 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
21. Hukuk Dairesi
Başkanlığı
Esas Karar
1996/3481 1996/3537
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi : Bolu 1.Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 3.5.1996
No : 190-235
Davacı : Emin Kalay vekili Av. İlhami Candemir
Davalı : Bağ-Kur İl Müdürlüğü vekili Av. Turgay Özden
Davacı, Kurum işleminin haksız olduğunu belirterek 10. basamaktan 7.
basamağa indirilme işleminin iptali ile 11. basamaktan intibak işleminin
yapılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar
vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz
isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Sultan Karagün
tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği
düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı sigortalının, Bağ-Kur'ca intibakının 10. basamaktan 7. basamağa
indirilmesi ve 11. basamağa intibakının engellenmesi sonucunu doğuran Bağ-Kur
işleminin iptaline ilişkin istemi Mahkemece yerinde bulunmamıştır. Mahkeme,
davacının 8., 9., ve 10. basamak primlerini ödediğini kabul etmiş, ancak,
1988 yılında, eskiye dönerek 8. basamak primlerini ödediğinden bahisle,
istemi yerinde bulmamışsa da, bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Gerçekten, davanın yasal dayanağını 1479 sayılı Yasanın 50., 51., 52.
ve müteakip maddeleri ve bu maddelere dayalı Bakanlar Kurulu Kararları
oluşturmaktadır. Buna göre; bir sigortalının, altıncı basamağın üstünde
seçeceği basamaklarda iki tam yılı doldurmak suretiyle basamak yükseltmek
hakkı bulunmaktadır. Kurum, yasal olarak seçilmiş bulunan ve primleri ödenen
basamaklara göre sigortalılarına yaşlılık aylığı bağlamakla yükümlüdür. Dava
konusu olayda, sigortalının 1981 yılında 7., 1983 yılında 8., 1985 yılında 9.
basamaktan intibaklarının yapıldığı ve primlerinin noksansız ödendiği, 1987
yılında ise davacı sigortalının 10. basamak üzerinden intibakını istediği ve
primlerini bu basamak üzerinden ödediği ne varki, intibak işlemlerine esas
belgede basamak rakamını "10" yazacak yerde, maddi hata sonucu "7" olarak
yazdığı anlaşılmaktadır. İşte Kurum yapılan bu maddi rakam hatasını davacı
sigortalı aleyhine yorumlamış ve davacının 7. basamağa dönüş yaptığını kabul
ederek, intibak işlemini 11. basamak yapacak yerde, 8. basamak kabul ederek,
yaşlılık aylığı işlemlerini buna göre yürütmek istemiştir. Bu tür bir yorum
ve kabul ise, Kurumun Anayasal işlev ve sigortalılara karşı yükümlülükleri
ile bağdaşmaz. Gerçekten, bir sigortalının Sosyal Güvenliğine ilişkin,
yıllarca önce primlerini ödemek ve yükümlülüğünü yerine getirmek suretiyle
elde ettiği bir haktan daha sonra vazgeçtiğini veya vazgeçmek istediğini
kabul etmek, Sosyal Güvenliğin temel ilkeleri ile hayatın olağan akışına ters
düşer. Kaldı ki, davalı Kurumun yapılan bu maddi hatayı farkettiği anda,
sigortalının haklarını korumakla yükümlü bulunduğundan, durumu düzeltmesi
veya en azından ilgilisine haber vererek gerçeği ortaya çıkarması gerekirdi.
Bir Anayasal Sosyal Güvenlik Kurumunun iştirakçilerine karşı görevleri sadece
primleri tahsil etmek değil, intibaklarını iktisap ettikleri basamak
üzerinden gerçeğe uygun biçimde yapmak ve haklarını korumak ve gerektiğinde
sigortalıları uyarmak ve onların hak kaybına uğramalarını önlemektir.
Öte yandan, davalı Kurumun bu davranışı Medeni Kanunun 2. maddesinde
ifadesini bulan iyi niyet kuralları ile dahi bağdaşmaz. Zira davalı, davacı
sigortalının maddi yanılgı sonucu basamak yükselme formunda "10." yerine "7."
basamak yazdığı ancak, 10. basamak üzerinden yatırdığı primleri kabul etmiş,
sonuçta ise, intibakını 8. basamağa düşürmek suretiyle iyi niyet kurallarına
aykırı hareket etmiştir. Sonuç olarak, yasal koşulların oluşması nedeniyle
davacının istemini kabul etmek gerekirken reddi usul ve yasaya aykırı olup
bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul
edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz
harcının istek halinde davacıya iadesine, 13.6.1996 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
