 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
17. HUKUK DAİRESİ
ESAS 1996 KARAR
717 806
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Boğazlıyan Kadastro Mahkemesi
TARİHİ : 23.11.1995
NOSU : 1994/88-1995/213
DAVACI : İsmail Uygur
DAVALI : Hazine, Yenipazar Belediye Başkanlığı
Taraflar arasındaki tespite itiraz davası üzerine yapılan yargılama
sonunda: Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin verilen hüküm davalı
Hazine tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği
düşünüldü:
- K A R A R -
Kadastro sırasında 109 ada 25 parsel sayılı 8464 metrekare
yüzölçümündeki taşınmaz öncesi hali arazi iken tarla haline getirtildiği
ancak zilyetlikle mülk edinme koşulları oluşmadığından tarla niteliği ile
Hazine adına tespit edilmiştir. Askı ilan süresi içinde davacı İsmail Uygur
belgesizden kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ve dava konusu parselin
4000 metrekarelik (A) bölümünün davacı adına, geri kalan kısmın tespit gibi
tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine tarafından temyiz
edilmiştir.
Mahkemece davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşulları
gerçekleştiği gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de;
yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmaya yeterli değildir.
Davacının dayandığı iskanen oluşan tapu kaydının keşfen uygulaması
yetersiz olduğu gibi bilirkişi kayıttaki sınırları yeterli biçimde
gösterememiş, tanık ve bilirkişi sözleri komşu parsellere ait kayıt ve
belgelerle denetlenmemiş, kadastro tespiti sırasında toprak tevzi paftasına
göre mer'a olarak bırakılan kısım içerisinde kaldığı keşiften sonra Kadastro
Müdürlüğünün 11.10.1995 tarihli yazılarıyla bildirildiği halde, 4753 sayılı
Yasa hükümlerine göre düzenlenen pafta ile kadastro paftası birlikte
uygulanıp ablike edilmemiştir. Ayrıca komşu 126 sayılı parselin kadastro
tutanağı ile dayanağı kayıt ve belgeler getirtilerek yerine uygulanmamış,
Hazinenin iddiası yönünden dava konusu yerin mer'a olup olmadığı yöntemine
uygun biçimde araştırılmamıştır. Bir taşınmazın mer'a olarak kabul
edilebilmesi için o yerle ilgili ya mer'a tahsis kararı veya kaydının
bulunması ya da o yerin başlangıcı bilinmeyen bir zamandan beri eylemli
şekilde mer'a olarak kullanılması gerekir. Mer'alık iddiası ile ilgili
davalarda dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıkların davanın sonucunda yararı
bulunmayan komşu köylerden gösterilip seçilmeleri zorunludur. Açıklanan bu
konularda gereği gibi araştırma yapılmadan tek bir yerel bilirkişinin soyut
içerikli beyanı hükme esas alınması doğru değildir.
O halde komşu 126 sayılı parselin tutanağı ile dayanağı kayıt ve
belgeler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu yer ve yöre ile ilgili mer'a
tahsis kararı ve kaydı olup olmadığı sorulmalı, davanın sonucunda yararı
bulunmayan komşu köylerden çekişmeli taşınmazı ve çevresini iyi bilen
olabildiğince yaşlı, yansız bilirkişiler seçilmeli, taraflardan aynı yönteme
göre tanık göstermeleri istenmeli, önceden dinlenen bilirkişi ve tanıklar ile
kadastro tespit bilirkişileri ve belirtmelik bilirkişileri tanık sıfatı ile
çağrılarak yeniden yapılacak keşifte davacının dayandığı iskanen oluşan tapu
kaydı ile tarafların dayandığı diğer kayıt ve belgeler, komşu parsellere ait
kadastro tutanakları ve dayanağı belgeler, belirtmelik tutanağı, varsa mer'a
tahsis kararı ve krokisi yerel ve teknik bilirkişi aracılığı ile gereği gibi
yerlerine uygulanmalı, 4753 sayılı Yasaya göre oluşturulan pafta ile kadastro
paftası ablike edilmeli ve böylece kayıtların kapsamları belirlenmeli, keşfi
izlemeye olanak verecek ve çevre parselleri kapsar biçimde birleşik kroki
çizdirilmeli, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kimlerin ilk defa, hangi
tarihte zilyet ettiği, zilyetliğin süresi, sürdürülüş biçimi, zilyetliğin
ekonomik amacına uygun olup olmadığı olaylara dayalı olarak bilirkişi ve
tanıklardan ayrı ayrı sorulup ayrıntılı biçimde saptanmalı, beyanlar arasında
aykırılık doğduğu takdirde giderilmeli, tanık ve bilirkişi sözleri komşu
kayıtlarla denetlenmeli, ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazın nitelikleri
(bitki örtüsü, toprak yapısı, işleniş tarzı, süresi, öncesinin mer'a olup
olmadığı) yönünden teknik verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor
alınmalı, taşınmazın öncesinin mer'a olduğunun belirlenmesi halinde kamu malı
niteliğindeki mer'aların zilyetlikle mülk edinilemeyeceği düşünülmelidir.
Davalı Hazinenin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün
açıklanan nedenlerden ötürü BOZULMASINA 8.2.1996 gününde oybirliğiyle karar
verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Hayri Karadoğan N.Ertuğrul B.Sınmaz İ.Özmen H.Kılıç
|
