 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
19. HUKUK DAİRESİ
B A Ş K A N L I Ğ I
Esas Karar
96/7533 97/2292
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi : İstanbul 6.Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi : 16.4.1996
Nosu : 136-421
Davacılar : 1-Libaş İnşaat ve Yatırım A.Ş. 2-Ali Rıza Çarmıklı
vek. Av. Orhan Özacun
Davalı : Pamukbank T.A.Ş. Genel Müdürlüğü vek. Av. Mehmet Üçel
Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen
hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere
çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. Orhan Özacun ile
davalı banka vek. Av. Ayla Doğan'ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak,
hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten ve temyiz
dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği
konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacılar vekili, müvekkillerinden Libaş İnşaat A.Ş.nin Libya'da
inşaatlar yaptığını, davalı bankanın müvekkilinin Libyalı işverenlerle
imzaladığı inşaat sözleşmeleri ile ilgili olarak işverenlerin bankası
Ummabank'a teminat mektubu veren Türkiye'deki bankalar konsorsiyumunun bir
üyesi olduğunu, konsorsiyumun diğer üyelerinin Yapı Kredi Bankası ve
Vakıfbank olduğunu, müvekkilinin inşaatlarının 95'ini bitirmesine rağmen
Libya'daki iç ve dış konjonktürden kaynaklanan nedenlerden dolayı
müvekkilinin istihkaklarının ödenmediğini ve sonunda Libyalı işverenlerle
müvekkilleri arasında 1992 yılında tasfiye komisyonu oluşturulduğunu, tasfiye
işleminin imza aşamasına geldiğini, 15 karma ekonomik kurul protokolunda (52)
adet teminat mektubunun nakte çevrileceği, diğerlerinin nakte çevrilmesi
hususunun iki ülkenin teknik daimi komitesinin müşterek alacağı karara bağlı
olacağının vurgulandığını, bütün bunlara rağmen ve teminat mektuplarının
hukuki değerinin kalmadığını bilen davalının ısrarla hakkı olmayan komisyonu
istediğini ve 213.848.431. TL. talep ettiğini belirterek davalı bankaya
komisyon borcu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, teminat mektuplarının henüz iade edilmediğini, bankanın
risk ve sorumluluğunun devam ettiğini, muhatap tarafından bankanın ibra
edilmemiş olduğunu, teminat mektuplarının iade ve iptaline kadar komisyon
ödenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre teminat
mektuplarının dayanağını teşkil eden sözleşmelerin Libya'daki idareler ile
davacı şirket arasında 1991 yılında tasfiyesine karar verildiğini, karma
ekonomik kurul toplantısında da (52) adet mektubun nakte çevrileceği,
bunların dışındakilerin tazmininin istenemeyeceği, teminat mektuplarının
kesinlik ve yaptırım gücünü kaybetmiş olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne
karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Kural olarak teminat mektubu iade edilinceye kadar bankanın, komisyon
talep etme hakkı bulunmaktadır. Çünkü banka verdiği teminat mektubu ile bir
risk üstlenmekte ve riskin doğması halinde de ödemeyi garanti etmektedir.
Kural bu olmakla beraber teminat mektubu kıymetli evrak niteliğinde
olmadığından sorumluluğun sona ermesi için mutlaka teminat mektubunun bankaya
iadesinin zorunlu olmadığı durumlar da vardır.
Somut olayda davaya konu edilen ve 6.2.1994- 6.5.1994 tarihleri arası
devre komisyonları talep edilen dört adet teminat mektubu, 2.7.1989 tarihinde
imzalanan Türkiye Libya Karma Ekonomik Komisyonu 15. Dönem Protokolünün,
Bankacılık ve Müteahhitlik Hizmetleri başlıklı 3. maddesinde (52) adet
teminat mektubunun nakte çevrileceği belirtilmiş ve 52 adet teminat mektubu
dışında kalan, teminat mektuplarına ilişkin tazmin taleplerinin dikkate
alınmayacağı kararlaştırılmış olup, davaya konu edilen ve devre komisyonları
talep edilen dört adet teminat mektubunun da 52 adet teminat mektubunun
dışında bırakıldığı anlaşılmaktadır.
Nitekim Libya Jamabiye Bank Tripoli tarafından Pamukbank aleyhine
açılan 52 adet teminat mektubu dışında kalan dört adet teminat mektubunun
tahsili istemini içeren davada, teminat mektuplarının Türkiye Libya Karma
Ekonomik Komisyonunun toplantısı ve bu toplantıda alınan kararlar
doğrultusunda hükümsüz kaldığı gerekçesi ile tahsil talebi reddedilmiş ve
verilen karar Yargıtay'ca onanarak kesinleşmiştir.
Ayrıca davacılar tarafından dosyaya ibraz edilen 5/81 numaralı anlaşma
protokolüne göre davacıların, teminat mektubu verilen işler nedeni ile
yapılan tasfiye sonucunda alacaklı bulunduğu da saptandığından, devre
komisyonları istenen teminat mektuplarının bu dönemden önce hükümsüz kaldığı
anlaşıldığından, mahkemece söz konusu teminat mektupları için komisyon talep
edilemeyeceği yönünde kurulan hükümde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün ONANMASINA, vekili
Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacılar yararına takdir olunun
6.000.000. TL. duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara
ödenmesine, 7.3.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Y.Mete Günel N.Sucu G.Nazlıoğlu İ.Erdemir K.O.Şengün
|
