 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Ceza Genel Kurulu
S A Y I
Esas Karar Tebliğname
1996/6-305 1997/21 6-27561
Y A R G I T A Y K A R A R I
Bozma kararı veren
Yargıtay Dairesi : 6.Ceza Dairesi
Mahkemesi : Giresun Asliye Ceza
Günü : 1.2.1996
Sayısı : 62-11
Davacı : K.H.
Davaya katılan : --
Sanık : Muradiye Öztürk Vekili Av. Erol Dikbaş
Görevli memurlara yalan beyanda bulunmak suçundan sanık Muradiye
Öztürk'ün T.C.Y.nın 343/1, 59, 647 Sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince
375.000 lira ağır para cezasıyla cezalandırılmasına ve bu cezasının teciline
ilişkin Giresun Asliye Ceza Mahkemesince verilen 5.4.1995 gün 176-105 sayılı
hükmün C.Savcısı tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 6.
Ceza Dairesi 18.12.1995 gün 13499/13617 sayı ile;
"Sanığın Almanya'daki Stutgart Türkiye Başkonsolosluğuna pasaportu
bulunmadığı halde kaybettiğini bildirmek suretiyle memura yalan beyanda
bulunarak seyahat belgesi almak şeklinde gelişen eyleminde T.C.Y.nın 5.
maddesi hükmünün gözetilmemesi" isabetsizliğinden bozmuş,
Yerel Mahkeme 1.2.1996 gün 62-11 sayı ile; "Elçilikler o ülkenin
toprak bütünlüğünün bir parçası olup ikili anlaşmalarla bu gibi yerlere
imtiyazlar tanınmıştır. Bu nedenle Başkonsoloslukta işlenen suç, Türkiye'de
işlenmiş sayılacağından T.C.Y.nın 5. maddesiyle bir ilgisi bulunmamaktadır.
Eylemin yabancı ülkede işlendiğinin kabulü halinde ise, sanığa
verilecek hürriyeti bağlayıcı ceza üç yıldan az olduğu için şikayet
aranacaktır. Bu suçun mağduru yabancı olmayıp Türk Devleti olduğundan
T.C.Y.nın 5. maddesi ve maddede sayılmadığından 4. madde uygulanamaz."
gerekçesiyle önceki hükümde direnilmiştir.
Bu hükmün de Yargıtayca incelenmesi sanık vekili tarafından süresinde
istenildiğinden dosya, Yargıtay C.Başsavcılığının "bozma" istemli 4.12.1996
günlü tebliğnamesiyle Birinci Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca
okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
CEZA GENEL KURULU KARARI
Pasaportu olduğu halde vize alamadığı için Yasa dışı yollardan kaçak
olarak Almanya'ya giden sanık, orada iki yıl kaldıktan sonra Türkiye'ye
dönmek için Stutgart Başkonsolosluğuna müracaat etmiş pasaportunu
kaybettiğini söylemiştir. Stutgart Başkonsolosluğu tarafından pasaportunu
kaybettiğini söyleyen sanığa, yurda dönüşünü sağlamak amacıyla 10.2.1995 gün
13 sayılı seyahat belgesi düzenlenmiştir. Sanığın yurda dönüşünde pasaport
süresinin uzatılması için Emniyet Müdürlüğüne başvurması üzerine olay ortaya
çıkmış ve sanığın Almanya'da yetkili makamlara yalan beyanda bulunduğundan
bahisle T.C.Y.nın 343/1, 59, 647 Sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince
cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Ceza yasaları kural olarak, o ülke sınırları içinde işlenen suçlarda
uygulanacaktır. Gerçek anlamda ülke aynı egemenliğe bağlı kişiler tarafından
işgal edilen, komşu devletlerden sınırlarla ayrılmış bulunan toprak parçası
ve bu sınırlar içindeki nehirler, göller ve her türlü sular, karasularıdır.
Farazi anlamda ülke ise Devletin savaş gemileri, açık denizlerdeki yük ve
yolcu gemileri ile askeri işgal altında bulunan yerlerdir. Yabancı ülkede
görevde bulunan diplomasi memurlarının, mahalli yasalara tabi bulunmaması, o
ülkede yargılanmamaları Devletler Hukukunda kabul edilen örf ve adetlerin
sonucu olup, Devletler Umumi Hukukunun prensip ve teamülleri Viyana
Sözleşmesinde yer almıştır. 18 Nisan 1961 tarihinde kabul edilen ve
Türkiye'nin 6.11.1984 gün 84-8724 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile katıldığı
(24.12.1984 gün 18615 Sayılı Resmi Gazete) Diplomatik İlişkiler Hakkındaki
Viyana Sözleşmesinin önsözünde, "diplomatik temsilcilere tanınan yargı
muafiyetinin amacının, fertleri yararlandırmak olmayıp, devletleri temsil
eden diplomatik misyonların görevlerini etkin şekilde yapmalarını sağlamak
olduğu" belirtilmiştir. Öte yandan, konsolosların hukuki durumları da
milletlerarası sözleşmeler ve milli kanunlara göre düzenlenmektedir.
Konsolosluk sözleşmeleri ile, konsoloslara belirli alanlarda yargı muafiyeti
tanınmıştır. Bu muafiyetler de konsolosluk görevleri ile ilgili fiil ve
işlemlerle sınırlıdır. Resmi elçilik evi ile eklentilerine ve diplomasi
memurlarının görevlerini yaptıkları binalara girilememesi yani
dokunulmazlığının bulunması, diplomasi memurlarına verilen görevlerin gerekli
şekilde yerine getirilebilmesini sağlamak amacına dayanmaktadır. Kaldı ki,
diplomasi memurunun bu muafiyetlerden vazgeçebileceği de kabul edilmektedir.
Sözleşmelerle kabul edilen muafiyet, diplomasi temsilcileri ve
maiyetleri hakkındadır. Konsolosluklarda suç işleyen ve burada görevli
olmayan kişilerin de bu muafiyetlerden yararlanacaklarına ilişkin bir
düzenleme bulunmamaktadır. Bu itibarla, diplomasi muafiyet ve dokunulmazlığı
bulunmayan kişiler yabancı ülkede konsolosluk binasında olsa bile suç
işlemeleri halinde yerel yargıya tabi tutulacaklardır.
Olayımızda sanık, yurt dışında Türk Konsolosluğuna başvurduğunda yalan
beyanda bulunmuştur. Sanık, diplomasi dokunulmazlığına sahip olmadığı gibi,
suçu işlediği yer yasalarının uygulanmayıp Türkiye'de yargılanmasının zorunlu
olduğuna ilişkin bir hüküm mevcut değildir. Ancak Türk Ceza Yasasının 5.
maddesinde, "Bir Türk dördüncü maddede yazılı cürümlerden başka, Türk
Kanunlarına göre aşağı haddi üç seneden eksik olmayan şahsi hürriyeti
bağlayıcı bir cezayı müstelzim cürmü yabancı memlekette işlediği ve kendisi
Türkiye'de bulunduğu takdirde Türk kanunlarına göre cezalandırılır.
Eğer cürmün aşağı haddi üç seneden az şahsi hürriyeti bağlayıcı bir
cezayı müstelzim ise takibat icrası zarar gören şahsın veya yabancı hükümetin
şikayetine bağlıdır.
Mağdur yabancı ise bu fiilin, işlendiği mahal kanunlarında da cezayı
müstelzim olması şarttır." hükmü yer almaktadır.
Bu itibarla yabancı ülkede suç işleyen sanık hakkında, T.C.Y.nın 5.
maddesinin uygulanması gerektiğinden direnme hükmünün bozulmasına karar
verilmelidir.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle Yerel Mahkeme direnme hükmünün
BOZULMASINA, tebliğnamedeki görüşe uygun olarak 25.2.1997 günü oybirliğiyle
karar verildi.
Mehmet UYGUN H.DOĞAN S.SELÇUK S.GENÇAY
Birinci Başkanvekili 10.C.D.Bşk 4.C.D.Bşk. 7.C.D.Bşk.
S.N.DEDA M.N.ÜNVER N.BENLİ N.MUTİŞ
3.C.D.Bşk. 8.C.D.Bşk. 5.C.D.Bşk. 6.C.D.Bşk.
Y.KOCABAY E.ÖCAL A.SAYSEL E.ÇETİN
İ.KILINÇ A.İ.HEKİMOĞLU Y.KALAY M.MIHÇAK
O.KÖSEBALABAN S.ERKAN S.YETKİN N.BARAN
Z.ASLAN K.AZİZOĞLU H.GERÇEKER Ü.BENLİ
|
