinde itirazın sonuçlandırılmasını kabul etmiştir. Davanın işlemden
kaldırılması durumunda hiç yenileme yapılmaması halinde bile en erken 3 ay
sonra davanın açılmamış sayılmasına karar verilecektir ki bu durum yasa
tarafından öngörülmemiş ve düzenlenmemiştir.
Bu nedenle çoğunluğun bozma gerekçesine katılamıyorum. Mahkemece işin
esasına girilip değerlendirmeler yapıldıktan sonra bir karar verilip sorunun
kesin çözüme kavuşturulması gerektiği düşüncesindeyim.
Üye
Utku Öztürk
KARŞI OY YAZISI : 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt
Kanununda Toplu İş Sözleşmesinin en kısa sürede yapılması için bilgisayar
destekli bir yetki prosedürü düzenlenmiştir. Yasa koyucu işkoluna göre
sendikalaşma, işletme ve işyeri düzeyinde Toplu İş Sözleşmesi esasını
benimsemiş bulunmaktadır.
İşletme veya işyerinde yetkili sendikanın belirlenmesinde işkolunda
çalışan işçilerin en az yüzde onunu temsil eden işçi sendikalarının yarıdan
fazla çoğunluğu o işletme veya işyerinde üye kaydetmiş olması koşulu
aranmaktadır. Bu amaçla tüm işyerlerinde yetkili sendikanın belirlenmesi
yılda Ocak ve Temmuz aylarında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
yapılan işkolu istatistiklerinin kesinleşmesine bağlı kılınmıştır. Yasa
koyucu bu amaçla 2822 sayılı yasanın 12/4. maddesinde Resmi Gazetede
yayımlanan istatistiğin 15 gün içinde itiraza uğrayabileceğine ve gerçeğe
uygun olmadığı gerekçesiyle bu istatistiklere yapılan itirazın Ankara İş
Mahkemesince 15 gün içerisinde karara bağlanacağını, temyiz halinde de
Yargıtayca 15 günlük bir süreye bağlı kalınarak bu hususun kesin bir karara
bağlanacağı kuralını öngörmüştür.
Bu dava klasik dava olmayıp itiraz şeklinde özel prosedürün işlemesine
bağlı bir yasal hukuk yoludur. Toplu İş Sözleşmesi yetki prosedürünün en kısa
sürede sonuçlandırılması için mahkemece de kabul edildiği üzere dosyanın
takip edilmemesi sebebiyle işlemden kaldırılması sözkonusu edilemez. Aksinin
kabulü ile Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 1409/son maddesi uyarınca işlem
yapılması durumunda kötü niyetle, işkolu istatistiğine itiraz edenlerin yasa
koyucu tarafından direktif olarak öngörülse de 15 günlük süreyi oldukça fazla
bir süre uzatabileceğinden bu hal Medeni Kanunun 2. maddesine göre yasaca
korunamaz.
Bu durumda itirazın mahkeme tarafından 2822 sayılı kanunun 12.
maddesinde belirtilen sürelere imkan nisbetinde uyularak re'sen incelenip
sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi hatalı olup
bu gerekçe ile bozulması yerine çoğunluğun değişik gerekçesine katılamıyorum.
Üye
C.İ.Günay
|
